همشهری آنلاین – مریم سرخوش: طرح دارویار همچنان به تاکید فعالان حوزه صنعت دارو، گذر نجات این صنعت از بحران‌هایی بود که چند سالی با آن دست به گریبان بودند،اما در ادامه رعایت نشدن برخی تعهدات اختلالات زیادی را رقم زد که اکنون به بدهی ۳۰ همتی داروخانه‌ها برای مطالبات دارویی تا خواب پول تولیدکنندگان برای ۴۰۰ روز رسیده است. اینها نکاتی بود که در نشست خبری به مناسب روز داروسازی و چهل و هفتمین همایش ملی روز داروسازی برگزار شد.
دکتر شهرام کلانتری، رئیس انجمن داروسازان ایران در ابتدای این نشست درباره مطالبات صنعت داروسازی از بیمه‌ها و طرح دارویار، گفت: مطالبات داروخانه‌ها از بیمه‌ها شامل دو بخش است؛ بدهی خود سازمان‌های بیمه و مطالبات از طرح دارویار. در زمینه دریافت مطالبات دارو از بیمه‌ها در سال ۱۴۰۴ هنوز پرداختی انجام نشده و تنها سازمان بیمه سلامت بابت فروردین پرداخت داشته است.
به گفته کلانتری در قالب دارویار چند روز گذشته بابت مطالبات اسفند سال گذشته تا خردادماه امسال پرداخت صورت گرفته است اما ماهانه حدود ۹ همت اسناد تولید می‌کنند که ۵۰ درصد اسناد مربوط به بیمه‌ها و ۵۰ درصد هم مربوط به دارویار است که باید از سوی سازمان هدفمندی پرداخت شود. درباره طرح دارویار از تیرماه تاکنون سازمان هدفمندی باید ۹ همت پرداخت کند، تامین اجتماعی برای ۵ ماه ابتدایی سال باید ۹ همت بدهکار است و بدهی بیمه سلامت هم ۵ همت است، تا همین لحظه سرجمع این بدهی‌ها چیزی حدود ۳۰ همت است.
او بازگشت پول دارو به صنعت داروسازی کشور را حدود ۴۰۰ روز عنوان کرد و گفت: یعنی دارویی امروز تولید می‌شود و احتمالا ۴۰۰ روز بعد پولش برمی‌گردد و این عدد برای بخش داروخانه حدود ۱۸۰ روز است؛ این درحالیست که تورم را شاهد هستیم.
کلانتری با اشاره به تاخیرهای تامین اجتماعی در پرداخت مطالبات حوزه دارو، با بیان اینکه سهم ۹.۲۷ (نه بیست و هفتم) حق بیمه که باید برای درمان هزینه شود، برای خود درمان هزینه نمی‌شود، گفت: پول دارو زمانی به صنعت برمی‌گردد که نرخ تورم ۴۰ درصد بیشتر شده و در نتیجه، با این پول کاری نمی‌توان کرد. این در حالیست که صنعت داروسازی روی برگشت این پول حساب می‌کند.
دولت ابربدهکار سیستم دارویی
رییس انجمن داروسازان ایران با بیان اینکه دولت ابربدهکار سیستم دارویی در تمام ادوار بوده، عنوان کرد: باید منابع حوزه داروسازی شناسه‌دار شود تا پول از چرخه تولید خارج نشود. در این صورت است که سیستم می‌تواند پویایی خود را حفظ کند. از سوی دیگر دیگر تغییر قیمت‌ها باید اصولی و تامین اعتبار هم انجام شود تا انتفاع بیمار و ارایه‌دهنده را به دنبال داشته باشد.
کلانتری همچنین بر ضرورت اجرای طرح دارویار هم تاکید کرد و گفت: اگر این طرح اجرا نمی‌شد، امکان تولید وجود نداشت. راه حل مناسب جهت رفع مشکل این طرح آن است که بودجه طرح دارویار از سازمان هدفمندی به بخش بودجه عمومی انتقال پیدا کند. لازم است سازمان برنامه و بودجه، این موضوع را در بودجه ۱۴۰۵ لحاظ کند.
۲۵ درصد پول برمی‌گردد
دکتر محمد عبده‌زاده، رئیس سندیکای صاحبان صنایع داروهای انسانی ایران درباره سهم دارو از یک میلیارد دلار صندوق پیشرفت که در سال گذشته به حوزه سلامت پرداخت شد بیان کرد: از این بودجه حدود ۲۰ همت برای تسویه بدهی بیمارستان‌ها و بخش دولتی به زنجیره تأمین دارو تا اواخر اسفندماه اختصاص یافت و کمک زیادی به زنجیره تامین کرد. اکثر بیمارستان‌ها هم مطالبات دارو را تا مرداد و شهریور سال گذشته تسویه کرده‌اند، هرچند درباره برخی بیمارستان‌های دولتی طلب‌های پرداخت نشده سال ۱۴۰۲ هم وجود دارد.
به گفته عبده‌زاده بخش دولتی به صورت میانگین ۲۵ درصد پول کالایی که می‌خرد را برمی‌گرداند و این باعث می‌شود که همیشه همیشه منفی داشته باشیم.
او ادامه داد: ۲۷ همت دیگر (۳۵۰ میلیون دلار) هم برای خرید استراتژیک دارو و تجهیزات پزشکی تخصیص یافته که وزارت بهداشت فراخوان آن را انجام داده است.
طرح دارویار اگر اجرا نمی‌شد، امکان تولید وجود نداشت. راه حل مناسب جهت رفع مشکلات آن این است که بودجه طرح از سازمان هدفمندی به بخش بودجه عمومی انتقال پیدا کند
عبده‌زاده انتظار صنعت را تولید بهینه و تسهیل‌گری از سوی دولت عنوان کرد و گفت: چالش‌های حوزه تولید جدید نیست و این مشکلات همیشه مطرح بوده است. در حال حاضر هم مشکلات قطعی برق و انرژی نیز به آن اضافه شده است. علاوه بر این مشکلات نقدینگی، قیمت‌گذاری، ارز، بیمه و طرح دارویار کل زنجیره تامین دارو را درگیر کرده است. بار همه این تاخیرها بر دوش بخش تولید است و باید خریدهای خود را نقد انجام دهند اما وصول مطالبات تاخیر دارد.
رئیس سندیکای صاحبان صنایع داروهای انسانی ایران تاکید کرد: قیمت‌گذاری دارو باید متناسب با نرخ تورم باشد. این که ماهانه یا هفتگی چند دارو را قیمت‌گذاری می‌کنند، پاسخگو نیست، ۱۶هزار پروانه داریم و باید قیمت‌گذاری دارو به صورت یکجا و ابتدای سال متناسب با نرخ تورم و با پوشش بیمه‌ای انجام شود. اما کار صنعت به التماس برای قیمت‌گذاری، تخصیص ارز، وصول مطالبات، سخت‌گیری سیستم بانکی و... رسیده است.
عبده‌زاده درباره اینکه گفته می‌شود تخصیص ارز شرایط مناسبی دارد، هم بیان کرد: بخشی از تخصیص ارزها به دلیل کمبود ریال ابطال می‌شود چون شرکت‌ها نقدینگی ندارند. از سوی دیگر در تالار دوم، ارزی که تخصیص می‌دهند بسیار زمان‌بر است و در تالار اول نیز لیست‌هایی که باید از طرف سازمان غذا و دارو برای بانک مرکزی ارسال شود، به دلیل محدودیت به اندازه سقف تامین بانک مرکزی لیست فرستاده می‌شود.
موقعیت امیدوارکننده دارو
رئیس سندیکای صاحبان صنایع داروهای انسانی ایران در عین حال به دستاوردهای چشمگیر حوزه دارو هم اشاره کرد و گفت: دستاوردهای جامعه داروسازی و پزشکی امیدوارکننده است. تخصصی‌ترین و جدیدترین داروها همزمان با دنیا در کشور خودمان تولید می‌شوند. عمق دانش داروسازی کشور به قدری گسترده است که تولید داروهای تخصصی، واکسن، بایوتک‌ها و... جزو کارهای روتین در بخش تولید است. توسعه دانشکده‌های داروسازی و اساتید خوب و دانش فارغ‌التحصیلان بسیار جای امیدواری و افتخار است و امیدواریم با همه ملاحظات بتوانیم شاهد اعتلای حوزه دارو و درمان کشور باشیم.
نگاه به سلامت در کشور استراتژیک نیست
دکتر هادی احمدی، عضو هیئت مدیره انجمن داروسازان ایران با اشاره به اجرای طرح دارویار از سال تیرماه ۱۴۰۱ و لزوم اجرای این طرح بیان کرد: قرار بود مابه‌التفات ارز دارو به صورت آنلاین به حساب داروخانه‌ها واریز شود که در ابتدا شروع خوبی داشت اما در ادامه پرداختی‌ها به داروخانه‌ها با تاخیرهای چند ماهه همراه شد، چون منابع پایدار برای آن دیده نشد و سازمان هدفمندی ۶ ماه پول داروخانه‌ها را پرداخت نکرد.
به گفته احمدی با بیان این که ۵هزار میلیارد تومان چک داروخانه‌ها به شرکت‌های پخش برگشت خورده است. در صورت ادامه روند فعلی، ۸۰ درصد داروخانه‌های خصوصی کشور دچار ورشکستگی خواهند شد.
او تاکید کرد: اگر به حوزه سلامت اهمیت داده می‌شد، سهم سلامت از تولید ناخالص ملی به ۳.۷ درصد نمی‌رسید. طبق برنامه توسعه این عدد باید به ۸ برسد و نشان می‌دهد که نگاه به سلامت در کشور استراتژیک نیست.
به گفته احمدی یکی از افتخارات صنعت دارو تولید ۹۸ درصد نیاز کشور است و اگر یک‌درصد کاهش پیدا کند، ۲۰۰ میلیارد دلار هزینه واردات فوریتی است.
قیمت‌گذاری دارو باید متناسب با نرخ تورم باشد. این که ماهانه یا هفتگی چند دارو را قیمت‌گذاری می‌کنند، پاسخگو نیست، ۱۶هزار پروانه داریم و باید قیمت‌گذاری دارو به صورت یکجا و ابتدای سال متناسب با نرخ تورم و با پوشش بیمه‌ای انجام شود.
عضو هیئت مدیره انجمن داروسازان ایران به جنگ ۱۲ روزه هم اشاره کرد و گفت: صنعت دارویی کشور در این مدت سربلند بیرون بودند و مشکلی برای کمبود دارو نداشتیم. شرکت‌ها و داروخانه‌ها به صورت ۲۴ ساعته کار کردند. لازم است مسئولان چرخه تامین به حوزه دارو توجه جدی داشته باشند چون کمبود نقدینگی کمر صنعت را می‌شکند.
طلب ۴۰ همتی از واحدهای دولتی و دانشگاهی
دکتر وحید محلاتی، دبیر انجمن صنعت پخش دارو با گلایه از تاخیرهای طولانی در پرداخت مطالبات حوزه دارو بیان کرد: در زنجیره تامین حدود ۴۰ همت از واحدهای دولتی و دانشگاهی طلب داریم که ۲۵ همت معوقات ماست و بیش از ۶ ماه است که پرداخت نشده است.
محلاتی با بیان اینکه بازار دارویی با کمبود شدید نقدینگی مواجه شده است، تاکید کرد: اگر مطالبات مستقیم و غیرمستقیم از واحدهای دولتی پرداخت نشود، شرایط بحرانی مشابه سال گذشته خواهیم داشت چون سال گذشته بدهی‌ها به هفت ماه رسیده بود. البته مواردی از جمله پرداخت سهام یا تهاتر مطرح شد که با شرایط زنجیره تامین دارو متناسب نبود. لازم است سریع‌تر این مطالبات به شکل وجه پرداخت شود.
طرح دارویار، جراحی بود
دکتر محمد منفرد، نایب رئیس انجمن داروسازان ایران هم با تاکید بر این که طرح دارویار یک جراحی بود که صنعت را نجات داد، بیان کرد: البته این طرح در ادامه اجرا با مشکلاتی روبرو شد و با وجود تمام نامه‌نگاری‌هایی که کردیم اما در سازمان هدفمندی کسی پاسخگو نیست. ما نمی‌دانیم این موضوع را از کجا پیگیری کنیم. بیمه‌ها هم درباره ۵۰ درصد مطالبات می‌گوید که هدفمندی باید پرداخت کند و پاسخگویی ندارد. این شرایط باعث شده که ۱۷هزار داروخانه از جیب خود هزینه کنند اما ۶ تا ۷ ماه بعد با وجود شرایط تورمی، پول خود را دریافت می‌کنند.
دکتر شهاب‌الدین جنیدی، رئیس هیئت مدیره انجمن داروسازان استان تهران هم به این موضوع اشاره کرد که تنها بخش خصوصی که با بخش دولتی خدمات سرپایی پزشکی یکسان و با یک قیمت ارایه می‌دهد، داروخانه‌ها هستند.
جنیدی همچنین به توفیقات نظام دارویی کشور هم اشاره کرد و گفت: طرح دارویار اگر اجرا نمی‌شد تیر خلاصی بر قلب داروسازی بود، اما اکنون باید رگلاژ شده و عیوب آن برطرف شود.
دکتر امید سبزواری، رئیس انجمن متخصصان علوم دارویی هم سیستم داروسازی را از افتخارات کشور عنوان کرد و گفت: باید در اقتصاد داروخانه‌ها طوری عمل شود که درآمد داروخانه به فروش وابسته نباشد.
