وبگاه شبکه روسیا الیوم در گزارشی نوشت که میان جنبش حماس و نخستوزیر رژیم صهیونیستی اختلافات عمیقی بر سر مفاد کلیدی پیشنویس طرح ۲۱ بندی رئیس جمهور آمریکا برای پایان جنگ در غزه بروز کرده است؛ این اختلافات میتواند مسیر دستیابی به توافق را، علیرغم پیشرفتهای اولیه در مذاکرات، متوقف سازد.
طبق این گزارش، ازجمله مهمترین بندهای طرح، آتشبس موقت است که بهصورت مرحلهای آغاز میشود با تضمینهایی برای حماس و تبدیل احتمالی آن در آینده به توافقی پایدار همراه است.
بخش مهم دیگر طرح ترامپ مربوط به آزادی زندانیان صهیونیست است و در آن آزادی همه آنها ظرف ۴۸ ساعت از آغاز آتشبس، در مقابل آزادی ۲۵۰ اسیر فلسطینی دارای حکم اعدام یا حبس ابد و ۱۷۰۰ بازداشتی از روز هفتم اکتبر پیشبینی شده است.
بند دیگر مربوط به حماس و تشکیلات خودگردان فلسطین است و بر نابودی تسلیحات هجومی حماس و دور کردن آن از اداره امور، همراه با عفو عمومی برای کسانی که به «همزیستی مسالمتآمیز» پایبند شوند و از نوار غزه خارج گردند با امکان بازگشت در آینده تاکید دارد.
نکته دیگر اداره غزه است و پیشنهاد تشکیل حکومتی جایگزین غیرحامی حماس و یک «اداره انتقالی موقت» متشکل از کارشناسان بینالمللی به رهبری نمایندگان آمریکایی و فلسطینی مطرح شده است.
اصلاحات در تشکیلات خودگردان نیز ازجمله دیگر بندهای پیشنهادی ترامپ است که شامل تقویت نهادها، شفافیت و مقابله با افراطگرایی و اعطای تدریجی اختیار اداری در غزه پس از موفقیت اصلاحات است.
در طرح مذکور به چارچوب بینالمللی بازسازی غزه نیز اشاره شده است و شامل پروژههایی در بهداشت، آموزش و مسکن می شود.
در این طرح همچنین بر هماهنگی امنیتی بینالمللی تاکید شده است و این هماهنگی با مشارکت کشورهای عربی و اسلامی «میانهرو» خواهد بود.
در طرح ترامپ به افق سیاسی برای فلسطینیها و تعهد اسرائیل به مسیر منتهی به تشکیل کشور فلسطینی در آینده، مشروط به موفقیت بازسازی و اصلاحات تشکیلاتی نیز اشاره شده است.
بخش مهم دیگر طرح پیشنهادی کمکهای بشردوستانه است و در آن بر ورود کامل و بدون محدودیت کمکها به نوار غزه تاکید شده است.
طبق این گزارش، طرح روی کاغذ جامع بهنظر میرسد و ترکیبی از آتشبس، بازسازی، اصلاح تشکیلات و افقی سیاسی برای آینده را شامل میشود؛ اما بندهای مربوط به خلع سلاح حماس، کاهش حضور سیاسی آن و تشکیل ادارهای جایگزین محل نزاع گستردهای باقی ماندهاند.
اعتراضهای نتانیاهو
در همین راستا، «بنیامین نتانیاهو» نخستوزیر رژیم صهیونیستی در مصاحبهای اختصاصی با شبکه «فاکس نیوز» چندین بند پیشنویس را قاطعانه رد کرد و نسبت به توانایی تشکیلات خودگردان در اجرای اصلاحات امنیتی و اداری لازم برای کنترل غزه ابراز تردید کرد. او بند مربوط به خلع سلاح حماس بهویژه در تعریف «تسلیحات هجومی»، را «مبهم و ناکافی» خواند و هشدار داد که این ابهام میتواند بعدها علیه منافع امنیتی اسرائیل بهکار برود.
نتانیاهو همچنین با بازگشت اعضای حماس به غزه پس از جنگ مخالفت کرد و هرگونه اشاره صریح یا ضمنی به «راهکار کشور فلسطینی» را صراحتا رد کرد و آن را به منزله پذیرش واقعی راهکار دودولتی خواند که از منظر ایدئولوژیک با آن مخالف است. منابع دیپلماتیک میگویند این بند در پیشنویس بهمنظور باز گذاشتن راه برای عادیسازی روابط میان رژیم صهیونیستی و برخی کشورهای اسلامی بزرگ مانند عربستان گنجانده شده است.
بهگفته منابع، نتانیاهو کماکان بر اجرای «حاکمیت» رژیم صهیونیستی بر بخشهایی از کرانه باختری اصرار دارد، هرچند ترامپ تحت فشار بینالمللی اعلام کرده است که واشنگتن اجازه چنین اقدامی را نخواهد داد. از زمان ورود نتانیاهو به آمریکا، او سه جلسه فشرده با «استیو ویتکاف» فرستاده ویژه آمریکا در امور غرب آسیا برگزار کرده تا شکافهای باقیمانده را پر کند. یک منبع مطلع از مذاکرات گفته است: اختلافات اساسی درباره نگارش متن وجود دارد؛ نه همه بندها برای ما قابلپذیرش است و ما در پی وارد کردن اصلاحات بنیادین هستیم.
اعتراضهای حماس
روسیا الیوم در ادامه گزارش داد: از سوی دیگر، حماس نیز معترض بندهای مهمی است، اما از زاویهای متفاوت. یک منبع نزدیک به جنبش اعلام کرده است که بند خلع سلاح «پیچیده و ظالمانه» است و مانع توان دفاعی فلسطینیها خواهد شد و به اسرائیل پوشش حقوقی برای ادامه ترور رهبران آنها میدهد. وی خاطرنشان کرد که این بند «با مقاومت گسترده مردمی و سیاسی در غزه مواجه خواهد شد» و آن را «نقطهای اساسی و مشکلزا» توصیف کرد.
در عین حال حماس اعلام کرده است که اصولاً با عدم مشارکت در دولت موقت پس از جنگ مشکل ندارد، اما بر این تأکید کرده است که هویت تکنوکراتهایی که اداره غزه را برعهده میگیرند باید مورد موافقت رهبری آن قرار بگیرد.
منبع مذکور هشدار داد که هرگونه تشکیل مدیریتی «منحصراً توسط تشکیلات خودگردان و بدون توافق ملی» را «کاملاً مردود» خواهد دانست.
این اختلافات در حالی است که روزنامه «اسرائیل هیوم» از منابع آگاه درباره پیشنهاد ترامپ گزارش داد که طرح پیشنهادی خواستههای اسرائیل را برآورده میسازد.
این روزنامه نوشت که طرح شامل خلع سلاح حماس بهصورت نظامی و دولتی و بازگرداندن تمامی زندانیان است.
همچنین اسرائیل هیوم گزارش داد که آمریکاییها اینبار مصمم و عازم پایان دادن به جنگ غزه هستند.