به گزارش بهداشت نیوز تفاوت کلیدی ریفلاکس و استفراغ ساده در چیست؟ استفراغ اغلب با فشار، سرفه یا گریه نوزاد همراه است، در حالی که ریفلاکس معمولاً بدون زور زدن و بلافاصله پس از تغذیه رخ میدهد. در ریفلاکس، نوزاد ممکن است شیر را "بالا بیاورد" بدون ناراحتی زیاد، اما تداوم و تکرار مکرر آن وجه تمایز مهمی با استفراغ عادی است که میتواند بر وزنگیری نوزاد تأثیر بگذارد.
بسیاری از خانوادهها با چالشهای درمانی ریفلاکس نوزادان دست و پنجه نرم میکنند. مادری میگوید: «نوزادم از ۲ ماهگی پس از هر بار شیر خوردن، مقدار زیادی شیر بالا میآورد، شبها مکرراً بیدار میشد و وزنگیریاش ضعیف بود. مجبور شدم چند شیرخشک مختلف را امتحان کنم.» هزینههای درمانی، کمبود داروهای تخصصی و سردرگمی در انتخاب شیرخشک مناسب از دیگر دغدغههای والدین است.
پزشکان معمولاً ریفلاکس نوزادی را با توجه به علائم بالینی مانند برگشت مکرر شیر، بیقراری پس از تغذیه، یا عدم وزنگیری تشخیص میدهند. دکتر کریمی، فوقتخصص گوارش کودکان، توصیه میکند: «در صورت تکرار مکرر این علائم، به پزشک مراجعه کنید و از خوددرمانی پرهیز نمایید. در بسیاری موارد، تغییر وضعیت شیردهی و تغذیههای مکرر با حجم کم، کمککننده است.»
آمار وزارت بهداشت در سال ۱۴۰۲ نیز شیوع ریفلاکس در نوزادان ایرانی زیر یک سال را بین ۴۰ تا ۵۰ درصد تخمین زده است. کارشناسان، سبک تغذیه نامناسب، استفاده بیرویه از شیرخشکهای عمومی و استرس مادر در دوران بارداری را از دلایل احتمالی این آمار بالا در بروز ریفلاکس معده میدانند.
برخی والدین به درمانهای گیاهی مانند عرق نعناع یا گلابی خشک روی میآورند، اما پزشکان هشدار میدهند که استفاده خودسرانه از این مواد میتواند به دستگاه گوارش حساس کودک آسیب برساند. شیر خشکهای ضد ریفلاکس (شیرخشک AR) نیز تنها با تجویز پزشک باید مصرف شوند، گرچه میتوانند در برخی موارد برای کنترل علائم ریفلاکس مفید باشند.
نادیده گرفتن ریفلاکس مداوم و عدم درمان مناسب، میتواند منجر به مشکلاتی جدی مانند التهاب مری (ازوفاژیت)، کموزنی، یا حتی اختلال در رشد مغزی کودک شود. اگر ریفلاکس با علائمی چون خون در استفراغ، نفستنگی یا توقف رشد همراه باشد، میتواند نشانهای از بیماریهای جدیتری مانند انسداد معده یا آلرژیهای شدید غذایی باشد.
دکتر الناز کریمی، فوقتخصص گوارش کودکان، تاکید میکند: «ریفلاکس خفیف معمولاً نیازی به دارو ندارد، اما وقتی کودک وزن نمیگیرد یا شبها زیاد گریه میکند، مداخله جدیتری لازم است. بهترین کار، تغذیه آهسته، آروغ گرفتن منظم و پرهیز از خواباندن کودک بلافاصله بعد از شیر خوردن است.» این راهکارها به کاهش بازگشت شیر کمک میکند.
مینا ناصری، متخصص کودکان و نوزادان، نیز به خانوادهها توصیه میکند: «به جای جستجو در اینترنت و امتحان درمانهای خانگی، از پزشک متخصص اطفال مشاوره بگیرید. شاهد بودهایم کودکانی که صرفاً به دلیل تأخیر در تشخیص، دچار مشکلات گوارشی مزمن شدهاند.» تشخیص دقیق و درمان ریفلاکس نوزادان تحت نظر پزشک، کلید سلامت آینده کودک و بهبود کیفیت زندگی اوست.