نیک سابو (Nick Szabo) یک دانشمند کامپیوتر، رمزنگار و حقوقدان است که به‌خاطر فعالیت‌های گسترده خود در زمینه رمزنگاری، بلاک چین و ارزهای دیجیتال شناخته می‌شود. بزرگترین فعالیت‌های حرفه‌ای آقای سابو در زمینه سیستم‌های دیجیتال به خلق بیت گلد (Bit Gold) در سال ۱۹۹۸ و پایه‌گذاری مفهوم قراردادهای هوشمند در سال ۱۹۹۶ برمی‌گردد.

به‌خاطر خلق بیت گلد به‌عنوان یکی از اولین ارزهای دیجیتال، برخی نیک سابو را همان ساتوشی ناکاموتوی (Satoshi Nakaomot) افسانه‌ای، خالق بیت کوین (Bitcoin) می‌دانند. بااین‌حال، او این ادعاها رد کرده است. در این مطلب با زندگی‌نامه و فعالیت‌های حرفه‌ای آقای سابو بیشتر آشنا خواهیم شد.

نیک سابو کیست؟

نیکلاس سابو (Nickolas Szabo) یا همان نیک سابو (Nick Szabo) که برخی نام خانوادگی او را زابو و سِیبو نیز تلفظ می‌کنند، دانشمند کامپیوتر، حقوق‌دان و رمزنگار آمریکایی با تبار مجارستانی است که ایده‌ها و اختراعات اولیه‌اش از جمله ارز دیجیتال بیت گلد (Bit Gold) نقش مهمی در پذیرش عمومی فناوری بلاک چین داشت. او اولین کسی بود که مفهوم قرارداد هوشمند را معرفی کرد و پدر قراردادهای هوشمند لقب گرفت.

نیک سابو به‌خاطر پژوهش‌هایش در حوزه قراردادهای هوشمند و ارزهای دیجیتال شناخته می‌شود. اما علاوه‌بر حوزه فناوری و کامپیوتر، آقای سابو در حوزه حقوق نیز دستی بر آتش دارد و فارغ‌التحصیل دکتری حقوق است. به‌خاطر شباهت مدل کدنویسی او به کدهای بیت کوین، گمانه‌زنی‌هایی از ساتوشی ناکاموتو بودن او منتشر شده بود.

اما آیا واقعاً نیک سابو همان ساتوشی ناکاموتوی مرموز است؟ در ادامه این مقاله پاسخ این پرسش را از جنبه‌های مختلف بررسی می‌کنیم.

دستاورهای نیک زابو

از مهمترین دستاورها و اتفاقات مهم زندگی نیک سابو می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:

• فارغ‌التحصیل علوم کامپیوتر از دانشگاه واشنگتن
• فارغ‌التحصیل دکتری حقوق از دانشکده حقوق دانشگاه جورج واشنگتن
• دارای دکترای افتخاری در رشته علوم اجتماعی از دانشگاه فرانسیسکو ماروکین گواتمالا
• عضویت در جنبش سایفرپانک
• مهارت بالا در رمزنگاری (Cryptography)
• خالق مفهوم قراردادهای هوشمند در سال ۱۹۹۶
• معرفی بیت گلد در سال ۱۹۹۸ به‌عنوان اولین مفهوم پول دیجیتال

زندگی‌نامه نیک سابو

یکی از مهمترین ویژگی‌های نیکولاس سابو، فروتنی و دوری از مرکزیت توجه است. او یک حساب ایکس به آدرس x.com/nickszabo۴ دارد که از سال ۲۰۲۱ و یک وبلاگ شخصی به آدرس unenumerated.blogspot.com دارد که از سال ۲۰۱۸ تاکنون هیچ پستی در آن‌ها منتشر نکرده است.

تولد و پیشینه خانوادگی

نیک سابو در ۵ آوریل ۱۹۶۴ (۱۶ فروردین ۱۳۴۳) در خانواده‌ای مهاجر متولد شد. برخی منابع ادعا می‌کنند که محل تولد او مجارستان بوده و در دهه ۱۹۷۰ به‌همراه خانواده‌اش به آمریکا مهاجرت کرده است. بااین‌حال، برخی منابع دیگر او را به‌عنوان یک آمریکایی (متولد آمریکا) با تبار مجارستانی معرفی کرده‌اند.

تحصیلات و تخصص‌ها

نیک سابو در سال ۱۹۸۹ در رشته علوم کامپیوتر از دانشگاه واشنگتن فارغ‌التحصیل شد و در اوایل دهه ۲۰۰۰، مدرک دکترای حقوق (Juris Doctor) خود را از دانشکده حقوق دانشگاه جورج واشنگتن دریافت کرد. در جریان تحصیل، او به‌همراه هم‌کلاسی‌هایش در یک مسابقه دادگاه فرضی در حضور جان رابرتس (John Roberts)، رئیس کنونی دیوان عالی ایالات متحده و قاضی سونیا سوتومایور (Sonia Sotomayor) که او نیز هم‌اکنون از اعضای دیوان عالی است، شرکت کرد.

در سال ۲۰۱۷، آقای سابو دکترای افتخاری خود را در رشته علوم اجتماعی از دانشگاه فرانسیسکو ماروکین (Francisco Marroquín) در گواتمالا دریافت کرد. علاوه‌براین، به‌دلیل فعالیت‌های گسترده خود در حوزه پژوهش، عنوان «استاد افتخاری» نیز از سوی این دانشگاه به او اعطا شده است.

عضویت در جنبش سایفرپانک‌ها

سایفرپانک‌ها یک گروه آنلاین بودند که درباره کاربردهای رمزنگاری و ابزارهای حفظ حریم خصوصی برای ایجاد تغییرات اجتماعی و سیاسی، بحث و تبادل نظر می‌کردند. نیک سابو در کنار افراد برجسته‌ای مانند هال فینی (Hal Finney) و آدام بک (Adam Back) عضو این گروه بودند.

بیشتر بخوانید: هال فینی کیست

بیشتر بخوانید: سایفرپانک چه کسانی هستند

علاقه‌مندی به رمزنگاری و بلاک چین

رشته تحصیلی و جنبش سایفرپانک پایه‌گذار علاقه نیک زابو به حوزه رمزنگاری بودند. او همچنین به‌طور منظم در کنفرانس‌های رمزنگاری و فناوری حضور پیدا می‌کند. او چندی پیش طی سخنرانی‌ای که در نشست بیت کوین در تل‌آویو داشت، از علاقه خود به توسعه راه‌حل‌های متمرکز بر مقیاس‌پذیری بیت کوین که به افزایش پذیرش آن کمک می‌کنند سخن گفت.

نخستین کارهای تحقیقاتی و مشارکت‌ها

پروژه ای‌کش (e-Cash) که توسط دیوید چاوم (David Chaum) و شرکت او به‌نام دیجی‌کش (DigiCash) ساخته شده بود، اولین تلاش جدی برای ساخت یک ارز دیجیتال (Cryptocurrency) جهانی بود و نخستین پروژه بزرگ نیک سابو پس از فارغ‌التحصیلی از دانشگاه واشنگتن محسوب می‌شد.

اما برخلاف بیت کوین و رمزارزهای امروزی، ای‌کش به‌صورت متمرکز و تحت کنترل خود شرکت دیجی‌کش اداره می‌شد. دیجی‌کش در سال ۱۹۹۸ ورشکست شد.

فعالیت‌های حرفه‌ای نیک سابو

آقای سابو طی سال‌ها فعالیت حرفه‌ای خود، دستاورهای بسیار بزرگی از جمله معرفی مفهوم قرارداد هوشمند و پروژه بیت گلد را در کارنامه‌اش ثبت کرده است.

معرفی مفهوم قراردادهای هوشمند (Smart Contracts) – ۱۹۹۶

نیکلاس سابو به‌عنوان دانشمند کامپیوتر و حقوقدان، توانست با اتخاذ رویکردی نوآورانه، این دو تخصص را با یکدیگر ترکیب کند. او در سال ۱۹۹۶ مقاله‌ای با عنوان «قراردادهای هوشمند: اجزای سازنده بازارهای آزاد دیجیتال (Smart Contracts: Building Blocks for Digital Free Markets)» را منتشر کرد. در این مقاله، او مفهومی آینده‌نگرانه را معرفی کرد که قرار بود تجارت آنلاین را دگرگون کند.

چیزی که آقای سابو برای پاسخ به چالش‌های عصر دیجیتال طراحی کرده بود، سیسمی از توافق‌نامه‌های قراردادی میان افراد ناآشنا و غریبه بود که بر پایه برنامه‌هایی خوداجرا طراحی شده بودند. از نگاه او، قراردادهای هوشمند به‌خاطر پوشش طیف وسیعی از بندهای قراردادی و همچنین توانایی اعمال مجازات‌های سنگین و خودکار برای طرف خاطی درصورت نقض بندها، بسیار جذاب بودند.

بیشتر بخوانید: قرارداد هوشمند چیست

تأسیس بیت گلد (Bit Gold) – ۱۹۹۸

نیک سابو در سال ۱۹۹۸ و در پاسخ به ناکارآمدی‌ها و اشکالات سیستم مالی سنتی، پروژه‌ای به نام بیت گلد (Bit Gold) را معرفی کرد. نام این پروژه ترکیبی از «Bit» به‌معنای واحد اطلاعات دیجیتال و «Gold» که ویژگی‌های طلاگونه این ارز دیجیتال از جمله نبود نیاز به واسط‌های مورد اعتماد و کمیابی را نشان می‌دادند بود.

در واقع، به باور آقای سابو، واسطه‌های مورد اعتماد، نقطه ضعف سیستم مالی موجود هستند و تمرکزگرایی آن‌ها، هزینه‌های قابل‌توجهی را بر کاربران نهایی تحمیل می‌کند. علاوه بر این، نیک زابو با معرفی بیت گلد سعی در پرداختن به مشکل تورم داشت. او در این رابطه گفته بود:

سال‌ها پیش به ایده بیت گلد رسیدم. به‌طور خلاصه، مسئله این است که پول ما درحال‌حاضر برای حفظ ارزش خود به اعتماد به یک شخص ثالث متکی است. همان‌طور که بسیاری از دوره‌های تورمی و اَبرتورمی در قرن بیستم نشان داده‌اند، این وضعیت، ایدئال نیست.

داستان بیت گلد؛ یکی از اولین ارزهای دیجیتال تاریخ

بیت گلد (Bit Gold) را اولین ارز دیجیتال پیش از بیت کوین می‌‌دانند. این ارز را با بیت کوین گلد (Bitcoin Gold) که فورکی از بیت کوین است اشتباه نگیرید.

نیکلاس سابو در اواسط دهه ۹۰ میلادی، چندین تحقیق و مقاله علمی در زمینه ارز دیجیتال و رمزنگاری منتشر کرد که نتیجه آن‌ها، تولد ایده بیت گلد در سال ۱۹۹۸ بود. نهایتاً آقای سابو ۱۰ سال بعد یعنی در آوریل ۲۰۰۸ (فروردین ۹۷) ایده بیت گلد را به‌صورت عمومی در وبلاگ خود منتشر کرد.

بااین‌حال، بیت گلد هرگز به مرحله اجرا نرسید، اما براساس شواهد، بسیاری از مفاهیم آن بعدها در طراحی بیت کوین توسط ساتوشی ناکاموتو مورد استفاده قرار گرفت.

بیشتر بخوانید: سرگذشت بیت گلد (Bit Gold)؛ ارز دیجیتال قبل از بیت کوین

مکانیزم اثبات کار و احتمال حمله سیبیل

ایده اصلی و بنیادین بیت گلد، استفاده از مفهوم اثبات کار (PoW) بود؛ مکانیزمی که نخستین‌بار توسط آدام بک در پروژه هش‌کش (Hashcash) برای مقابله با اسپم و حملات DDoS مورد استفاده قرار گرفته بود. در بیت گلد، حدنصابی از آدرس‌هایی که در اجماع شرکت داشتند، برای رسیدن به توافق کافی بود.

بیشتر بخوانید: اثبات کار چیست

به گفته برخی از متخصصان، اتکای بیت گلد بر حدنصابی از آدرس‌ها به‌جای توان پردازشی برای رسیدن به اجماع، آن را در برابر حملات سیبیل (Sybil attacks) آسیب‌پذیر می‌کرد. این یعنی برای رسیدن به اجماع در بیت گلد، صرفاً موافقت تعداد مشخصی از آدرس‌ها کافی بود، نه اینکه قدرت محاسباتی آنها ملاک باشد. همین موضوع باعث می‌شد اگر کسی قادر به ساخت تعداد زیادی آدرس جعلی باشد، بتواند فرایند اجماع را نیز دستکاری کند.

بیشتر بخواند: همه راه‌های هک و حمله‌ به بلاک چین

چرا بیت گلد شکست خورد؟

بیت گلد اصلاً راه‌اندازی نشد و به مرحله اجرا نرسید. بنابراین، مشکل حمله سیبیل در آن عامل شکست‌اش محسوب نمی‌شود. بااین‌حال، پیاده‌سازی امن، همتابه‌همتا و غیرمتمرکز سیستم بیت گلد در دهه ۹۰ میلادی به‌خاطر نبود زیرساخت‌های لازم، عملاً غیرممکن بود.

علاوه‌براین، اعتماد افراد هنوز به سیستم‌های بانکی سنتی بالا بود و مفهوم پول دیجیتال غیرمتمرکز در آن زمان برای عموم مردم، سیاست‌گذاران و حتی توسعه‌دهندگان، بسیار ناآشنا و رادیکال محسوب می‌شد.

ارتباط بیت کوین و بیت گلد

بیت گلد و بیت کوین از نظر عملکردی شباهت‌هایی به یکدیگر دارند که باعث شده بیت گلد را نسخه اولیه بیت کوین بدانند. از جمله این شباهت‌ها شامل موارد زیر هستند:

• تولید تایم‌استمپی از هش‌ها
• ظهور بلاک چین
• حفظ یک دفتر کل توزیع‌شده
• ارتباط بین یک بلاک با بلاک قبلی آن
• اثبات کار
• شفافیت دفتر کل داده
• امضاهای دیجیتال
• عدم نیاز به سرور

بااین‌حال، تفاوت‌هایی نیز بین این دو ارز دیجیتال وجود دارد. برای مثال، شبکه بیت کوین برای رسیدن به اجماع به قدرت محاسباتی نیاز دارد، اما بیت گلد به تعداد آدرس‌ها وابسته بود. علاوه‌براین، بیت گلد معیاری به‌نام تنظیم سختی نداشت.

بیشتر بخوانید: بیت کوین چیست؟ راهنمای جامع شناخت Bitcoin

ارتباط نیک سابو با ساتوشی ناکاموتو

موارد مختلفی از جمله سبک کدنویسی و رفتارهای مشکوک ساتوشی ناکاموتو و نیک زابو پس از تولد بیت کوین، باعث شده بسیاری این دو را یک نفر بدانند. در این قسمت، تمام این موارد را بررسی می‌کنیم.

انتشار وایت پیپر بیت کوین

همانطور که گفتیم، آقای سابو در آوریل ۲۰۰۸ ایده خود درباره بیت گلد را عمومی کرد. او در این پست نوشته بود:

بیت گلد به یک نمونه نمایشی، یک بازار آزمایشی (برای مثال جایگزین‌کردن یک طرف ثالث مورد اعتماد با سیستم امنیتی پیچیده‌ای که در یک سیستم واقعی لازم است) نیاز دارد. کسی هست که بخواهد کمک کند تا یکی را با هم کدنویسی کنیم؟

هفت ماه بعد، بیت کوین متولد شد. نکته جالب و البته مشکوک اینجاست که نیک سابو تاریخ پست مربوط به معرفی بیت گلد را از آوریل ۲۰۰۸ به دسامبر ۲۰۰۸ تغییر داد تا طوری به‌ نظر برسد که آن مطلب پس از انتشار وایت پیپر بیت کوین منتشر شده است.

بیشتر بخوانید: وایت پیپر چیست

شباهت سبک کدنویسی نیک سابو و ساتوشی ناکاموتو

تا کنون تحقیقات زیادی در خصوص شباهت زبانی و کدنویسی نیک زابو و ساتوشی ناکاموتو انجام شده است و زبان‌شناس‌های مختلفی آن‌ها را تأیید کرده‌اند. از جمله این تحقیقات شامل موارد زیر است:

• تحقیق مرکز دانشگاهی استون (Aston University Centre) در سال ۲۰۱۴
• تحقیق اسکای گری (Skye Grey)، محقق دانشگاه واشنگتن
• تحقیق مایکل چون (Michael Chon)
• تحقیق دومینیک فریزبی (Dominic Frisby) در کتاب «Bitcoin: The Future of Money»

آیا نیک سابو همان ساتوشی ناکاموتو است؟

در این قسمت، دلایل موافق و مخالف ساتوشی ناکاموتو بودن نیک زابو را بررسی می‌کنیم.

دلایل موافق

• دارای دانش فنی و آکادمیک مرتبط
• کار روی پروژه ای‌کش در کنار دیوید چاوم
• عضویت در جنبش سایفرپانک
• خالق مفهوم قرارداد هوشمند
• علنی کردن پروژه بیت گلد در آوریل ۲۰۰۸ در وبلاگ شخصی خود
• درخواست کمک برای کدنویسی بیت گلد هفت ماه پیش از تولد بیت کوین
• تغییر تاریخ انتشار مقاله بیت گلد به دسامبر ۲۰۰۸ پس از انتشار وایت پیپر بیت کوین
• عدم اشاره به کارهای سابو در وایت پیپر بیت کوین توسط ساتوشی به‌عنوان یکی از اولین تلاش‌های ساخت پول غیرمتمرکز
• وجود شباهت بین سبک کدنویسی و عبارات زبانی استفاده‌شده توسط ساتوشی و سابو
• دارای دیدگاه‌های سیاسی آزادی‌خواهانه مشابه ساتوشی و صحبت درباره آن‌ها به‌صورت عمومی در دهه ۹۰ میلادی
• ساتوشی به هال فینی گفته بود که آدرس والت شخصی او با «1NS» شروع می‌شود؛ NS مخفف «Nakamoto Satoshi» است یا «Nick Szabo»؟
• رونمایی از تندیس برنزی ساتوشی ناکاموتوی هودی‌پوش در بوداپست، پایتخت مجارستان؛ سابو اصالتاً مجارستانی است
• ادعای طراحی بیت کوین به‌صورت تصادفی در یک مصاحبه در سال ۲۰۱۷؛ او ابتدا گفت «بیت کوی..» و در ادامه سریعاً کلام خود را اصلاح و از عبارت «گلد» استفاده کرد.

دلایل مخالف

• خود نیک سابو این ادعا را رد و تکذیب می‌کند؛
• وی دای گفته نیک سابو ساتوشی نیست؛
• سابو یک حقوق‌دان است، اما هنگامی که از ساتوشی پرسیده شد آیا بیت کوین هم مشمول قوانین بانکی خواهد بود، گفت «من وکیل نیستم و نمی‌دانم»

همچنان پاسخ قاطع و محکمی برای این سؤال که آیا نیک سابو همان ساتوشی ناکاموتو است یا خیر وجود ندارد، اما شواهد و اطلاعاتی هم در رد و هم در تأیید این ادعا وجود دارد که در این مقاله همه آن‌ها را بررسی کردیم. تصمیم‌گیری درباره اینکه کدام کفه سنگین‌تر است برعهده خود کاربران است. همچنین پیشنهاد می‌کنیم برای درک بهتر، مقاله ساتوشی ناکاموتو کیست وبسایت ما را هم مطالعه کنید.

نقش نیک سابو در بلاک چین

علاقه نیکلاس سابو به ساخت سیستمی غیرمتمرکز از همان دوران کودکی شکل گرفت. معرفی مفهوم قراردادهای هوشمند که امروزه در اتریوم (Ethereum) و دیفای استفاده می‌شوند، بیشترین تأثیر را بر حوزه بلاک چین داشته است. به‌عبارتی، می‌توان گفت که اسمارت کانترکت‌ها پایه و اساس صنعت امروزی بلاک چین را تشکیل می‌دهند.

نیکولاس سابو همچنین یکی از مروجان ایده غیرمتمرکزسازی است و همواره توسعه‌دهندگان بلاک چین را به حفظ اهمیت این اصل اساسی تشویق کرده است. به باور او، واسطه‌های متمرکز به‌دلیل احتمال نشت داده‌ها، بسیار پرریسک هستند. او در مقاله معروف خود تحت عنوان «طرف‌های ثالث مورد اعتماد، حفره‌های امنیتی هستند (Trust third parties are security holes)» به‌طور مفصل به این موضوع پرداخته است.

بیشتر بخوانید: اتریوم چیست

نقش نیک سابو در ارزهای دیجیتال

بااینکه ایده اولیه نیک زابو از ساخت یک سیستم دیجیتال طراحی یک نوع پول قدرتمند به‌عنوان ابزاری برای سرمایه‌گذاری، واسطه‌گری معاملات و ذخیره بوده است، اما کارهای او پایه و اساس ساخت دیگر ارزهای دیجیتال از جمله بیت کوین و اتریوم محسوب می‌شود.  

اتریوم اولین ارز دیجیتالی بود که از مفهوم قراردادهای هوشمند استفاده کرد و استقلال و خودمختاری را به اشخاص ثالث داد تا قادر به توسعه حوزه‌های غیرمتمرکز از جمله دیفای، NFTها و سازمان‌های خودگردان غیرمتمرکز (DAO) باشند.

بیشتر بخوانید: NFT چیست

پیش‌بینی‌های نیک سابو درباره آینده پول دیجیتال

نیک زابو در مقاله خود در سال ۱۹۹۵ پیش‌بینی کرده بود که انقلاب دیجیتال روش انجام قراردادها بین انسان‌ها را تغییر خواهد داد. او مطمئن بود کامپیوترهایی تولید می‌شوند که توانایی اجرای الگوریتم‌های پرهزینه و مفهوم قرارداد هوشمند او را خواهند داشت.  

علاوه‌براین، در آن سال‌ها بیشتر تجارت‌های بین‌المللی توسط شرکت‌های چندملیتی بزرگ انجام می‌شد، نه کسب‌وکارهای محلی. اما آقای سابو پیش‌بینی کرد که در آینده‌ای نه‌چندان دور، نوعی از کسب‌وکار ظهور خواهد کرد که هم «کوچک» و هم «چندملیتی» است؛ یعنی از نظر اندازه مشابه یک کسب‌وکار محلی در سال ۱۹۹۵، اما با توانایی فعالیت جهانی.

او در مقاله خود پیش‌بینی کرد که قراردادهای هوشمند می‌توانند با کاهش چشمگیر هزینه‌های حقوقی و حذف نیاز به پیروی از تمام کدها و قوانین محلی در هر منطقه، ورود شرکت‌ها به بازار جهانی را ممکن کنند.

سؤالات متداول

جمع‌بندی

نیکلاس «نیک» سابو یک رمزنگار، دانشمند کامپیوتر و حقوقدان است که مدرک مهندسی کامپیوتر خود را از دانشگاه واشنگتن و مدرک دکترای حقوق خود را از دانشکده حقوق جورج واشنگتن دریافت کرده است. او طی سال‌ها فعالیت حرفه‌ای خود، مفهوم قراردادهای هوشمند را در سال ۱۹۹۶ و پروژه‌ای به‌نام بیت گلد (Bit Gold) را در سال ۱۹۹۸ معرفی کرد. بیت گلد را پیش‌درآمدی بر بیت کوین می‌دانند.

شباهت‌های زیادی بین نیک سابو با ساتوشی ناکاموتو از جمله در سبک کدنویسی وجود دارد که باعث شده بسیاری او را خالق ناشناس بیت کوین بدانند. بااین‌حال، این شایعات هیچ‌گاه اثبات نشده و خود آقای زابو نیز آن‌ها را تکذیب کرده است. از زندگی شخصی نیک زابو و ثروت او اطلاعات زیادی در دسترس نیست.