به گزارش بهداشت نیوز، در طب ایرانی (یا همان طب سنتی ایران)، تغذیه یکی از ارکان اصلی سلامت بدن شناخته می‌شود. بر پایه این نظام درمانی کهن، هر فرد دارای مزاج خاص خود است — گرم، سرد، خشک یا تر — و غذاها نیز مزاج مخصوص به خود را دارند. هماهنگی میان مزاج فرد و مزاج خوراکی‌ها، شرط اصلی حفظ توازن بدن و پیشگیری از بیماری است.
«هر ماده غذایی بر بدن اثر خاصی دارد. اگر فردی غذاهایی نامتناسب با مزاجش مصرف کند، ممکن است دچار سردرد، نفخ، بی‌خوابی، بی‌حالی یا حتی بیماری‌های مزمن شود. طب ایرانی هنر تغذیه درست بر اساس طبع بدن و طبیعت غذاها را آموزش می‌دهد.»
اصول کلیدی تغذیه در طب ایرانی:
شناخت مزاج شخصی و انتخاب غذای متناسب
افراد با مزاج گرم، بهتر است از خوراکی‌های خنک‌تر مثل خیار، کاهو، هندوانه و آلو استفاده کنند. در مقابل، افراد با مزاج سرد، به خوراکی‌های گرم‌مزاج مثل خرما، عسل، زنجبیل و دارچین نیاز دارند.
هم‌آهنگی غذا با فصل و آب‌وهوا
در فصول سرد، غذاهای گرم‌مزاج مثل آش، خورشت‌های مقوی، ادویه‌جات ملایم و نوشیدنی‌های گرم مفیدند. در فصل گرما، خوراکی‌های سبک، آب‌دار و خنک مثل کاهو، خیار، تمر هندی، دوغ و سوپ‌های رقیق توصیه می‌شود.
پرهیز از افراط و تفریط در غذا خوردن
سیر شدن کامل از نظر طب ایرانی مضر است. خوردن غذا باید با اشتها و تا حدی باشد که سنگینی ایجاد نکند. همچنین، زیاده‌روی در مصرف هر نوع ماده غذایی، حتی اگر سالم باشد، می‌تواند موجب سوءمزاج و بیماری شود.
اصلاح ترکیب غذاها
ترکیب برخی غذاها با هم ناسازگار است و باعث فساد گوارشی یا تولید سودا می‌شود. برای مثال، خوردن ماهی با ماست، یا شیر با گوشت، از جمله ترکیب‌های ناهماهنگ هستند که در طب ایرانی توصیه نمی‌شوند.
اهمیت نظم در وعده‌های غذایی
طب ایرانی بر داشتن زمان مشخص برای وعده‌های غذایی تأکید دارد. پرهیز از خوردن در هنگام عصبانیت، خستگی، یا بدون اشتها، یکی از اصول مهم حفظ سلامت است.
آداب غذا خوردن از نگاه طب ایرانی:
پرهیز از نوشیدن آب بسیار سرد در حین یا بلافاصله پس از غذا
جویدن کامل غذا و پرهیز از عجله
نشستن آرام و با طمأنینه هنگام غذا خوردن
پرهیز از غذا خوردن در حالت ایستاده یا راه رفتن
غذاهایی که از نظر طب ایرانی تقویت‌کننده‌اند:
عسل طبیعی: گرم و تر، مقوی قلب، مغز و گوارش
بادام شیرین: تقویت‌کننده مغز، معده و پوست
شیره انگور (دوشاب): خون‌ساز و انرژی‌زا
زرده تخم‌مرغ عسلی: تقویت قوای جنسی و مغزی
زعفران و دارچین: مفرح قلب، ضد افسردگی، ضد نفخ
آش جو، فرنی، شیربرنج: غذاهای لطیف و معتدل برای معده
نتیجه‌گیری:
تغذیه در طب ایرانی تنها مصرف غذا نیست، بلکه بخشی از فلسفه زندگی سالم است. با شناخت مزاج، رعایت فصل‌ها، و دقت در ترکیب خوراکی‌ها، می‌توان از بسیاری بیماری‌ها پیشگیری کرد و کیفیت زندگی را ارتقا داد. بازگشت به این آموزه‌های اصیل و علمی، پلی است میان طب سنتی و سبک زندگی سالم امروزی.
