به گزارش سرویس فرهنگی تابناک، در میانه تنش‌های مستقیم ایران و رژیم صهیونیستی، تحرکات جمهوری آذربایجان برای احیای کریدور زنگزور، به‌ویژه از طرف ترکیه، به سرعت در حال انجام است.
این‌تحرکات می‌تواند پیامدهای جدی برای وضعیت ژئوپلیتیک ایران در قفقاز جنوبی و زمینه‌های انرژی فراهم کند. آیا این دسیسه زودتر از آنچه که انتظار می‌رفت، به وقوع خواهد پیوست؟
دالان ۳۲ کیلومتری زنگزور، یک دالان یا کریدور ترابری است که در صورت اجرا به جمهوری آذربایجان دسترسی بلامانع به جمهوری خودمختار نخجوان از طریق استان سیونیک ارمنستان؛ بدون پست‌های بازرسی ارمنستان رامی‌دهد. این کار باعث قطع دائم مرزهای ایران و ارمنستان شده و استان آذربایجان شرقی را از مسیر ترانزیت ترکیه به باکو حذف می‌کند.
زنگزور را به قاجاریه باختیم
زنگِزور منطقه‌ای تاریخی و جغرافیایی در ارمنستان شرقی است. زنگزور دردامنه‌های کوه‌های زنگزور جای گرفته و امروزه عمدتاً با استان سیونیک جمهوری ارمنستان مطابقت دارد. زنگزور در عهدنامه گلستان در سال ۱۸۱۳ توسط قاجاریه به روسیه واگذار شد.
آذربایجان در سال‌های اخیر روابط بسیار نزدیکی با اسرائیل برقرار کرده و به دلیل مشغولیت نظامی ایران، اکنون فرصتی مناسب برای پیشبرد این پروژه یافته است.این تحرکات نه تنها به تضعیف جایگاه ترانزیتی ایران منجر خواهد شد، بلکه می‌تواند تسلط باکو بر بازار انرژی و مسیریابی‌های استراتژیک را تقویت کند.
اوایل تیرماه که همزمان با اواخر جنگ ۱۲ روزه ایران و رژیم صهیونیستی بود، خبر برگزاری رزمایش‌های مشترک بین ترکیه و آذربایجان در نزدیکی مرزهای ایران، گمانه‌زنی‌های بیشتری را درباره دست داشتن باکو و آنکارا در برنامه‌های نظامی و سیاسی پیشبرد کریدور زنگزور ایجاد کرده است.
رزمایشی برای آسیب به منافع ایران
این رزمایش‌ها در شرایطی انجام می‌شود که فضای تنش‌زایی میان ایران و اسرائیل وجود دارد و با توجه به سابقه همکاری‌های نظامی و اطلاعاتی، احتمال همکاری این دو کشور در راستای آسیب به منافع ایران افزایش می‌یابد.
نقش بازیگرانی مانند اسرائیل، که از خاک آذربایجان برای عملیات نظامی علیه ایران استفاده کرده‌اند، وهمچنین رایزنی‌های اخیر میان مقامات آذربایجان، ترکیه و امارات متحده عربی، نشان‌دهنده ابعاد پیچیده و چندلایه این پروژه است. باید اشاره کرد که ترکیه و آذربایجان با تحریکاتی که به‌خصوص در آینده نزدیک قابل پیش‌بینی است، ممکن است تلاش کنند که زمینه را برای خفگی ژئوپلیتیک ایران فراهم کنند.
پروژه کریدور زنگزور که از حمایت ترکیه، جمهوری آذربایجان و برخی بازیگران غربی مانند ایالات متحده و انگلیس درپشت پرده برخوردار است، به دلیل پتانسیل قطع ارتباط زمینی ایران با ارمنستان و تقویت نفوذ ناتو درقفقازجنوبی، با مخالفت شدید ایران مواجه شده است.
با وجود آن که ایالات متحده و اتحادیه اروپا از این پروژه حمایت می‌کنند تا نفوذ خود را درقفقاز افزایش داده و ایران و روسیه را تضعیف کنند ،مخالفت‌های جدی در مسکو و پکن با این طرح ناتو وجود دارد. اگر چه روسیه ابتدا امیدوار بود که با نظارت بر کریدور زنگزور، نفوذ خود در قفقاز را حفظ کند، اما با آشکار شدن نقش ناتو و غرب در این پروژه، مسکو نیز به تدریج به مخالفت با آن تمایل پیدا کرده است. همچنین چین به دلیل تأثیر منفی این کریدور بر پروژه‌های کمربند و جاده و کاهش نفوذش در آسیای مرکزی، با این پروژه مخالف است.
راهبرد «محاصره نرم ایران» توسط اسرائیل
یکی از ابعاد کلیدی حمایت رژیم صهیونیستی از کریدور زنگزور، تلاش برای دور زدن محدودیت‌های ژئوپلیتیکی موجود در مسیرهای سنتی نفوذ یا تهاجم به ایران است. این رژیم در سال‌های اخیر راهبرد «محاصره نرم ایران» را از طریق ائتلاف‌های منطقه‌ای و بهره‌گیری از خاک و حریم هوایی کشورهای همسایه ایران دنبال کرده است.
کریدور زنگزور می‌تواند به‌عنوان مسیری برای دسترسی هوایی آزاد به دریای خزر و ورود به خاک ایران مورد استفاده قرار گیرد. این امر به‌ویژه در شرایطی که رژیم صهیونیستی عملیات نظامی علیه ایران را در دستور کار قرار داده، از اهمیت بیشتری برخوردار می‌شود.
چنانکه در جریان جنگ تحمیلی رژیم صهیونیستی علیه ایران، حملات نظامی متعدد به شهرهای تبریز، اردبیل و سایت‌های راداری در شمال غرب ایران، استفاده از حریم هوایی مناطق مرزی ایران با ترکیه و جمهوری آذربایجان گزارش شده است. این حملات، که با بهره‌گیری از جنگنده‌ها و پهپادهای رژیم صهیونیستی انجام شده، نشان‌دهنده استفاده این رژیم از حریم هوایی کشورهای همسایه ایران برای اجرای عملیات نظامی است.
مطالبه رهبر انقلاب؛ هیچ نیروی تروریستی نباید نزدیک مرزهای ایران باشد
الجولانی در هفته های گذشته به جمهوری آذربایجان سفر کرده و ساده انگارانه است که تصور کنیم این سفر تنها با هدف مذاکره برای خرید انرژی از جمهوری آذربایجان صورت گرفته است. با توجه به دیدار الجولانی با مقامات صهیونیستی ممکن است هدف سفر به آذربایجان این بوده باشد که تکفیری‌هایی که در سوریه هستند و به هر علت با او اختلاف نظر دارند باید از سوریه خارج شوند و به جمهوری آذربایجان فرستاده شوند.
جولانی هم که اخیرا سفری به باکو داشته و با علی‌اف دیدار کرده است می تواند دیداری بسیار خطرناک برای تسریع در رسیدن به مرزهای ایران باشد. خود علی‌اف هم چند بار به آلبانی سفر کرده و با منافقین دیدار داشته است که نشان از تشکیل یک شبکه ضد ایرانی دارد.
این تروریست‌ها هر ویژگی‌ای که داشته باشند در ضدیت با ایران و دشمنی با شیعیان قرار خواهند گرفت. مطالبه رهبر معظم انقلاب در پاییز ۱۳۹۹ این بوده است که هیچ نیروی تروریستی نباید در نزدیکی مرزهای ایران باشد. در واقع ما کشور ارمنستان و آذربایجان را با مرزها و ویژگی سیاسی فعلی شأن شناسایی کرده‌ایم و هر گونه تغییر در مرزهای فعلی به هر شکلی که بخواهد اتفاق بیفتد طبیعتاً واکنش قاطع ایران را به دنبال خواهد داشت.
زنگزور، چشم ناپاک اسرائیل به ایران
ایجاد کریدور زنگزور، فراتر از یک پروژه ترانزیتی، بخشی از پازل ژئوپلیتیکی و نظامی منطقه‌ای است که رژیم صهیونیستی و متحدانش برای تحت فشار قرار دادن ایران طراحی کرده‌اند. این کریدور می‌تواند به‌عنوان پل هوایی و زمینی برای عملیات شناسایی، جاسوسی و حتی تهاجم نظامی به ایران مورد استفاده قرار گیرد.
پایگاه‌های هوایی مانند سیتالچای و آشیانه‌های مخفی در نخجوان، امکان سوخت‌گیری و تعمیر جنگنده‌ها و پهپادهای رژیم صهیونیستی را فراهم می‌کنند. در صورت الحاق کریدور جعلی زنگزور به این شبکه، یک مثلث راهبردی میان ترکیه، نخجوان و جمهوری آذربایجان شکل خواهد گرفت که توانایی رژیم صهیونیستی برای اجرای عملیات از شمال ایران را به‌طور قابل‌توجهی افزایش می‌دهد.
با توجه به اینکه حمله اسرائیل به ایران به شکل هوایی به نتایج مطلوب منجر نشده است، محاصره ایران باعث می‌شود زمینه برای تجاوز نظامی اسرائیل به ایران به شکل زمینی از طریق مسیر باکو فراهم شود.
اگر این تحولات را در کنار تلاش‌هایی که اسرائیل برای باز کردن یک مسیر زمینی از سمت کردستان عراق به سمت ایران می‌کند و حملاتی که اخیرا به جنوب سوریه و دمشق انجام شده، بگذاریم مشخص می‌شود هدف رژیم صهیونیستی ایجاد یک مسیر بزرگ زمینی به سمت مرز ایران از مرز خود است. به عبارت دیگر ایجاد این کریدور، زمینه ایست برای هم‌مرز شدن ایران و اسرائیل در مرزهای شمال، شمال‌غرب و غرب.
با توجه به اینکه برنامه‌ریزی‌ها برای تضعیف ایران و وحدت ملی‌اش از طریق بحران‌‌سازی در مناطق آذری و کردنشین از مدت‌ها پیش در جریان بوده، اکنون در رسانه‌های صهیونیستی صراحتا گفته و حتی صحبت از این مطرح می‌شود که بعد از ایران باید سراغ ترکیه و پاکستان بروند.
ای ایران برای زنگزور بجنگ!
چنانچه محاصره کشورمان از طریق کریدور زنگرور تکمیل شود، ناچار به جنگ خواهیم شد. فراموش نکنیم که جنگ ایران و عراق که هشت سال به طول کشید، از یک اختلاف ارضی بر سر اروندرود شروع شد. زنگزور بدون تردید اهمیت امنیتی و اقتصادی بیشتری از مساله اروندرود دارد.
در شرایط فعلی ایران با استفاده از ابزارهای دیپلماتیک، نظامی و اقتصادی، و همچنین همکاری با روسیه و چین، می‌تواند طراحی‌های صورت گرفته برای اجرای این پروژه را برهم زند. ایران باید با قاطعیت خطوط قرمز خود را به آذربایجان، ترکیه و بازیگران غربی یادآوری کند و در صورت لزوم از ابزارهای نظامی و اقتصادی برای بازدارندگی استفاده کند.
