ویروس پاپیلوم انسانی (HPV) در ایران بهتازگی سروصدا کرده، اما آمارها همچنان در تاریکی ماندهاند. گزارشها هیچ عدد و رقمی را فاش نمیکنند، و پزشکان با پاسخهای مبهم از ارائه اطلاعات طفره میروند. اما مساله اینجاست به دلیل تقاضا، واکسن مرتبط هرازگاه با کمبودهای اساسی مواجه می شود.
به گزارش سرویس اجتماعی تابناک، در روزهای اخیر، خبر توقف ناگهانی فروش واکسن داخلی چهارظرفیتی «پاپیلوگارد۴»، حرفها و حدیثهایی را در جامعه ایجاد کرده است. این واکسن که اواخر سال گذشته مجوز ورود به بازار را دریافت کرده بود، پس از تنها چند ماه توزیع، با دستور سازمان غذا و دارو متوقف شد.
این رویداد، بهانهای برای بررسی عمیقتر بیماری HPV (ویروس پاپیلوم انسانی) در ایران است؛ بیماریای که حتی در پذیرفتن مساله بودن آن، اختلاف نظر است. در این گزارش، به واقعیتهای علمی این ویروس، میزان ابتلا در ایران و حقیقت پشت افسانههای رایج میپردازیم تا تصویری روشنتر ارائه دهیم.
اچ پی وی چیست؟
ویروس پاپیلوم انسانی (HPV) یکی از شایعترین عفونتهای ویروسی در جهان است که بیش از ۲۰۰ نوع مختلف دارد. این ویروس عمدتاً از طریق تماس پوست به پوست، به ویژه در روابط جنسی، منتقل میشود، اما میتواند از طریق تماس غیرجنسی نیز انتقال یابد. انواع کمخطر HPV مانند سویه ۶ و ۱۱ معمولاً باعث ایجاد زگیلهای تناسلی میشوند که اغلب خوشخیم هستند و خودبهخود رفع میشوند. اما انواع پرخطر مانند ۱۶ و ۱۸ میتوانند منجر به سرطانهای جدی مانند سرطان دهانه رحم، مقعد، واژن، آلت تناسلی و حتی سرطانهای سر و گردن شوند. طبق اعلام سازمان جهانی بهداشت، دو نوع ۱۶ و ۱۸ مسئول ۷۰ درصد موارد سرطان دهانه رحم هستند. نکته مهم این است که HPV اغلب بدون علامت است؛ بیش از ۹۰ درصد عفونتها در عرض دو سال توسط سیستم ایمنی بدن پاکسازی میشوند، اما در موارد مزمن، میتواند سالها بدون نشانه بماند و ناگهان به سرطان تبدیل شود. این ویروس منتظر کاهش ایمنی بدن است تا ظهور و بروز کند.
داستان ناگوار در ایران
در ایران، شیوع HPV نگرانیهای جدی ایجاد کرده است. طبق اعلام سایت "ایران اچ پی وی" ، شیوع اچ پی وی در زنان ایرانی ۲۳% است. بیشترین و کمترین شیوع اچ پی وی در استانهای تهران و اصفهان با ۹۷% و ۲.۲% مشاهده میشود؛ بر اساس برخی دیگر از اخبار، شیوع کلی این ویروس در زنان ایرانی حدود ۲۳ تا ۳۸ درصد گزارش شده است. آمار رسمی و غیر رسمی هر چه باشد اما گزارشهای میدانی خبرنگار تابناک از مطبهای پزشکان متخصص و اظهارات پزشکان، از افزایش عجیب مراجعانی حکایت دارد که به این ویروس مبتلا هسنند.
انواع شایع در ایران شامل ۱۶، ۱۸، ۵۲، ۳۱ و ۵۱ هستند که بیشتر پرخطر محسوب میشوند. نرخ سرطان دهانه رحم در ایران حدود ۱.۹ مورد در هر ۱۰۰ هزار نفر است، اما با افزایش شیوع HPV، پیشبینی میشود این آمار افزایش یابد.
اچ پی وی در مردان
در مردان نیز، شیوع عفونت HPV در ناحیه تناسلی قابل توجه است، هرچند آمار دقیق کمتری وجود دارد. این ویروس ممکن است در یک مرد باشد اما احتمال طهور و بروزش نسبت به یک زن، در او کمتر است. اما او در هر حال حامل ویروس محسوب می شود. توجه کنید این ویروس در اولین رابطه جنسی فرد حامل با فرد دیگر، قطعا انتقال خواهد یافت.
علاوه بر این، شیوع HPV دهانی در ایران حدود ۱۸.۳ درصد گزارش شده، با نرخ بالاتر در افراد دارای ضایعات دهانی. عوامل فرهنگی مانند تابوهای جنسی و کمبود آگاهی، باعث شده بسیاری از موارد تشخیص داده نشوند و شیوع واقعی بالاتر از آمار رسمی باشد.
افسانهها
حالا بیایید به افسانههای رایج درباره HPV بپردازیم که اغلب مانع پیشگیری میشوند. یکی از شایعترین افسانهها این است که HPV فقط افراد جوان یا کسانی با روابط جنسی متعدد را مبتلا میکند. واقعیت این است که هر کسی که فعالیت جنسی داشته باشد، در معرض خطر است؛ حتی در روابط تکهمسری، زیرا ویروس میتواند سالها نهفته بماند. افسانه دیگر: HPV فقط زنان را تحت تأثیر قرار میدهد. نه، مردان نیز میتوانند حامل باشند و به سرطانهای مرتبط مانند سرطان آلت یا گلو مبتلا شوند. بسیاری فکر میکنند HPV همیشه علائم دارد، اما اغلب بدون نشانه است و تنها با آزمایشهای منظم مانند پاپ اسمیر یا تست HPV تشخیص داده میشود. افسانه خطرناک دیگری این است که واکسن HPV فقط برای دختران است یا باعث ناباروری میشود؛ در حالی که واکسنها ایمن هستند و برای هر دو جنس توصیه میشوند، و هیچ ارتباطی با ناباروری ندارند. واکسنهای HPV مانند گارداسیل یا پاپیلوگارد، علیه انواع پرخطر محافظت میکنند و میتوانند تا ۹۰ درصد از سرطانهای مرتبط جلوگیری کنند.
حداقل این که...
در نهایت، حقیقت درباره HPV این است که این ویروس یک تهدید خاموش اما قابل پیشگیری است. با افزایش آگاهی، غربالگری منظم و واکسیناسیون، میتوان شیوع آن را در ایران کنترل کرد. جامعه نیاز به اطلاعات دقیق دارد تا از افسانهها فاصله بگیرد و به واقعیتها بپردازد. اگر این فرصت را از دست دهیم، هزینه آن را با افزایش سرطانها پرداخت خواهیم کرد.
لطفا به جای انکار موضوع، علیه کسانی اقدام کنید که بی رحمانه، در ابن موضوع هم، سود تجارت بزرگشان را بر سلامت مردم جامعه ترجیح داده اند و از زگیل تناسلی هم در پی پول در آوردن و نان خوردن هستند.
این نوشته، یک وظیفه خبرنگارانه بود که نه از شرکتی برایش سود خواهد رسید و نه از جایی پروژه ای برای طرح موضوع گرفته است؛ فریاد دردی است. عدد و رقم.ها حتی اگر کوچک هم باشد _ که نیست_، امامطمئن باشید امروز، همان لحظهای است که در آینده با حسرت به آن نگاه خواهیم کرد و خواهیم گفت: «کاش همان روز کاری کرده بودیم».