همشهری‌آنلاین - پروانه بندپی: درحالی‌که بعضی کشورها هر سال با متدهای جدیدِ زایمان‌های بدون درد و کم‌درد، قدم مثبتی به سمت افزایش رضایت زنان برمی‌دارند، در کشور ما هنوز بحث بر سر این است که چرا آمار آمار زایمان سزارین تا این حد بالا است و هر سال هم بالاتر می‌رود. طبق آمارهای رسمی، آمار سزارین در ایران چیزی حدود ۵۵ درصد است! درحالی‌که برخی کشورهای توسعه‌یافته، آن را به زیر ۱۰ درصد رسانده‌اند.
کارشناسان می‌گویند ترس از زایمان پردرد، ترس از فوت نوزاد یا مادر در زمان زایمان، آموزش‌ندیدگی زنان درمورد فواید زایمان طبیعی، نبود خدمات و روش‌های کاهش درد زایمان و همچنین بدرفتاری کادر اتاق عمل، مهم‌ترین دلایل عدم تمایل زنان ایرانی نسبت به زایمان طبیعی است.
به گفته متخصصان، فراگیر شدن زایمان‌های طبیعیِ بدون درد در بیمارستان‌ها می‌تواند آمار سزارین را در کشور به طور محسوسی کاهش دهد. طرحی که فعلا فقط در بعضی بیمارستان‌های ایران اجرا می‌شود و یک «امتیاز خاص و لاکچری» برای عده‌ای است، نه یک خدمت عادی و همگانی.
اکثر بیمارستان‌ها امکانات زایمان بی‌درد را ندارند
وزارت بهداشت اعلام کرده که برای علاقه‌مند کردن زوج‌ها به زایمان طبیعی، فرهنگ‌سازی عمومی و نیز اجرای طرح‌های مختلف زایمان بدون درد و کم‌درد را در دستور کار خود قرار داده، اما این طرح‌ها هنوز در ابتدای راه است و به گفته رئیس مرکز جوانی جمعیت و سلامت خانواده وزارت بهداشت، «تنها برای مواردی است که ترس از زایمان طبیعی وجود دارد» و برنامه جدی و منسجم و گسترده‌ای محسوب نمی‌شود و در دسترس همه زنان نیست.
دکتر اعظم سادات موسوی، جراح و متخصص زنان و زایمان در این رابطه به همشهری‌آنلاین می‌گوید: در کشورهای دیگر روی متدهای مختلف زایمان مثل زایمان‌های فیزیولوژیک، زایمان‌های با هیپنوتیزم، زایمان در آب، زایمان بدون درد و نیز انجام ورزش‌های مختلف در زمان زایمان، استفاده از ابزارهای ورزشی که لگن زن را ریلکس می‌کند و به زایمان کم‌دردتر کمک می‌کند، خیلی کار شده اما در ایران کاری در این زمینه انجام نشده است.
این متخصص زنان و زایمان ادامه می‌دهد: در کشورهای دیگر آن قدر کار فرهنگی صورت گرفته که زن باردار برای زایمان طبیعی کاملا آمادگی دارد و اصلا به سزارین فکر نمی‌کند. چون می‌داند که شیوه‌های مختلفی را می‌تواند برای زایمان انتخاب کند، اما ما هنوز نتوانسته‌ایم «فرهنگ‌سازی به اضافه زایمان‌های بی‌درد» را فراگیر کنیم.
به گفته دکتر موسوی، این متدها درحال‌حاضر به صورت پراکنده در بعضی از بیمارستان‌های دولتی و خصوصی کشور اجرا می‌شود اما عمومیت پیدا نکرده و در اکثر بیمارستان‌ها هم اصلا موجود نیست.
فقط با این کارها آمار سزارین پایین می‌آید
در کشورهای توسعه‌یافته، اقدامات فرهنگی متنوعی طی سال‌ها برای علاقه‌مندی زنان به زایمان طبیعی انجام شده و آموزش‌های پیش از زایمان، حمایت عاطفی از مادر، حضور همسر در اتاق زایمان، انجام زایمان‌های بدون درد مثل زایمان اپیدورال (با بی‌حسی اعصاب نخاع)، زایمان با گاز خنده، زایمان در آب و موسیقی‌درمانی - و حق انتخاب آگاهانه مادران، بخش جدایی‌ناپذیر مراقبت‌های بارداری است. اما در ایران ناگهان سعی شد که زایمان طبیعی اجباری شود. موضوعی که به گفته متخصصان جواب نمی‌دهد.
دکتر موسوی می‌گوید: تلاش دولت‌ها برای اجباری کردن زایمان طبیعی، اشتباه است و تاثیرات منفی زیادی هم دارد. در همان کشورهای خارجی هم برخلاف تصور عمومی، زایمان طبیعی اصلا اجباری نیست و بالای ۹۰ درصد زنان به دلیل آموزش‌هایی که طی سال‌ها دیده‌اند، خودشان به این نوع زایمان تمایل دارند. همانجا هم اگر زنی علی‌رغم تمام مشاوره‌ها و توصیه‌های پزشکان، تاکید بر سزارین داشته باشد، موظفند که او را سزارین کنند.
این متخصص زنان و زایمان تاکید می‌کند: من فکر می‌کنم اگر همه متدهای روز دنیا در زمینه زایمان طبیعی، در کل کشور و نه فقط در چند بیمارستان خاص اجرایی شود، آموزش‌های لازم و کافی هم به همه زنان ارائه شود و فضای اتاق زایمان هم برای زن باردار کاملا آرامش‌بخش باشد، می‌توانیم به کاهش آمار سزارین در کشور برسیم. موضوع این است که ما هیچ کدام از اینها را به صورت هدفمند و فراگیر نداریم. به خصوص در بیمارستان‌های دولتی. دلیل‌شان هم این است که این شیوه‌ها هزینه‌بر است. در حالی که هزینه سزارین برای سیستم بهداشتی کشور و برای سلامت زنان خیلی بیشتر است.
بیشتر بخوانید؛
- ایران جزو ۵ کشور برتر دنیا در کاهش مرگ مادران
-
ماجرای نوزادانی که مُرده به دنیا می‌آیند
-
تعیین جنسیت کودک با ۷۰ میلیون تومان
پزشکان هم در افزایش آمار سزارین بی‌تاثیر نیستند/ در این شهر آمار از ۹۰ درصد هم بیشتر است
جدا از بی‌میلی زنان ایرانی به زایمان طبیعی، توصیه و تاکید خود پزشکان هم به افزایش آمار سزارین دامن زده است. سود مالی سزارین و زمان قابل برنامه‌ریزی آن باعث شده که در بسیاری از موارد، سزارین به توصیه پزشک انجام شود که اغلب ضرورتی هم ندارد.
به گفته دکتر موسوی، سزارین اصلا روش مناسبی برای زایمان نیست و فقط زمانی مناسب است که یک علت پزشکی وجود داشته باشد. او اضافه می‌کند: سزارین هیچ مزایایی برای سلامت زن ندارد. تنها مزیتش این است که زمانش انتخابی است و همه چیز طبق برنامه‌ریزی خود زن پیش می‌رود. به همین دلیل است که آمار زایمان در تاریخ لاکچری در کشور ما این قدر افزایش پیدا کرده است. _ موضوعی که به گفته مسئولان کشور باعث شده که آمار تولد نوزادان نارس حدود ۱۰ درصد از کل موالید کشور باشد!
این متخصص زنان و زایمان به این نکته مهم اشاره می‌کند که آمار سزارین در کشورهای اروپایی از ۱۳ تا ۲۳ درصد و در بعضی کشورها فقط ۱۰ درصد است، اما در کشور ما بالای ۵۰ درصد است! تازه این آمار مربوط به کل کشور است. اگر آمار شهرهای بزرگ مثل تهران را جدا محاسبه کنیم، ممکن است آمار از ۹۰ درصد هم بیشتر باشد.
