به گزارش همشهری آنلاین، حجت‌الاسلام والمسلمین «غلامحسین محسنی اژه‌ای»، دستورالعمل شماره ۹۰۰۰/۳۴۴۳۵/۱۰۰ مورخ ۱۴۰۴/۷/۲ برای کادرسازی، جانشین پروری و شایسته‌گزینی مدیریتی در قوه قضائیه را به معاونت‌ها، سازمان‌ها و ادارات تابعه دستگاه قضایی ابلاغ کرد.
این بخشنامه ۲۲ بندی در راستای تحقق سیاست ها و راهبردهای سند تحول و تعالی قوه قضائیه مبنی بر جانشین‌پروری، کادرسازی و شایسته‌گزینی و به‌منظور تقویت نظام مدیریتی عدلیه و انتخاب و انتصاب مدیران از طریق شناسایی و ارزیابی افراد با استفاده از معیارهای شایستگی و با هدف ثبات مدیریتی دستگاه قضا، افزایش انگیزه کارکنان و شفاف‌سازی فرایند اداره و بهبود بهره‌وری سازمانی تهیه و ابلاغ شده است.
متن این دستورالعمل به شرح ذیل است:
ماده (۱) - تعاریف و اختصارات مذکور در این دستورالعمل در معانی زیر به‌کار می‌رود:
الف ـ معاونت: معاونت منابع انسانی و امور فرهنگی قوه قضائیه
ب ـ مشاغل مدیریتی: سمت‌های قضایی و اداری که مدیریت بخشی از قوه قضائیه را بر عهده دارند
پ ـ مدیران: مدیران قضایی و اداری در سطوح پایه، میانی، ارشد و عالی
ت ـ کمیته مرکزی: کمیته مرکزی انتصابات (موضوع ماده (۶) این دستورالعمل)
ث ـ کمیته استانی: کمیته استانی انتصابات (موضوع ماده (۸) این دستورالعمل)
ج ـ کارگروه‌های تخصصی: کارگروه‌های تخصصی (موضوع ماده (۱۴) این دستورالعمل)
چ ـ کانون‌های ارزیابی: کانون‌های ارزیابی (موضوع ماده (۱۶) این دستورالعمل)
ح ـ اداره کل: اداره کل کادرسازی قوه قضائیه مستقر در معاونت
خ ـ الگوی شایستگی: مجموعه‌ای از شاخص‌های مورد نیاز برای تصدی مشاغل مدیریتی و ویژگی‌های شخصیتی مرتبط با شغل است؛ به نحوی که مأموریت‌ها و وظایف شغلی در حد استانداردهای مورد انتظار انجام پذیرد.
د ـ کادرسازی: فرآیندی است مشتمل بر شناسایی، ارزیابی، جذب، آموزش، هدایت، حمایت و به‌کارگیری افراد صالح، مستعد و شایسته برای احراز مشاغل مدیریتی و جانشین‌پروری با رعایت الگوی شایستگی.
ذ ـ ارزیابی: فرآیند بررسی و تعیین میزان توانمندی افراد بر اساس الگوی شایستگی
ر ـ شناسایی: ایجاد ساز و کار و تعیین معیارهایی از قبیل دانش و تجربه، روحیه جهادی و انقلابی، رعایت اخلاق اسلامی و کرامت انسانی، استقلال و نفوذناپذیری، انگیزه و اصالت خانوادگی برای کشف افراد مستعد مشاغل مدیریتی بر اساس الگوی شایستگی
ز ـ پایش: نظارت مستمر بر عملکرد مدیران و توانایی مدیریتی آنان و بررسی روند آن
ژ ـ دانش‌افزایی: افزایش توان علمی، تخصصی و مدیریتی با اجرای برنامه‌ها و دوره‌های آموزشی بدو و ضمن خدمت برای آمادگی تصدی مشاغل مدیریتی و بهبود عملکرد مدیران
تبصره ـ تعیین پست‌های سازمانی و سطوح مدیریتی مدیران به‌موجب ضوابطی است که ظرف مدت ۳ ماه از تاریخ ابلاغ این دستورالعمل توسط معاونت با همکاری معاونت راهبردی تدوین و پس از تأیید رئیس قوه قضائیه قابل اجراست.
ماده (۲) - اهداف این دستورالعمل به شرح زیر است:
الف ـ جانشین‌پروری و توانمندسازی مدیران به‌منظور شناسایی استعدادهای منابع انسانی شایسته به‌ویژه جوانان برای انتصاب در مشاغل مدیریتی
ب ـ افزایش انگیزه کارکنان و مدیران توانمند از طریق ایجاد فضای رقابتی سالم و عادلانه‌کردن فرآیند انتخاب و انتصاب در مشاغل مذکور
ماده (۳) ـ کادرسازی مدیریتی در قوه قضائیه، با رویکرد انتخاب مدیران اصلح در ۴ سطح مدیریتی شامل مدیران پایه، میانی، ارشد و عالی است.
ماده (۴) ـ فرآیند کادرسازی، جانشین‌پروری و شایسته‌گزینی در مشاغل مدیریتی به شرح زیر است:
الف ـ جمع‌آوری اطلاعات و بررسی اولیه در مورد افراد واجد شرایط و اخذ پیشنهاد از اشخاص حقیقی و حقوقی بر اساس شرایط و ضوابط مقرر
ب ـ تعیین حد نصاب امتیازات مشاغل مدیریتی و انتخاب استعدادهای برتر و ارزیابی بر اساس الگوی شایستگی به‌منظور تعیین سطح شایستگی به پیشنهاد معاونت و تصویب کمیته مرکزی
پ ـ معرفی افراد نیازمند توانمندسازی به امور آموزش قوه قضائیه برای طی دوره‌های آموزشی در چارچوب ضوابط مربوط
ت ـ درج اسامی و مشخصات واجدین شرایط در بانک اطلاعاتی
ث ـ بهره‌گیری از بانک اطلاعاتی در انتصابات، جابه‌جایی‌ها و ارتقای افراد در مشاغل مدیریتی.
ماده (۵) ـ به‌منظور نیل به اهداف کادرسازی، کمیته مرکزی در معاونت اول قوه قضائیه، کارگروه‌های تخصصی، کانون‌های ارزیابی و اداره کل در معاونت و کمیته‌های استانی در دادگستری استانها تشکیل می‌شود.
ماده (۶) ـ اعضای کمیته مرکزی عبارتند از:
الف ـ معاون اول قوه قضائیه (رئیس)
ب ـ دادستان کل کشور
پ ـ معاون منابع انسانی و امور فرهنگی (دبیر)
ت ـ معاون راهبردی قوه قضائیه
ث ـ دادستان انتظامی قضات
ج ـ رئیس مرکز حفاظت و اطلاعات قوه قضائیه
چ ـ یکی از قضات پایه ۱۱ به انتخاب رئیس قوه قضائیه
ماده(۷) ـ وظایف کمیته مرکزی به شرح زیر است:
الف ـ سیاست‌گذاری و تعیین خط مشی و ایجاد سازوکار لازم برای انتصاب کلیه مدیران
ب ـ تعیین ضوابط و شرایط و همچنین معیارها و شاخص‌های عمومی و اختصاصی تصدی پست‌های مدیریتی مشمول این دستورالعمل بر اساس پیشنهاد دبیرخانه
پ ـ توسعه شیوه‌های سنجش شاخص‌های شایستگی با استفاده از فناوری‌های نوین از قبیل هوش مصنوعی شامل آزمون‌های روان‌شناسی، شخصیت‌شناسی و شبیه‌سازی موقعیت‌های مدیریتی
ت ـ بررسی پیشنهادهای معاونت و سایر بخش‌های ذی‌ربط از قبیل دادستانی کل کشور یا دادسرای انتظامی قضات و پیشنهاد جابه‌جایی مدیران ارشد و عالی به رئیس قوه قضائیه جهت اتخاذ تصمیم
تبصره (۱) ـ کمیته مرکزی در راستای شناسایی و ارزیابی مدیران ارشد و عالی حسب مورد از بانک اطلاعاتی معاونت و سایر سوابق موجود در معاونت راهبردی و مراجع نظارتی استفاده می کند و در صورت لزوم نظر مشورتی این مراجع را اخذ و نسبت به انجام مصاحبه با فرد پیشنهادی به طریق مقتضی اقدام می کند.
تبصره (۲) ـ در صورتی که دستور جلسه مربوط به مدیران سازمان‌ها و مراکز تابعه قوه قضائیه باشد، رئیس مرجع ذی‌ربط نیز بدون حق رأی به جلسه دعوت می‌شود و دبیر جلسه چنانچه حضور اشخاص دیگر را نیز ضروری بداند، می‌تواند از آنان برای شرکت در جلسه دعوت کند.
تبصره (۳) ـ در خصوص دادستان‌ها و مقامات قضایی دادسرا ماده (۲۸۹) قانون آیین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۹۲ با اصلاحات و الحاقات بعدی رعایت خواهد شد.
ماده (۸) ـ به‌منظور شناسایی افراد برای تصدی مشاغل مدیریتی پایه و میانی قضایی و اداری، در دادگستری‌های استانها، کمیته استانی در دادگستری کل استان با ترکیب زیر تشکیل می‌شود:
الف ـ رئیس کل دادگستری استان (رئیس)
ب ـ معاون منابع انسانی و امور فرهنگی (دبیر)
پ ـ دادستان عمومی و انقلاب مرکز استان
ت ـ مسئول واحد نظارت و ارزشیابی قضات استان
ث ـ مدیر حفاظت و اطلاعات دادگستری استان
تبصره (۱) ـ کمیته استانی نسبت به شناسایی افراد مستعد برای تصدی مشاغل مدیریتی دادگستری استان اقدام و به معاونت اعلام می‌نماید. معاونت می‌تواند جهت بررسی پیشنهادها مراتب را به اداره کل ارجاع دهد.
تبصره (۲) ـ دبیر جلسه چنانچه حضور اشخاص دیگر را ضروری بداند، می‌تواند از آنان برای شرکت در جلسه دعوت کند.
ماده (۹) ـ جلسات کمیته مرکزی و استانی به ترتیب با حضور حداقل ۵ و ۳ نفر از اعضا رسمیت می‌یابد و ملاک تصمیم‌گیری رأی اکثریت حاضران است.
ماده (۱۰) ـ اداره کل دارای وظایف زیر است:
الف ـ جمع‌آوری و دسته‌بندی اطلاعات واصله از واحدهای مختلف قوه قضائیه و اطلاعات و تجربیات مدیران دستگاه قضایی و انتقال آن به اداره کل آموزش و فراهم نمودن زمینه ارتقا و آماده‌سازی آنان در راستای جانشین‌پروری
ب ـ بررسی پیشنهاد دادگستری استانها و سایر بخش‌های قوه قضائیه در خصوص انتصاب مدیران و انجام اقدامات مقدماتی از قبیل تشکیل پرونده و استعلام سوابق از مراجع ذی‌ربط از قبیل مراجع نظارتی و اداره کل آموزش قوه قضائیه و طرح در کانون ارزیابی و اعلام نتیجه به کارگروه تخصصی مربوط
پ ـ تبادل اطلاعات با واحدهای مختلف با هدف شناسایی افراد مستعد، شایسته و توانمند به‌منظور کادرسازی و استفاده آن‌ها در مشاغل مدیریتی قضایی و اداری
ت ـ تشکیل بانک اطلاعات مدیران و تهیه جداول جایگزینی، جانشینی و پیشنهاد نصب مدیران قضایی و اداری با همکاری مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه قضائیه
ث ـ انجام امور اداری مربوط به کارگروه تخصصی و کانون‌های ارزیابی از قبیل دعوت از اعضا، تشکیل جلسات، انجام مکاتبات و ابلاغ مصوبات
ج ـ جمع‌بندی نتایج کارگروه تخصصی و اعلام آن به معاونت
چ ـ اجرای سایر برنامه‌های ابلاغی از سوی معاونت.
ماده (۱۱) ـ معاونت دارای وظایف زیر است:
الف ـ بررسی گزارش و پیشنهاد کارگروه تخصصی مربوط در خصوص انتصاب مدیران و اعلام مراتب حسب مورد به کمیته مرکزی یا کمیسیون نقل و انتقال قضات یا اداره کل سازمان طبقه‌بندی مشاغل
ب ـ ارزیابی توانایی‌های مدیریتی داوطلب در زمان جذب اولیه (بدو استخدام) و تجمیع سوابق آن در اداره کل بر اساس سیاست‌های ابلاغی قوه قضائیه جهت استفاده بهینه از آن
پ ـ بازبینی کاربرگ‌های ارزیابی کارکنان اداری (پایه و میانی) با هدف تشخیص و شناسایی کارکنان مستعد تصدی مشاغل مدیریتی
ت ـ برنامه‌ریزی در خصوص دانش‌افزایی مدیران با طراحی، تعریف و اجرای دوره‌های آموزش بدو و ضمن خدمت با همکاری معاونت راهبردی
ث ـ تدوین و جمع‌آوری اطلاعات و تجربیات مدیران دستگاه قضایی و انتقال آن به افراد واجد شرایط و فراهم کردن زمینه ارتقا و آماده‌سازی آنان به‌عنوان جانشین
ج ـ تشکیل کارنامه مدیریتی برای هر یک از مدیران و ارزشیابی عملکرد مدیریتی آنان به‌صورت سالانه و درج نتایج ارزیابی در کارنامه و ارسال نسخه‌ای از کارنامه مدیریتی جهت درج در سوابق مدیران قضایی به دادسرای انتظامی قضات و حفاظت و اطلاعات به منظور استفاده در ارتقا یا جابه‌جایی مدیران
چ ـ نظارت بر عملکرد مدیریتی مدیران در طول انجام مأموریت از حیث رعایت ضوابط قانونی و سیاست‌های قوه قضائیه
ح - تشکیل کانون‌های ارزیابی
خ ـ تشکیل کارگروه‌های تخصصی ارزیابی مدیران قضایی و اداری (اعم از پایه و میانی)
تبصره ـ ضوابط و نحوه تشکیل کارنامه مدیریتی حسب مورد با همکاری معاونت و دستگاه‌های نظارتی، از قبیل دادسرای انتظامی قضات و مرکز حفاظت و اطلاعات قوه قضائیه تهیه و ابلاغ می‌شود.
ماده (۱۲) ـ مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه قضائیه با همکاری معاونت مکلف است ظرف ۶ ماه از تاریخ ابلاغ این دستورالعمل، سامانه «بانک اطلاعات مدیران قوه قضائیه» را جهت شناسایی و ارزیابی و سایر مراحل کادرسازی، جانشین‌پروری و شایسته‌گزینی مدیریتی را طراحی کرده و در اختیار اداره کل قرار دهد. تعیین دسترسی‌ها با تصویب کمیته مرکزی خواهد بود.
تبصره ـ سامانه مذکور باید به نحوی طراحی شود که دارای قابلیت‌های مورد نیاز در اجرای این دستورالعمل باشد.
ماده (۱۳) ـ معاونت راهبردی دارای وظایف زیر است:
الف ـ ارزیابی عملکرد واحدهای قضایی و اداری قوه قضائیه از جمله دادسراها و دادگستری‌ها از حیث رعایت شاخص‌ها و ضوابط مربوط به عملکرد سازمانی و اعلام آن به معاونت به همراه پیشنهاد
ب ـ طراحی کاربرگ‌های متحدالشکل نشان‌گذاری و شناسایی افراد مستعد تصدی مناصب مدیریتی در قوه قضائیه حداکثر ظرف ۳ ماه از تاریخ ابلاغ این دستورالعمل، با همکاری معاونت، دادستانی کل کشور، دادسرای انتظامی قضات و مرکز آمار و فناوری اطلاعات به نحوی که در اختیار کلیه بخش‌های مرتبط قرار می‌گیرد
پ ـ ارائه پیشنهاد در خصوص بهبود روش‌ها و ارتقای فرآیندهای مربوط به استعدادیابی و جانشین‌پروری در قوه قضائیه با همکاری معاونت و ارائه به کمیته مرکزی جهت اتخاذ تصمیم
ت ـ تهیه و تصویب تشکیلات اداری متناسب با وظایف مذکور در این دستورالعمل.
ماده (۱۴) ـ کارگروه‌های تخصصی ارزیابی مدیران قضایی و اداری (اعم از پایه و میانی) وظیفه بررسی نتیجه ارزیابی کانون‌ها و انجام سایر امور محوله از سوی کمیته مرکزی یا معاونت را بر عهده دارند. این کارگروه پس از بررسی پرونده و سوابق و در صورت لزوم انجام مصاحبه چنانچه فرد معرفی شده توانمند باشد، در بانک اطلاعاتی درج و در غیر این صورت به اداره کل آموزش معرفی می‌کند.
ماده (۱۵) ـ کارگروه‌های تخصصی مرکب از اعضای زیر است:
۱. اعضای کارگروه تخصصی ارزیابی مدیران قضایی:
الف ـ معاونِ معاون اول قوه قضائیه
ب ـ قائم مقام معاونت
پ ـ قائم مقام معاونت راهبردی
ت ـ معاون رئیس حوزه ریاست
ث ـ معاون حفاظت مرکز حفاظت و اطلاعات قوه قضائیه
ج ـ معاون نظارت و ارزشیابی دادسرای انتظامی قضات
چ ـ معاون نظارت بر دادسراهای دادستانی کل کشور
۲ ـ اعضای کارگروه تخصصی ارزیابی مدیران اداری (پایه و میانی):
الف ـ رئیس امور کارگزینی اداری و استخدامی
ب ـ مدیرکل تعیین صلاحیت و اسناد مرکز حفاظت و اطلاعات قوه قضائیه
پ ـ مدیرکل سازمان و طبقه‌بندی مشاغل
ت ـ دو نفر متخصص و خبره در امور اداری و مدیریتی به تشخیص معاون منابع انسانی و امور فرهنگی.
ماده (۱۶) ـ هر یک از کانون‌های ارزیابی مرکب از تعداد ۳ نفر از قضات مجرب و کارشناسان خبره در زمینه‌های قضایی ـ مدیریتی و روان‌شناختی است که به بررسی ویژگی‌های شخصیتی، علمی و مدیریتی مدیران قضایی پایه و میانی می‌پردازند.
ماده (۱۷) ـ جلسات کارگروه تخصصی و کانون‌های ارزیابی در اداره کل تشکیل می‌شود. جلسات کارگروه تخصصی با حضور اکثریت رسمیت می‌یابد و ملاک تصمیم‌گیری در کارگروه تخصصی و کانون‌های ارزیابی نیز، رأی اکثریت حاضران است.
تبصره ـ مدیرکل کادرسازی بدون داشتن حق رأی دبیرکارگروه‌های تخصصی می‌باشد.
ماده (۱۸) ـ مدیران، از قبیل مقامات عالی قضایی، معاونان، رؤسای سازمان‌ها و مراکز وابسته به قوه قضائیه، می‌توانند نسبت به معرفی و پیشنهاد افراد شایسته جهت تصدی مشاغل مدیریتی حسب مورد به کمیته مرکزی یا معاونت اقدام نمایند.
ماده (۱۹) ـ دادسرای انتظامی قضات و دادستانی کل کشور حسب مورد مکلفند کاربرگ ارزشیابی مدیران قضایی را با همکاری مرکز آمار فناوری و فناوری اطلاعات به نحوی بازطراحی نماید که ارزیابی مدیریتی آن‌ها به‌عنوان یکی از شاخص‌ها تلقی شود. مراجع مذکور در صورت مطالبه کمیته مرکزی یا معاونت گزارشی از عملکرد مدیران واحدهای قضایی را از حیث وظایف مدیریتی ارسال می‌نماید.
ماده (۲۰) ـ از تاریخ اجرای این دستورالعمل هرگونه انتصاب، جابجایی و ارتقای افراد در مشاغل مدیریتی، بر اساس ضوابط مذکور در این دستورالعمل صورت می‌پذیرد. مقررات این دستورالعمل مانع اختیارات رئیس قوه قضائیه در انتصاب مدیران نیست.
ماده (۲۱) ـ شناسایی، پایش و ارزیابی و انتصاب مدیران پایه و میانی سازمان‌ها و مراکز وابسته به قوه قضائیه حسب مورد تابع ضوابط مربوط به سازمان‌ها و مراکز مربوط است که مشمول این دستورالعمل نمی‌شوند.
ماده (۲۲) ـ نظارت بر اجرای این دستورالعمل بر عهده معاون اول قوه قضائیه است که گزارش اجرایی آن را به‌صورت سالانه برای رئیس قوه ارائه می‌کند.
این دستورالعمل جایگزین دستورالعمل کادرسازی مدیریتی در قوه قضائیه مصوب ۱۳۹۸ است و در ۲۲ ماده و ۹ تبصره در تاریخ ۱۴۰۴/۷/۲ به تصویب رئیس قوه قضائیه رسید و تمامی دستورالعمل‌ها و مقررات مغایر، ملغی است.
