به گزارش رکنا، دانشمندان موفق به شناسایی مکانیسمی شدهاند که به نوعی نقش یک دکمه بازنشانی برای مغز انسان را دارد. این کشف نشان میدهد چرا و چگونه خاطرات ما در ذهن به صورت جداگانه شکل میگیرند.
مغز انسان گذشته را به عنوان یک جریان پیوسته ثبت نمیکند؛ بلکه آن را به صورت لحظات متمایز و خاص ذخیره مینماید. این فرآیند به ما کمک میکند تا اتفاقات رخ داده را بهتر درک کنیم و آنها را براساس زمان و اهمیت معنا دهیم. اما چگونه مغز میتواند این کار پیچیده را انجام دهد؟
دانشمندان دریافتهاند که یک ناحیه کوچک از مغز با قدرتی فوقالعاده، وظیفه بازنشانی خاطرات را بر عهده دارد. تیمی از روانشناسان دانشگاه کالیفرنیا لسآنجلس (UCLA) و کلمبیا با استفاده از تکنیکهای تصویربرداری مغزی و مشاهده تغییرات مردمک چشم، بیان کردهاند که گروهی از نورونها در ناحیهای موسوم به لوکوس سیرولئوس (locus coeruleus) نقش کلیدی در بازنشانی حافظه دارند.
دکتر «دیوید کلوت»، استاد روانشناسی دانشگاه UCLA، در این مطالعه اشاره میکند که مرزهای رویدادها زمانی فعالترین هستند که خاطرات متمایز از یکدیگر جدا شوند. این نشان میدهد که ناحیه «لوکوس سیرولئوس» مانند نقطهگذاری در حافظه عمل میکند و به سازماندهی افکار کمک مینماید.
در یکی از آزمایشها، ۳۲ شرکتکننده تصاویر اشیاء خنثی را مشاهده کردند و همزمان آهنگهای سادهای از طریق گوش چپ یا راست آنها پخش میشد. تغییر در گام آهنگها و محل گوشها نشاندهنده مرزهای بین رویدادها بود و تجربه خاطرات متمایز را شکل میداد. مطالعات نشان داد که فعالیت ناحیه «لوکوس سیرولئوس» در این مرزها ارتباط مستقیمی با جداسازی خاطرات در ذهن دارد.
سیگنالها در مرزهای رویداد موجب تغییر فعالیت هیپوکامپ، منطقهای مهم در مغز برای ذخیره و پیگیری اطلاعات زمانی و مکانی، میشوند. این تغییرات نشان میدهد که «لوکوس سیرولئوس» میتواند آغاز یک رویداد جدید را به هیپوکامپ اعلام کند و به تنظیم حافظه کمک نماید.
در شرایط استرسزا، این مکانیسم مغز دچار اختلال میشود و حساسیت به مرزهای رویدادها کاهش پیدا میکند. دانشمندان یافتهاند که بالاتر بودن سطوح «نوروملانین» در مغز، که نشاندهنده استرس مزمن است، باعث پاسخ ضعیفتر به سیگنالهای مردمک چشم در شرایط استرسزا میشود. این پدیده میتواند توانایی مغز در جداسازی خاطرات را تضعیف کند.
این مطالعه نشان میدهد که شناسایی نقش «لوکوس سیرولئوس» میتواند افقهای تازهای را برای درمان بیماریهایی مانند آلزایمر فراهم کند. بهبود فعالیت این ناحیه از مغز، ممکن است به تقویت حافظه و سازماندهی بهتر خاطرات کمک کند.
دکتر «کلوت» بیان کرد: «مطالعه علوم پایه و انجام تحقیقات بالینی برای کشف درمانهایی که زندگی بیماران را بهبود بخشد، امری حیاتی است.» این تحقیق که در مجله Neuron منتشر شده، نقطهای روشن در فهم بهتر عملکرد مغز انسان است.