دانشمندان چینی در پژوهشی جدید شواهدی را ارائه کرده‌اند که نشان می‌دهد شیمی‌درمانی — یکی از اصلی‌ترین ابزارهای مبارزه با سرطان — می‌تواند به‌طوری متناقض باعث «بیداری» سلول‌های سرطانی خفته و گسترش بیماری (متاستاز) به سایر اندام‌ها شود. البته این پژوهش راهکارهای جدیدی را نیز برای جلوگیری از این فرایند خطرناک پیشنهاد می‌کند.
یکی از بزرگترین مسائل در درمان سرطان، بازگشت بیماری یا متاستاز (گسترش به سایر اندام‌ها) پس از یک دوره درمان موفقیت‌آمیز است. دانشمندان مدت‌هاست که به وجود سلول‌های سرطانی خفته (DTCs) که می‌توانند برای سال‌ها به صورت خاموش در اندام‌های مختلف باقی بمانند، مشکوک بودند. اما اینکه چه عاملی این سلول‌های خاموش را دوباره فعال می‌کند، یک سؤال بزرگ بود.
به گزارش SCMP، محققان انستیتو تغذیه و سلامت شانگهای با استفاده از یک سیستم ردیابی پیشرفته به نام «DormTracer» نشان دادند که داروهای شیمی‌درمانی رایج مانند دوکسوروبیسین و سیس‌پلاتین می‌توانند به عنوان یک ماشه خارجی عمل و این سلول‌های خفته را بیدار کنند.
اما این فرایند چگونه رخ می‌دهد؟ این داروها یک زنجیره بیولوژیکی پیچیده را ایجاد می‌کنند:
نکته قابل توجه دیگر این است که محققان راهکاری بالقوه برای جلوگیری از این اثر مضر شیمی‌درمانی ارائه کرده‌اند. محققان دریافتند که با ترکیب شیمی‌درمانی با دسته‌ای از داروها به نام «سنولیتیک‌ها» (Senolytics) که سلول‌های پیرشده را از بین می‌برند، می‌توان این چرخه معیوب را متوقف کرد.
در آزمایش بر روی موش‌ها، ترکیب داروی شیمی‌درمانی دوکسوروبیسین با دو داروی سنولیتیک به نام‌های داساتینیب (Dasatinib) و کوئرستین (Quercetin) توانست به‌طور مؤثری از بیدارشدن سلول‌های خفته و متاستاز پس از درمان جلوگیری کند. همچنین یک کارآزمایی بالینی براساس این یافته‌ها، هم‌اکنون بر روی بیماران مبتلا به سرطان سینه درحال انجام است.
یافته‌های این پژوهش در ژورنال Cancer Cell منتشر شده است.
