ویار بارداری به حالت تهوع و استفراغ در دوران بارداری گفته می‌شود. این یک وضعیت شایع است که ۷۰٪ از زنان را در سه ماهه‌ی اول بارداری تحت تاثیر قرار می‌دهد. با وجود نام آن «حالت تهوع صبحگاهی»، می‌تواند در هر زمان از شبانه‌روز رخ دهد. روش‌های مختلفی برای درمان خانگی ویار وجود دارد، از جمله تغییرات در رژیم غذایی و سبک زندگی. برخی متخصصان زنان داروهای بدون نسخه (OTC) را برای رفع تهوع توصیه می‌کنند. علائم معمولاً از سه ماهه‌ی دوم بارداری (هفته‌ی چهاردهم بارداری) بهبود می‌یابند.
بیشتر بخوانید: ویار حاملگی از چه زمانی شروع می‌شود؟
حالت تهوع معمولاً از علائم اولیه بارداری است و در هفته ی هشتم بارداری تا دهم شدیدتر می‌شود. با این حال، این زمان متغیر است و علائم همه در یک زمان مشخص به اوج نمی‌رسند.
بیشتر بخوانید: علائم بارداری + ۱۰ تا از ریزترین نشانه‌های اولیه و قطعی حاملگی
حالت تهوع بارداری کی تمام می‌شود؟ معمولاً حالت تهوع تا حدود هفته‌ی سیزدهم (پایان سه ماهه‌ی اول) بهبود می‌یابد یا برطرف می‌شود. با این حال، برخی زنان تا اوایل سه ماهه‌ی دوم (هفته‌های ۱۴ تا ۲۷ بارداری) همچنان علائم خفیف‌تری را تجربه می‌کنند. در موارد نادر، حالت تهوع بارداری تا زمان زایمان ادامه دارد.
حالت تهوع شدید بارداری که (Hyperemesis gravidarum) هم نامیده می‌شود، ممکن است باعث شود زنان باردار دو بار در روز یا بیشتر استفراغ کنند. در موارد شدید، تهوع می‌تواند هر روز و چندین ساعت طول بکشد و استفراغ بیش از چهار بار در روز رخ دهد. علائم هایپرامسیس گراویداروم عبارتند از:
استفراغ بیش از سه بار در روز؛
کم‌آبی بدن در بارداری (نشانه‌هایی مانند کاهش یا قطع ادرار، ادرار تیره رنگ و سرگیجه هنگام ایستادن)؛
کاهش وزن بیش از 4.5 کیلوگرم.
زنانی که دچار حالت تهوع شدید می‌شوند، ممکن است نیاز به بستری در بیمارستان داشته باشند تا از طریق سرم (IV) مایعات دریافت کنند و داروهایی برای رفع تهوع به آن‌ها داده شود.
حالت تهوع شدید در بارداری نشانه افزایش سطح هورمون‌ها است، به‌ویژه هورمون گنادوتروپین کوریونی انسانی (HCG) که بدن در دوران بارداری به سرعت و در مقدار زیاد تولید می‌کند. سطح HCG حدود هفته‌ی دهم بارداری به اوج می‌رسد، یعنی زمانی که بیشتر افراد از شدیدترین علائم خود گزارش می‌دهند. هورمون استروژن نیز که در دوران بارداری افزایش می‌یابد، ممکن است در ایجاد حالت تهوع و استفراغ نقش داشته باشد.
کمبود مایعات و مواد مغذی (سوءتغذیه) مهم‌ترین عوارض مرتبط با هایپرامسیس گراویداروم را ایجاد می‌کند. وقتی به دفعات زیاد استفراغ می‌کنید، بدن نمی‌تواند ویتامین‌ها و مواد مغذی لازم را دریافت کند. این وضعیت می‌تواند منجر به عوارضی مانند زایمان زودرس یا وزن کم نوزاد هنگام تولد شود. همچنین ممکن است دچار خونریزی در گلو یا عوارض دیگر ناشی از استفراغ شدید شوید.
بیشتر بخوانید: ۱۰ علت شایع حالت تهوع و استفراغ _ چرا حالت تهوع دارم اما استفراغ نمی‌کنم؟
درمان سریع حالت تهوع در بارداری با چند روش ممکن است. ایجاد تغییرات کوچک در رژیم غذایی، سبک زندگی و داروهای ضدتهوع می‌توانند تاثیر زیادی در کاهش حالت تهوع دوران بارداری داشته باشند.
یکی از سوالات رایج مادران این است: برای کاهش حالت تهوع بارداری چی بخورم؟ در ادامه چند مورد مهم در ارتباط با تغذیه را ذکر می‌کنیم.
بیشتر بخوانید: رژیم غذایی در دوران بارداری، هفته به هفته
مهم‌ترین تغییرات سبک زندگی برای بهبود حالت تهوع بارداری عبارتند از:
پزشک ممکن است برای کاهش حالت تهوع و استفراغ در دوران بارداری و کمک به حفظ مواد غذایی و مایعات در بدن، مکمل‌ها یا داروهایی تجویز کند. داروهای مورد استفاده شامل موارد زیر هستند:
حالت تهوع بارداری نشانه دختر است یا پسر؟ همان‌طور که در مقاله علائم صد در صد جنین پسر ذکر کردیم، حالت تهوع بارداری به میزان زیادی تحت تاثیر تغییرات هورمونی است و ارتباطی با جنسیت جنین ندارد. برخی می‌گویند اگر تهوع کم باشد، احتمال پسر بودن بیشتر است و برای جنین دختر، حالت تهوع شدید است.
بیشتر بخوانید: علائم صد در صد جنین دختر در چهار ماه اول بارداری
برای پاسخ به رایج‌ترین سوال درباره حالت تهوع بارداری (برای حالت تهوع بارداری چی خوبه؟) غذاها و نوشیدنی‌هایی را در ادامه معرفی می‌کنیم.
اگرچه درمان قطعی برای حالت تهوع بارداری وجود ندارد اما این غذاها و نوشیدنی‌ها می‌توانند به کاهش حالت تهوع در دوران بارداری کمک کنند:
یکی از قدیمی‌ترین روش‌ها برای کاهش ویار بارداری خوردن غذاهای ساده‌ای است که به‌راحتی هضم می‌شوند. رژیم غذایی B.R.A.T شامل موز، برنج سفید، پوره سیب و نان تست است. این غذاها طعم تندی ندارند و احتمال ناراحتی معده را کاهش می‌دهند. نشاسته‌ی موجود در آن‌ها نیز می‌تواند اسید معده را جذب کرده و حالت تهوع را تسکین دهد.
کارشناسان دریافته‌اند که غذاهای سرشار از پروتئین می‌توانند به کاهش حالت تهوع بارداری کمک کنند. پروتئین‌هایی مانند مرغ، کره بادام زمینی و لوبیا با افزایش هورمونی به نام گاسترین (که به هضم کمک می‌کند) تهوع را کاهش می‌دهند. سایر منابع پروتئین مفید برای کاهش ویار بارداری شامل تخم‌مرغ آب‌پز، آجیل، گوشت گوساله یا گاو کم‌چرب و ماست یونانی هستند. مصرف میان‌وعده‌های پروتئینی علاوه بر کنترل تهوع، نیاز روزانه‌ی شما به پروتئین را در دوران بارداری تامین می‌کند (حدود ۶۰ گرم در روز).
آیا می‌دانستید غذاها و نوشیدنی‌های گرم بیشتر باعث ایجاد بو می‌شوند و می‌توانند تهوع را تحریک کنند؟ هرچه غذا یا نوشیدنی گرم‌تر باشد، رایحه‌ی بیشتری آزاد می‌کند. به همین دلیل، غذاها و نوشیدنی‌های سرد کمتر آزاردهنده‌اند و در دوران بارداری بهتر تحمل می‌شوند. زمانی که حالت تهوع شدید دارید، نوشیدنی‌ها قابل تحمل‌تر از خوراکی‌ها هستند. گزینه‌های مناسب شامل شیر بادام و اسموتی‌های سالم است.
زنجبیل سال‌هاست که در طب سنتی چین برای درمان تهوع و استفراغ استفاده می‌شود. حتی بوی زنجبیل تازه می‌تواند باعث تسکین ناراحتی معده شود. مطمئن شوید که غذاها و نوشیدنی‌های شما حاوی زنجبیل تازه باشند. دمنوش زنجبیل، بیسکویت و آب‌نبات زنجبیلی را می‌توانید در رژیم غذایی خود بگنجانید. سایر روش‌های گنجاندن زنجبیل در رژیم غذایی عبارتند از:
هیدراته ماندن در دوران بارداری بسیار مهم است. نوشیدن مایعات کافی معده را آرام می‌کند و پس از استفراغ، بدن را دوباره هیدراته می‌سازد. دمنوش‌های ایمن در دوران بارداری شامل بابونه، تمشک قرمز، لیمو، نعناع سبز و نعناع فلفلی هستند. افزودن زنجبیل به دمنوش نیز کمک کننده است.
اگر نوشیدن مایعات برایتان دشوار است، میوه‌ها و سبزیجات پرآب بهترین جایگزین‌اند. برخی زنان باردار می‌گویند هندوانه بهترین میوه برای ویار بارداری است، حتی وقتی هیچ چیز دیگری در معده نمی‌ماند. علاوه بر طعم خوب و خاصیت خنک کنندگی، اسید معده و ورم را کاهش داده و سرشار از ویتامین‌ها و مواد معدنی مهم برای رشد جنین است. میوه‌هایی همچون خیار، گوجه فرنگی، سیب، هلو، طالبی و توت فرنگی نیز مفیدند. سبزیجاتی مثل کرفس و کاهو نیز موثرند.
بیشتر بخوانید: خوردن میوه زیاد در بارداری ضرر دارد؟
بوییدن یک لیمو می‌تواند حالت تهوع را کاهش دهد. خوردن لیمو و پرتقال در حد متعادل برای شما و جنین بی‌خطر هستند. راه‌های افزودن مرکبات به رژیم غذایی دوران بارداری عبارتند از:
ویتامین B۶ در بارداری برای رشد مغز و سیستم عصبی جنین بسیار حیاتی است. همچنین می‌تواند به کاهش ویار بارداری کمک کند. پزشک ممکن است مصرف مکمل B6 را در اوایل بارداری توصیه کند. منابع غذایی سرشار از B6 شامل ماهی سالمون، آووکادو، تخمه آفتابگردان، پسته، مرغ، میوه‌های خشک (آلو، کشمش)، موز، اسفناج و گوشت کم‌چرب هستند.
نقل قول از:
Vitamin B-6, 50-100mg twice daily or vitamin B-6, 25mg four times every day can decrease nausea (must take 2 times every day).
ترجمه:
مصرف ویتامین B6 ۵۰ تا ۱۰۰ میلی‌گرم دو بار در روز یا ۲۵ میلی‌گرم، چهار بار در روز می‌تواند تهوع را کاهش دهد. (ویتامین باید حتماً دو بار در روز مصرف شود).
