به گزارش همشهری‌آنلاین، بارداری یکی از حساس‌ترین دوران زندگی زنان است و هر تصمیم تغذیه‌ای یا دارویی می‌تواند تاثیر مستقیم بر سلامت مادر و جنین داشته باشد. متاسفانه با وجود گسترش اطلاع‌رسانی‌ها و آموزش‌ها درباره سلامت مادر و جنین، همچنان باورهای نادرست غذایی متعددی در میان مادران باردار و اطرافیانشان رایج است که می‌تواند سلامت مادر و جنین و حتی نوزاد را تهدید کند. باورهایی مثل لزوم پرهیز از مصرف آهن، تخم‌مرغ، زردچوبه، لبنیات و غذاهای با طبع گرم در ماه‌های پایانی بارداری برای پیشگیری از بروز زردی نوزاد.
یکی از شایع‌ترین این باورها، قطع خودسرانه مکمل‌های آهن در ماه‌های آخر بارداری است. برخی مادران، از ترس زردی گرفتن نوزاد، مصرف قرص‌های آهن را در ماه آخر بارداری خودسرانه کاهش می‌دهند یا کاملا قطع می‌کنند. اما پزشکان تأکید دارند که این تصمیم می‌تواند پیامدهای جدی داشته باشد. کمبود آهن در مادر ممکن است باعث خستگی شدید، ضعف سیستم ایمنی و افزایش خطر خونریزی هنگام زایمان شود. برای جنین نیز این کمبود می‌تواند خطر تولد زودرس، کم‌وزنی و کاهش ذخایر آهن را به همراه داشته باشد که تا ماه‌ها بعد از تولد باعث کم‌خونی و اختلال در رشد ذهنی و حرکتی نوزاد می‌شود.
به گفته متخصصان، زردی نوزادی پدیده‌ای شایع و در اغلب موارد طبیعی است که حدود ۶۰ درصد نوزادانِ رسیده و ۸۰ درصد نوزادان نارس در هفته اول تولد، آن را تجربه می‌کنند. این عارضه به دلیل افزایش بیلی‌روبین در خون رخ می‌دهد؛ ماده‌ای که به طور طبیعی در کبد متابولیزه و از بدن دفع می‌شود اما در نوزادان به دلیل نارس بودن کبد، این فرآیند کندتر انجام می‌گیرد. بنابراین زردی نوزاد به بلوغ کبد و فرآیند طبیعی صفرا مربوط است و ارتباط مستقیمی با مصرف آهن ندارد. وزارت بهداشت دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت هم چند روز پیش اعلام کرد: «شواهد علمی معتبری مبنی بر نقش مستقیم تغذیه مادر در بروز زردی نوزاد وجود ندارد و مادران نباید خودسرانه مصرف مواد غذایی یا مکمل‌هایی مانند قرص آهن را قطع کنند.»
بعضی مادران در ماه‌های آخر بارداری از مصرف غذاهای زردرنگ و گرم مانند کاچی، زعفران یا تخم‌مرغ پرهیز می‌کنند و دلیل‌شان این است که این مواد غذایی می‌تواند باعث زردی نوزاد شود. اما واقعیت این است که حذف خودسرانه مواد غذایی مانند تخم مرغ، گوشت، لبنیات و سبزی‌ها بدون جایگزین مناسب می‌تواند کمبود پروتئین، آهن، ویتامین B۱۲ و کلسیم را به همراه داشته باشد و رشد جنین را مختل کند. مثلا بعضی مادران فکر می‌کنند شیر و ماست چاق‌کننده است و باید مصرف‌شان محدود شود. در نتیجه کمبود کلسیم و ویتامین D رخ می‌دهد که می‌تواند منجر به کاهش تراکم استخوان مادر و اختلال در رشد استخوان جنین شود. بعضی مادران نیز به اشتباه فکر می‌کنند باید شیرینی و خوراکی‌های پرچرب مصرف کنند تا جنین چاق شود. درحالی‌که این کار می‌تواند باعث دیابت بارداری، چاقی جنین و مشکلات متابولیک در طول عمر نوزاد شود.
باورهای نادرست دیگری نیز بین زنان باردار ایرانی شایع است. برخی بر این تصورند که باید آب و مایعات خود را محدود کنند تا تورم کاهش یابد. غافل از آنکه کم‌آبی می‌تواند باعث افزایش غلظت خون و فشار شود. بعضی مادران هم میوه‌های رنگی و مغذی مثل توت‌فرنگی یا مرکبات را از ترس آلرژی محدود می‌کنند. اما محدود کردن مصرف میوه باعث کمبود ویتامین C و آنتی‌اکسیدان‌ها می‌شود که برای رشد سیستم ایمنی جنین ضروری است.
بیشتر بخوانید؛
- این داروها را خودسرانه به کودک و نوزادتان ندهید
-
خطرناک‌ترین محبتی که می‌توانید به یک نوزاد کنید
-
لک‌لک‌هایی که نوزاد مُرده با خود می‌آورند
-
۱۰ رفتار نادرست در دوران بارداری که به جنین آسیب می‌زند
-
زایمان زودرس مادر، کودک را دچار اوتیسم می‌کند؟
بعضی مادران هم ورزش یا پیاده‌روی را برای سلامتی جنین مضر می‌دانند و دست از فعالیت بدنی و پیاده‌روی در دوران بارداری می‌کشند. در حالی که فعالیت بدنی مناسب می‌تواند به کاهش اضافه‌وزن، پیشگیری از دیابت بارداری و بهبود وضعیت روحی مادر کمک کند. همچنین باور رایجی بین زنان باردار وجود دارد مبنی بر این که "باید برای دو نفر غذا خورد". باوری که می‌تواند باعث افزایش خطر دیابت بارداری، فشار خون بالا و مشکلات زایمان شود.
مصرف خودسرانه بعضی داروهای گیاهی بدون مشورت پزشک نیز می‌تواند انقباض رحم یا مشکلات کبدی و کلیوی ایجاد کند. درحالی‌که خیلی از زنان باردار بدون آگاهی از این موضوع و با تصور این که دمنوش‌ها و داروهای گیاهی به تقویت بدن خودشان و جنین کمک می‌کند، به مصرف این داروها و دمنوش‌ها رو می‌آورند و گاهی آنها را در دوز زیاد مصرف می‌کنند. دمنوش‌هایی با ترکیبات دارچین، زنجبیل، رازیانه، بابونه، گل گاوزبان و ... که اکثر مردم فکر می‌کنند چون گیاهی هستند بی‌خطرند، اما اثرات آنها روی رحم و کبد و کلیه می‌تواند جدی باشد.
پزشکان تاکید دارند که باورهای نادرست نباید جایگزین توصیه‌های علمی شوند و مادران باردار برای دریافت مشاوره صحیح تغذیه‌ای باید به مراکز بهداشتی درمانی و کارشناسان تغذیه مراجعه کنند. پیروی از توصیه‌های علمی و مصرف مکمل‌ها طبق نسخه، تغذیه متعادل و فعالیت بدنی مناسب، بهترین راه برای داشتن بارداری سالم و نوزاد سالم است.
