با نمایش ضعیف بورس از ابتدای مردادماه همه آنچه را که این بازار پس از اقدامات حمایتی کسب کرده بود، مجددا از دست داد. شاخص کل بورس در نخستین روز از آغاز مشوق‌های حمایتی کار خود را در سطح دو‌میلیون و ۶۸۹هزار واحدی شروع کرد و طی ۹ روز معاملاتی تا کانال دو‌میلیون و ۸۴۴ هزار واحد نیز پیشروی کرد. اما بازار سهام نتوانست به مسیر صعودی خود ادامه دهد به طوری‌که حتی با رشد به دست آمده نیز در نهایت خداحافظی کرد. در گزارش‌های پیشین «دنیای اقتصاد»به کرات به اثرات موقت حمایت‌ها پرداختیم. براساس اظهارات کارشناسی حتی تداوم اقدامات حمایتی نیز نمی‌تواند جلوی خروج پول از بازار سهام را بگیرد. با بررسی رفتار معامله‌گران به روشنی می‌توان دریافت که فعالان بازار با دقت اوضاع را رصد می‌کنند و متناسب با سطح ریسک‌ها برای سبد سرمایه‌گذاری خود تصمیم‌گیری می‌کنند.
نماگر بورس تهران طی معاملات روز چهارشنبه برای ششمین روز متوالی نزولی شد و این‌بار با کاهش حدود ۲درصدی کانال ۲.۷میلیون واحد را هم از دست داد تا هر دو کانال به دست آمده بعد از حمایت‌های اخیر یعنی کانال‌های ۲.۸ و ۲.۷میلیون واحدی از دست بروند. با احتساب ریزش شاخص سهام طی معاملات این روز، بازدهی این نماگر از ابتدای سال تاکنون به منفی یک درصد رسید. روز گذشته نیز فقر تقاضا و بی‌تحرکی در سمت خرید از همان دقایق نخست معاملاتی، به تشکیل صف‌های فروش قدرتمند در اکثر نمادها منجر شد. در شرایطی شاخص کل بازار سهام روز چهارشنبه، ۸ مرداد ماه کاهش بیش از ۵۲ هزار واحدی را به ثبت رساند که نماگر هموزن با اثرپذیری یکسان از نمادها نیز همسو با شاخص کل در مسیر نزولی حرکت کرد. معاملات بورس تهران در روز چهارشنبه با کاهش حدود ۲ درصدی شاخص کل همراه شد تا کارنامه نماگر مذکور در سطح ۲میلیون و ۶۸۱ هزار واحدی بسته شود. شاخص کل روز دوشنبه کانال ۲میلیون و ۸۰۰ هزار واحدی را هم از دست داده بود و روز گذشته با از دست دادن کانال ۲میلیون و ۷۰۰ هزار واحدی به سمت کف تجربه‌شده در روند نزولی اخیر یعنی محدوده ۲میلیون و ۶۳۳ هزار واحدی حرکت کرد.
از سویی نماگر هموزن هم نمایش ضعیفی را نشان داد و با کاهش ۱.۰۶ درصدی در سطح ۸۱۲ هزار واحدی قرار گرفت. در فرابورس نیز شاخص کل این بازار، با افت ۱.۰۹ درصدی همراه شد. به این ترتیب همه شاخص‌های سهامی عقب‌نشینی معناداری را تجربه کردند. از ابتدای مردادماه باتوجه به جو منفی حاکم بر بورس تهران، عمده گروه‌های فعال بازار با خروج پول سنگین از سوی حقیقی‌ها همراه شدند تا تلخ‌کامی بورس‌بازان تکمیل شود. این وضعیت در حالی رقم خورد که شاخص کل در مقیاس هفتگی نیز عایدی جز کاهش ۵.۴درصدی برای سهامداران نداشت. روز گذشته عوامل متعددی دست به دست هم دادند تا نماگر اصلی بورس سنگین‌ترین ریزش خود در روزهای اخیر را تجربه کند. بازگشایی منفی ۲۷درصدی نماد ایران‌خودرو در آخرین روز هفته شوک جدیدی را به بازار تحمیل کرد. این وضعیت در حالی است که در این هفته نماگر اصلی تالار شیشه‌ای باتوجه به فشار مضاعف فروش، دو کانال ۲.۸ و ۲.۷میلیون واحدی را از دست داد.
دیروز و پس از کش‌وقوس فراوان سرانجام نماد ایران خودرو بازگشایی شد. پس از جنگ تحمیلی ۱۲روزه علیه کشورمان این نماد بسته و برای نخستین بار در روز گذشته با منفی ۲۷درصد بازگشایی شد. اگرچه در نهایت جمع‌آوری صفوف فروش نماد سایپا و دیگر نمادهای این گروه سبب شد برآیند پول حقیقی خودرویی‌ها مثبت شود و در نهایت ورود پول ۱۱میلیارد تومانی به این گروه رقم بخورد. اما آنچه اتفاق افتاد این بود که بازگشایی ایران خودرو، موج جدیدی از عرضه را در کلیت بازار رقم زد و موجب تشدید فروش در بسیاری از نمادهای معاملاتی شد.
نگاه لیدرمحور در بازار سهام همواره وجود داشته و نمادهای خودرویی و در راس آنها نماد شرکت ایران خودرو در بسیاری از مقاطع به عنوان لیدر بازار فرمان بازار را در دست گرفته و بارها معاملات بورس تهران را تحت‌تاثیر قرار داده است. پس از گروه خودرو، گروه ارتباطات توانست ۷میلیارد تومان ورود پول را تجربه کند. صنایع دیگر همچون حمل‌ونقل و انبارداری، استخراج کانه فلزی و انبوه‌سازی‌ها در مجموع موفق شدند ۸میلیارد تومان از پول حقیقی‌ها را به خود جذب کنند. با این حال صنایع بزرگ و اثرگذار بازار باتوجه به جو غالب منفی در روز جاری همچون چهار روز معاملاتی گذشته با خروج پول سنگین از سوی حقیقی‌ها مواجه شدند. بیشترین میزان خروج حقیقی از گروه‌های بانکی صورت گرفت. در نمادهای بانکی ۱۳۸میلیارد تومان خروج پول رقم خورد. پس از آن دو گروه فلزات اساسی و پالایشی‌ها با متوسط خروج پول بیش از ۵۰میلیارد تومان در رتبه‌های دوم و سوم بیشترین میزان خروج حقیقی‌ها جای گرفتند. در میان صندوق‌های بورسی، بیشترین میزان خروج پول در روز جاری از صندوق‌های درآمد ثابت رقم خورد. صندوق‌های درآمد ثابت که در عمده روزهای معاملاتی این هفته با ورود پول حقیقی همراه شدند، در روز جاری با خروج پول ۲۲۱میلیارد تومانی، بیشترین میزان خروج حقیقی‌ها را ثبت کردند.
از طرفی خروج پول حقیقی نیز عاملی شده تا بار دیگر شاهد پیشروی بی‌انگیزگی بورس‌بازان برای ورود به این بازار باشیم. در پی همین اتفاق و زیر سایه بی‌توجهی سرمایه‌گذاران به بورس تهران، ارزش معاملات نیز مسیر نزولی در پیش گرفته تا به‌واسطه پول‌هایی که خارج می‌شود مجددا ریزش‌های سریالی را در قیمت سهم‌ها و عقب‌نشینی شاخص‌ها مشاهده کنیم. البته در آخرین روز معاملاتی هفته از شدت خروج پول تا حدودی کاسته شد. در این روز مبلغی به میزان ۳۴۶میلیارد تومان از گردونه معاملات خارج شد. همین امر سبب شد تا ارزش معاملات خرد نسبت به روز سه‌شنبه بهبود یابد. در معاملات روز چهارشنبه ارزش معاملات به سطح ۳هزار و ۸۸۹میلیارد تومان رسید. قرار گرفتن ارزش معاملات خرد بازار سهام در سطح ۳هزار میلیارد تومان علاوه بر اینکه رقمی ناچیز محسوب می‌شود از وضعیت نگران‌کننده این بازار در سال جاری حکایت می‌کند. تجربه چنین ارقامی در ماه‌های گذشته بی‌سابقه است که عمدتا از کاهش تقاضا در بازار متاثر شده؛ این در حالی است که بر اساس اظهارات کارشناسان تا زمانی که ارزش معاملات خرد وارد محدوده ۱۰ هزار‌میلیارد تومان نشود، نمی‌توان انتظار داشت بازار به سمت رونق حرکت کند. اکنون ۱۸ روز معاملاتی است که ارزش معاملات خرد بازار سهام نتوانسته از مرز ۱۰ هزار‌میلیارد تومان عبور کند. قرار گرفتن ارزش معاملات در سطوح کنونی، گویای رکود حاکم بر دادوستدهای این روزهای بازار سهام است.
۲۳روز معاملاتی از بازگشایی مجدد بورس می‌گذرد. طی این مدت بورس ۹ روز مثبت را پشت سر گذاشته که روزهای سبز بازار عمدتا در راستای حمایت‌های سیاستگذاران به وقوع پیوسته است. طی مدت مذکور نزدیک به ۴۵ همت پول حقیقی از بازار خارج شده است. بررسی‌های آماری نشان می‌دهد؛ در ۲۱روز از ۲۳ روز معاملاتی مذکور بازار با خروج پول حقیقی دست به گریبان بوده است. اگرچه در روزهایی هم که بازار بازدهی مثبت را به دست آورده خروج پول همچنان به قوت خود باقی بوده است. این در حالی است که بازار سهام تا اواسط خردادماه با امیدواری بیشتری معاملات خود را پیش برده بود. حالا نه تنها از حجم صف‌های خرید کاسته شده حتی در بسیاری از نمادها نیز به طور مستمر شاهد شکل‌گیری صف‌های فروش هستیم. همین امر سبب شده تا بورس و فرابورس روزهای نامطلوبی را نسبت به قبل تجربه کنند و به تبع آن اقبال سرمایه‌گذاران خرد نسبت به این بازار در مقایسه با روزهای رونق کمتر شود. سایر بازارهای مالی نظیر ارز نیز درگیر رکود هستند و ابهامات حاکم بر وضعیت متغیرهای اثرگذار تا حدودی از انتظارات تورمی با جهش قیمتی شدید در این بازارها کاسته است. اما به نظر می‌رسد با پیشروی ریسک‌ها اساسا سرمایه‌های بزرگ با بهره‌‌‌‌‌‌گیری از شرایط به سمت بازارهای دیگر متمایل شوند.
اهالی بازار سرمایه روز چهارشنبه با اخبار متعددی روبه‌رو بودند. از بازگشایی نماد شرکت ایران خودرو تا تاکید رئیس سازمان بورس بر تداوم حمایت‌ها از بازار سهام. در جلسه شورای‌عالی بورس که در روز سه‌شنبه به ریاست وزیر اقتصاد برگزار شد؛ مسائل بازار سرمایه و وضعیت سهام عدالت نیز مورد واکاوی قرار گرفتند. حجت‌اله صیدی، رئیس سازمان بورس در این جلسه با اشاره به لزوم توجه دستگاه‌های مسوول به وضعیت شرکت‌ها و عملکرد سه‌ماهه اول امسال آنها، خواستار بازنگری در برخی سیاست‌ها و تصمیمات برای حمایت بیشتر از صنایع شد و بر پیگیری مستمر رفع مشکلات و موانع از صنایع و بنگاه‌های بورسی تاکید کرد.
او همچنین با تاکید بر اینکه سیاست‌های حمایتی در بازار سرمایه با جدیت دنبال می‌شود، گفت: در کنار تداوم سیاست‌های متنوع حمایتی، فعالیت صندوق‌های تثبیت و توسعه برای تعادل و تثبیت بازار در هفته‌های آینده تداوم خواهد داشت. وزیر اقتصاد نیز در این جلسه، با تایید موارد مطرح‌شده، خواستار تداوم اطلاع‌رسانی شفاف در خصوص اقدامات صورت‌گرفته شده و بر حمایت همه‌جانبه وزارت اقتصاد از بهبود بازار و برآورده ساختن انتظارات سرمایه‌گذاران تاکید کرد. علاوه بر این خبر، موضوع دیگری که توجه اهالی بازار را به خود جلب کرد، یک نامه مهم بود. رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار، در پنجم مرداد و در قالب نامه‌ای به وزارت صمت، افزایش قیمت فروش محصولات شرکت ایران خودرو و ابهامات به وجود آمده در خصوص میزان نهایی افزایش قیمت و آثار آن بر عملکرد شرکت را یادآور شده بود. در آن نامه، رئیس سازمان بورس، در خصوص توقف نماد این شرکت از ۲۰ خرداد و لزوم پاسخگویی آن وزارتخانه برای فراهم‌شدن مقدمات بازگشایی نماد شرکت ایران‌خودرو صحبت به میان آورده بود. وزارت صمت نیز در پاسخ، سقف مجاز افزایش قیمت محصولات شرکت ایران خودرو را که براساس مصوبات مراجع قانونی ذی‌صلاح تدوین شده، ۱۵ درصد اعلام کرد و هرگونه قیمت‌گذاری خارج از این چارچوب را فاقد وجاهت قانونی دانست.
با توجه به آنچه در بطن معاملات بازار سهام می‌گذرد این‌طور می‌توان استنباط کرد که بورس برای عبور از ریزش و خروج مستمر پول راه سختی را در پیش روی خود دارد. در همین رابطه حجت سرهنگی، کارشناس بازار سرمایه به «دنیای اقتصاد» گفت: ابهامات پیرامون مسائل هسته‌ای کشور شرایطی را به وجود آورده تا سرمایه‌گذاران با احتیاطی مضاعف معاملات را رصد کنند. به همین دلیل در هفته‌های اخیر شاهد کاهش حجم و افت چشم‌گیر ارزش معاملات بودیم. اما نکته مهمی که باید به آن توجه کرد این است که پرسه ریسک‌ها در حوالی بازارها سبب سردرگمی سرمایه‌گذاران شده است. با وجود عملکرد مطلوب اکثر صنایع در فصل بهار اما این موضوع اکنون به حاشیه رانده شده است و نتوانسته به عنوان محرکی جدی برای تغییر استراتژی معامله‌گران عمل کند. به گفته این کارشناس استراتژی احتیاط از سوی سهامداران در روزهای آینده هم ادامه خواهد داشت این در حالی است که بازار ارزنده است. اما ازسویی ناترازی در بخش انرژی و قطعی‌های گسترده برق صنایع نیز موجب شده تا سناریوی کاهش تولید در بنگاه‌های بورسی میان فعالان بازار به طور جدی مطرح شود.
در چنین وضعیتی سرمایه‌گذاران باید حدود ۳۰درصد از پرتفوی سرمایه‌گذاری خود را به صندوق‌های درآمد ثابت، اختصاص دهند. این درحالی است که پیشنهاد می‌شود وزن سهام زیر ۳۰درصد باشد. ۴۰درصد پرتفو برای حفظ ارزش می‌تواند به طلا تعلق داشته باشد.
شاخص اصلی بورس از لحاظ فنی از کف ۲میلیون و ۶۰۰هزار واحد مسیر صعودی را در هفته‌های گذشته آغاز کرد. اما پس از ورود به کانال ۲.۸میلیونی، متوقف شد. افت شدید ارزش معاملات، سبب شد تا روند افزایشی هفته گذشته تداوم نداشته باشد. با این حال، همچنان کف ۲.۶ از اهمیت بالایی برخوردار است و شکست آن، آینده بورس تهران را پیچیده‌تر خواهد کرد. از سویی نسبت p/e بازار همچنان در محدوده ارزندگی قرار دارد و می‌تواند مجددا واکنش مثبت شاخص‌های سهامی را به همراه داشته باشد. به شرط آنکه تکلیف مباحث مرتبط با مذاکرات هسته‌ای مشخص شود.
