همشهری آنلاین - سیدسروش طباطبایی‌پور: در ادبیات ما کوه نماد استواری است، نشانه‌ای از اراده زنان و مردانی محکم که بر سر راه و رسمشان تا پای جان ایستاده‌اند و پا پس نمی‌کشند. بسیاری از قصه‌های اسطوره‌ای ما ایرانیان هم با کوه پیوند خورده؛ رستم دستان، هفت‌خوانش را در همین کوه‌های البرز مرحله مرحله پیموده و آرش کمانگیر بر همین کوهپایه‌های سربلند ایستاد تا ایران را ایستاده و سربلند کند؛ و شاید بی‌دلیل نیست که ایران، یکی از بلندبالاترین کوه‌های جهان، آسیا و منطقه خاورمیانه را داراست؛ درست مانند زنان و مردانش!

بیش‌تر بخوانید:

داستان اسکناس‌ها

در قاموس کوه‌نوردان، این روزها بهترین زمان برای فتح قله است، مرداد و شهریوری که کوه‌های مرتفع از نظر گرما و سرما با کوهنوردان همراهی بیش‌تری کرده و بسیاری از کوهپیمایان همین ایام را برای فتح قله‌ها انتخاب می‌کنند.

اما تا حرف از قله و فتح به میان می‌آید، ذهن‌ها به سوی اورست در شرق آسیا و رشته‌ کوه‌های آلپ در اروپا و راکی در غرب آمریکای شمالی می‌رود، غافل از این‌که علاوه بر ایران، کوه‌های مرتفع باشکوهی در همین منطقه خاورمیانه خودمان وجود دارد که دیدنشان خالی از لطف نیست. در این‌جا سری به مرتفع‌ترین قله‌های منطقه خاورمیانه می‌زنیم تا بدانیم در کشورهای ریز و درشت اطراف ایران چه قله‌های مرتفعی هم‌چنان ایستاده‌اند.

مشت بر زمین

• ایران / دماوند / حدود ۵۶۱۰ متر ارتفاع از سطح دریا

شعر ملک‌الشعرای بهار، یکی از بهترین توصیف‌ها برای این قله سرفراز است؛ ای کوه سپید پای در بند / ای گنبد گیتی ای دماوند»؛ دماوندی که بلندترین قله در ایران و خاورمیانه است و مرتفع‌ترین قله آتشفشانی آسیا! کوه‌پیمایان معمولا از ۴ جبهه به قله دماوند حمله و طی چند مرحله آن را فتح می‌کنند.

فنی‌ترین

• ایران / علم‌کوه / حدود ۴۸۵۰ متر ارتفاع از سطح دریا

برگ برنده این قله زیبا در شمال ایران، یخچال‌های طبیعی و دیواره‌های سنگی صیقلی و چشم‌اندازهای بکر آن است. کوهنوردان دیواره‌های این قله را یکی از فنی‌ترین دیواره‌های ایران می‌دانند که برای عبور از سنگ‌های گرانیت حنایی آن باید ابزارها و مهارت مناسب داشت.

عقاب قله‌ها

• ایران / سبلان / حدود ۴۸۱۱ متر ارتفاع از سطح دریا

خاص‌ترین ویژگی سبلان یا به زبان ترکی، همان ساوالان خودمان، آن است که مرتفع‌ترین دریاچه دهانه آتشفشانی جهان، بر بام این کوه قرار دارد. آب‌گرم‌های طبیعی و برف‌های دائمی، این سومین قله مرتفع ایران را برای طبیعت‌گردان جذاب‌تر کرده است.

سنگی طبیعی به شکل عقاب در جبهه غربی این قله قرار دارد که جلوه‌ای خاص به آن داده است.

سنگلاخ

• ترکیه / آرارات / حدود ۵۱۳۷ متر ارتفاع از سطح دریا

در افسانه‌های کتاب مقدس آمده است که کشتی نوح پس از فروکش‌کردن توفان، بر این قله در شرق ترکیه آرام گرفته است. این آتشفشان خفته از نظر زمین‌شناسی بسیار به کوه دماوند نزدیک است و یخچال‌های عظیمی دارد که درحال ذوب‌شدن هستند.

تغییرات ناگهانی آب و هوا و مسیرهای سنگلاخ، از چالش‌های صعود به این بلندترین قله کشور ترکیه است.

سدی در برابر رطوبت

• یمن / النبی شعیب / حدود ۳۶۶۶ متر ارتفاع از سطح دریا

این قله بلندترین نقطه در شبه جزیره عربستان و کشور یمن است و بومیان منطقه بر این باوند که پیامبری با نام شعیب در این کوه مدفون است و به همین دلیل نام این کوه را هم شعیب گذاشتند. بخش شرقی این کوه به دلیل قرار گرفتن در مسیر بادهای مرطوب، حاصل‌خیز است و چون سدی، مانع رسیدن رطوبت به جهات دیگر خود می‌شود.

یا حسین

• عراق / شیخادار / حدود ۳۶۱۱ متر ارتفاع از سطح دریا

این قله مرزی، از سویی به پیرانشهر ایران و از طرف دیگر به اربیل کردستان عراق مشرف است. با گذشت چند دهه از جنگ ایران و عراق و به دلیل وجود مین‌های زمینی در دل این کوه، صعود به آن هنوز هم برای کوهنوردان خطرناک است؛ اما همین چند سال پیش یاسر ستوده، کوهنورد گیلانی پا بر قله آن گذاشت و پرچم یا حسین را بر فراز قله شیخادار نصب کرد.

سیاه و سفید

• لبنان / قله قرنه السوداء / حدود ۳۰۸۳ متر ارتفاع از سطح دریا

ترجمه نامش، قله سیاه است، زیرا قله‌اش را برف‌ها و ابرهای سپید پوشیده‌اند و گاهی وزش باد، سیاهی‌هایی را در دل آن سپیدی‌ها ایجاد می‌کند که شگفت‌انگیز است. وجود غازی یخی در نزدیکی قله این کوه، از دیگر جاذبه‌های طبیعی این کوه در شمال لبنان است. کوهنوردان از طریق کوهپایه‌های جنگلی به قله می‌روند و به‌خاطر برف، رسیدن به قله در فصل سرد دشوار است.

منظره کویر از بالای قله

• عربستان / قله سوده / حدود ۳۰۱۵ متر ارتفاع از سطح دریا

چند سالی است کشور عربستان در تلاش است این کوه با عظمت را به مقصد علاقه‌مندان به طبیعت کوهستانی تبدیل کند. تله‌کابین برای رسیدن به قله و امکانات تورسیتی مدرن از آن جمله‌اند. بخشی از این کوه را درختان ارس پوشیده‌اند و اگر پایت به ارتفاعات این کوه برسد، دورنمایی از دشت‌ها و کویرهای وسیع عربستان را یک‌جا خواهی دید.

طلوع خورشید

• عمان / قله شمس / حدود ۳۰۰۹ متر ارتفاع از سطح دریا

عمان، کشوری است در منطقه آب و هوایی گرم و خشک، اما اگر قدم در ارتفاعات کوه شمس بگذاری، به‌شکل محسوسی، هوایی معتدل را احساس می‌کنی. دره‌های وسیع و عمیق هم، زیبایی این منطقه کوهستانی را دو چندان کرده است. در بسیاری از فصل‌ها، خورشید برای مردم عمان از این قله طلوع می‌کند و به‌خاطر آسمان صاف منطقه، این قله یکی از بهترین مکان‌ها برای رصد ستارگان است.