مرکز رصد جمعیت کشور وابسته به سازمان ثبت احوال، با انتشار آماری جامع از پایگاه اطلاعات جمعیت ایران از سال ۱۲۹۷ شمسی تاکنون، پرده از نام‌هایی برداشت که بیشترین طنین را در طول بیش از یک قرن در میان مردان ایرانی داشته‌اند. این داده‌های ارزشمند، نه تنها نشان‌دهنده الگوهای فرهنگی و اجتماعی حاکم بر انتخاب نام در نسل‌های مختلف است، بلکه گواهی بر ریشه‌های عمیق دینی و تاریخی برخی نام‌ها در فرهنگ ایرانی به شمار می‌رود.
بر اساس این گزارش، نام محمد با فراوانی خیره‌کننده ۲ میلیون و ۷۰۷ هزار و ۶۷۱ بار، بی‌رقیب در صدر لیست پرتکرارترین نام‌های مردانه ایران قرار دارد. این نام که یادآور پیامبر گرامی اسلام (ص) است، نشان‌دهنده ارادت عمیق جامعه ایرانی به ایشان و اهل بیت (ع) می‌باشد. پس از محمد، نام علی با ۲ میلیون و ۴۹۶ هزار و ۶۰ بار تکرار، جایگاه دوم را به خود اختصاص داده است. این نام نیز که منسوب به امام اول شیعیان است، در طول تاریخ همواره نمادی از شجاعت، عدالت و رهبری بوده و انتخاب آن برای فرزندان، نشان از آرزوی این صفات برای نسل‌های آینده دارد.
جایگاه سوم متعلق به نام حسین است که با یک میلیون و ۸۸۴ هزار و ۱۴۵ بار فراوانی، پیوند ناگسستنی ایرانیان با نهضت عاشورا و شخصیت حضرت اباعبدالله الحسین (ع) را به تصویر می‌کشد. این نام، یادآور فداکاری، ایثار و آزادگی است و انتخاب آن، غالباً با نیت پاسداشت این ارزش‌های متعالی صورت گرفته است.
این گزارش همچنین به نام‌های پرتکرار دیگری اشاره کرده که در رده‌های بعدی قرار گرفته‌اند: مهدی (با فراوانی بالا)، رضا، حسن، محمدرضا، علیرضا، احمد و امیرحسین. این نام‌ها نیز هر کدام ریشه‌های فرهنگی، مذهبی و تاریخی خود را دارند و انتخاب آن‌ها توسط والدین، بازتابی از باورها، ارزش‌ها و الگوهای اجتماعی رایج در زمان خود بوده است. برای مثال، نام “رضا” که به امام هشتم شیعیان نسبت داده می‌شود، همواره مورد علاقه ایرانیان بوده و “احمد” نیز از اسامی پیامبر اسلام (ص) به شمار می‌رود. ترکیباتی چون “محمدرضا” و “علیرضا” نیز نشان‌دهنده ارادت به شخصیت‌های مذهبی مهم در کنار نام اصلی پیامبر (ص) و امام اول شیعیان است.
این داده‌های آماری که از زمان تأسیس سازمان ثبت احوال در سال ۱۲۹۷ گردآوری شده‌اند، می‌توانند در تحلیل بلندمدت الگوهای نام‌گذاری در ایران مورد استفاده قرار گیرند. بررسی این آمار در دوره‌های زمانی مختلف، می‌تواند نشان دهد که چگونه تحولات اجتماعی، فرهنگی و سیاسی بر انتخاب نام‌ها تأثیر گذاشته است. برای مثال، ممکن است در دوره‌های خاصی، نام‌های سنتی و مذهبی اولویت داشته باشند و در دوره‌های دیگر، گرایش به سمت نام‌های مدرن‌تر یا بین‌المللی بیشتر شود. اما آنچه مسلم است، ماندگاری نام‌های “محمد”، “علی” و “حسین” در طول بیش از یک قرن، گواهی بر عمق ریشه‌های دینی و فرهنگی این اسامی در تار و پود جامعه ایران است. این سه نام، فراتر از یک انتخاب شخصی، به بخشی از هویت جمعی و فرهنگی ایرانیان تبدیل شده‌اند.
