همشهری آنلاین - یکتا فراهانی: در تاریخ نوامبر ۲۰۲۵، تیم فضانوردان مأموریت‌های Shenzhou ۲۰ و Shenzhou ۲۱ که در ایستگاه فضایی Tiangong Space Station مشغول به کار بودند، با استفاده از فر هوای گرم ویژه‌ای که به ایستگاه اضافه شده بود، مرغ‌های بال‌دارِ مزه‌دار شده و استـیکِ فلفل‌ را به مدت حدود ۲۸ دقیقه کباب کردند.

آن‌ها مواد غذایی را بسته‌بندی کردند، در میله مخصوص («اسکِوِر رَک») قرار دادند، و سپس داخل فر گذاشتند. پس از آماده‌شدن، مرغ‌های ترد و خوش‌طعم برداشت شد و فضانوردان گفتند بوی آن «به‌اندازه ظاهرش خوب است وفر در حدود دمای ۱۸۰–۱۹۰ درجه سانتی‌گراد کار می‌کرد.

در گزارش‌ها گفته شده که با اضافه شدن این فر، تنوع غذایی در مدار برای خدمه چینی به بیش از ۱۹۰ آیتم رسیده است و چرخه منوی غذایی حدود ۱۰ روز شده است.

نکات علمی و عملی

بهبود کیفیت زندگی فضانوردان: در مأموریت‌های بلندمدت، صرف یک غذای گرم، فرآیند پختن واقعی (نه فقط گرم کردن) و تنوع بیشتر در منو می‌تواند تأثیر بزرگی بر روحیه، انگیزه و سلامت روان فضانوردان بگذارد. پژوهشگران چینی این را از انگیزه‌های طراحی فر مطرح کرده‌اند.

پیشرفت فناوری آشپزی در فضا: تا پیش از این، بیشتر غذاها در فضا از نوع گرم کردن یا بازسازی شده بودند. اکنون فر هوای گرم با قابلیت‌هایی ویژه برای شرایط بی‌وزنی طراحی شده است که امکان پختن واقعی را فراهم می‌کند.

نشانه‌ای از مرحله جدید فضانوردی: این اتفاق، نمادی است از اینکه برنامه فضایی چینی وارد مرحله‌ای شده که زندگی در مدار فقط آشپزی مسکن یا آب کردن غذا نیست؛ بلکه «پخت و پز» واقعی نیز ممکن شده است.

فناوری ایمن در فضای محدود: طراحی فر برای مدار با چالش‌های ویژه‌ای همراه بوده است: عدم وجود جریان طبیعی هوا نیاز به حذف دود و بخارات چربی، کنترل دقیق دما، و ایمنی برای افراد در فضای بسته.


بیشتر بخوانید:

• کباب درست کردن چینی ها در فضا! | ویدئو

• شبیه سازی سفر مریخی و آشپزخانه مریخی
  
  
  
  
  
  

فناوری فر ویژه

در گزارش‌ها به این ویژگی‌های فنی اشاره شده است:

فر هوای گرم با دمای قابل ارتقا تا حدود ۱۹۰ درجه سانتی گراد.

کشوی استخراج رسوبات / ته‌نشین‌ها»، سبد چرخان یا میله گذاری برای ثابت نگه‌داشتن مواد غذایی.

پردازش دود: «کاتالیز دمای بالا»، «فیلتراسیون چندلایه»، سیستم تهویه داخلی — که باعث شده فر «بدون دود (smokeless)» کار کند.

برنامه‌های از پیش تنظیم‌شده برای انواع مواد: مرغ، کیک، آجیل، سبزیجات.

ایمنی بالا: سطوح قابل لمس سرد هستند تا فضانوردان در تماس مستقیم با فر دچار سوختگی نشوند.

مهندسی و ایمنی سیستم‌های آشپزی در مدار: این نمونه چینی می‌تواند به عنوان مرجع برای طراحی آشپزخانه‌های فضایی آینده به کار رود؛ نکاتی مانند حذف دود، تهویه، کنترل دما، ایمنی، استفاده از سوخت یا برق محدود.