بر اساس داده‌های مرکز آمار ایران، جمعیت دانش‌آموزی کشور در سال تحصیلی ۱۴۰۳-۱۴۰۲ به ۱۶ میلیون و ۵۰۶ هزار و ۴۹۳ نفر رسیده است. این رقم شامل ۸ میلیون و ۴۵۲ هزار و ۶۱۲ دانش‌آموز پسر و ۸ میلیون و ۵۳ هزار و ۸۸۱ دانش‌آموز دختر است. با وجود رشد نسبی این جمعیت در دهه گذشته، پیش‌بینی‌ها حاکی از کاهش قابل‌توجه آن در سال‌های آتی است که می‌تواند نظام آموزشی کشور را با چالش‌های جدی مواجه کند.
بیشترین تعداد دانش‌آموزان در دوره ابتدایی با بیش از ۹ میلیون و ۲۰۹ هزار نفر ثبت شده است. در دوره متوسطه اول، ۳ میلیون و ۸۰۳ هزار نفر و در متوسطه دوم، ۲ میلیون و ۹۵۷ هزار نفر مشغول به تحصیل هستند. نکته قابل‌توجه، کاهش برتری عددی پسران در دوره متوسطه دوم نسبت به مقاطع ابتدایی و متوسطه اول است. این کاهش می‌تواند به دلایلی مانند ترک تحصیل زودهنگام پسران یا ورود آن‌ها به بازار کار مرتبط باشد که نیازمند بررسی‌های دقیق‌تر اجتماعی و اقتصادی است.
علی فرهادی، سخنگوی وزارت آموزش و پرورش، اعلام کرده که جمعیت دانش‌آموزی در سال تحصیلی ۱۳۹۲-۱۳۹۱ با ۱۳ میلیون و ۲۲۶ هزار نفر به پایین‌ترین سطح خود رسید. پس از آن، این جمعیت روندی صعودی را تجربه کرد و اکنون به حدود ۱۷ میلیون نفر نزدیک شده است. با این حال، این رشد پایدار نخواهد بود. پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد که جمعیت دانش‌آموزی تا سال ۱۴۰۸ تقریباً ثابت باقی می‌ماند، اما پس از آن با کاهش شدیدی مواجه خواهد شد و تا سال ۱۴۱۲ به حدود ۱۲ میلیون و ۷۰۰ هزار نفر خواهد رسید. این کاهش عمدتاً به دلیل افت نرخ باروری و تغییرات جمعیتی در کشور است و تأثیرات عمیقی بر برنامه‌ریزی آموزشی، اشتغال معلمان و مدیریت منابع انسانی خواهد داشت.
در واکنش به افزایش جمعیت دانش‌آموزی در دهه اخیر، وزارت آموزش و پرورش زیرساخت‌های آموزشی را گسترش داده است. به گفته فرهادی، از سال ۱۳۹۲ تاکنون بیش از ۲۴ هزار مدرسه با ۱۱۷ هزار کلاس درس در سراسر کشور ساخته شده است. با این حال، هنوز مشخص نیست که این توسعه زیرساختی تا چه حد با کیفیت آموزشی، توزیع عادلانه امکانات و نیازهای مناطق مختلف کشور هم‌خوانی دارد.
کاهش پیش‌بینی‌شده جمعیت دانش‌آموزی، نظام آموزشی را با چالش‌هایی نظیر مدیریت منابع انسانی، بهینه‌سازی فضاهای آموزشی و تطبیق برنامه‌های درسی با نیازهای آینده مواجه خواهد کرد. این تحولات نیازمند برنامه‌ریزی دقیق و بلندمدت برای حفظ کیفیت آموزش و پاسخگویی به نیازهای جامعه است.
