به گزارش همشهری آنلاین اگر فشار خون شما برای مدت طولانی خیلی بالا بماند، شریانها و سایر رگهای خونی شما را ضعیف و تنگ میکند، به اندامهای داخلی شما آسیب میرساند و باعث انسداد، برآمدگی، خونریزی و ترکیدگی رگها میشود. پیامدهای بعدی حمله قلبی یا نارسایی قلبی، سکته مغزی، نارسایی کلیه، مشکلات بینایی یا زوال عقل است. جز با اندازهگیری فشار خونتان نمیتوانید دریابید که فشار خون شما بالا است و برای همین است که فشار خون را «قاتل خاموش» مینامند.
از طرف دیگر فشار خون پایین هم شوخی نیست. اما از آنجایی که افت فشار خون باعث سرگیجه و احتمالاً حتی غش کردن شما میشود، احتمال بیشتری وجود دارد که متوجه شوید مشکلی وجود دارد.
توجه داشته باشید که فشار خون بالا بر اساس گزارش سازمان جهانی بهداشت ۱.۴ میلیارد نفر در جهان دچار بیماری پرفشاری خون هستند و ششصد میلیون نفرشان درمان دریافت نمیکنند، یا به علت اینکه اصلا نمیدانند فشار خونشان بالا است یا نمیخواهد برای کاهش آن دارو دریافت کنند. نتیجه این است که بیماری پرفشاری خون هر سال مسئول بیش از ۱۰ میلیون مرگ در جهان است.
چطور اعداد فشار خونتان را تفسیر کنید
شما به راحتی میتوانید یک دستگاه اندازهگیری یا پایش فشار خون را از دراگاستورها بخرید که معمولا شامل بازوبندی است که به دور بازو پیچیده میشود و با لولههایی به ماشینی متصل است که آن را باد میکند و عدد فشار خون را نشان میدهد.
اندازهگیری خانگی فشار خون با چنین دستگاههایی اگر آن را به درستی انجام دهید، حدود ۱۰ دقیقهای وقت شما را میگیرد و نتایچ را فورا خواهد دید.
اما چطور باید اعدادی را که دستگاه به شما میدهد، تفسیر کنید:
فشار خون به صورت دو عدد بیان میشود: یکی، فشار خون سیستولی (یا حداکثر) که معادل نیرویی است که که هنگام تلمبه کردن خون بوسیله قلب بر دیوارههای شریانهای شما وارد میآید و دیگری فشار خون دیاستولی (یا حداقل) فشاری که دستگاه هنگام خالی کردن باد بازوبند نشان میدهد. در نهایت فشار خون سیستولی که بالاتر است در اول و فشار خون دیاستولی که پایینتر بعد از آن ذکر میشود و یک اسلش (/) بین آنها قرار داده میشود مثلا ۷۰/۱۰۰ میلیمتر جیوه و خوانده میشود ۱۰۰ روی ۷۰ میلیمتر جیوه.
نکته بعدی که شاید کمی سردرگمی ایجاد کند، این است که عددهای ایدئال فشار خون چیستند:
فشار خون «طبیعی» یا «سالم» را در فاصله فشار خون ۶۰/۹۰ یا ۹۰ روی ۶۰ میلیمتر جیوه یک سر پایینی طیف و فشار خون ۸۰/۱۲۰ یا ۱۲۰ روی ۸۰ میلیمتر جیوه سر دیگر طیف قرار میگیرد. فشار خون «اندکی بالارفته» یا «بالا» هنگامی فشار خون سیستولی شما در فاصله ۱۲۰ تا ۱۲۹ میلیمتر جیوه قرار دارد، اما فشار خون دیاستولی شما همچنان کمتر از ۸۰ میلیمتر جیوه است. بیماری پرفشاری خون از فشارخون ۱۳۰ روی ۸۰ میلیمتر جیوه شروع میشود و در این مرحله است که پزشکتان ممکن است اصلاح سبک زندگی را با شما توصیه یا داروهای ضد فشار خون برای شما تجویز کند.
اگر فشار خون شما به ۱۲۰/۱۸۰ یا ۱۸۰ روی ۱۲۰ میلیمتر جیوه یا بالاتر برسد نشاندهنده وارد شدن شما به «بحران پرفشاری خون» یا به عبارت دیگر پرفشاری خون شدید است اگر فشار خون شما به این اعداد رسیده باشد و علائمی مانند درد قفسهسینه، تنگ نفس یا سردرگمی و عدم تمرکز هم داشته باشید، در وضعیت اضطراری قرار دارید و باید به اورژانس زنگ بزنید تا شما را به بخش اورژانس منتقل کنند.
شرایط اندازهگیری فشار خون
ضمنا به یاد داشته باشید هنگامی که برای اندازهگیری فشار خون به مطب دکتر مراجعه میکنید، ممکن است استرس مواجهه با دکتر اندکی فشار خون شما را بالا ببرد که به آن «اثر روپوش سفید» میگویند.
در حالت ایدهآل، قبل از اندازهگیری فشار خون، باید پنج دقیقه در حالت آرام نشسته باشید، پاهایتان روی زمین باشد، کمرتان تکیهگاه داشته باشد و ساعدتان روی چیزی مانند میز قرار گرفته باشد، بنابراین فشار خون تقریباً در ارتفاع قلب اندازهگیری میشود. پس از قرار دادن بازوبند دور بازویتان، باید سه بار باد شود و هر بار یک عدد اندازهگیری شود. عدد اول باید کنار گذاشته شود، سپس میانگین دو عدد بعدی گرفته میشود تا نتیجه نهایی به دست آید.
هدفتان فشار خون پایینتر باشد
نکته مهمتر این است که فقط به این دلیل که پزشکان فقط زمانی که فشار خون شما از از ۱۳۰ روی ۸۰ میلیمتر جیوه عبور میکند، احتمالاً مداخله درمانی را شروع میکنند، به این معنی نیست که نباید سعی کنید فشارخونتان را به زیر ۱۳۰ روی ۸۰ میلیمتر جیوه برسید. این فاصله میان فشار خون سیستولی ۱۲۰ میلیمتر جیوه تا ۱۳۰ میلیمتر جیوه که آن را اصطلاحا «فشار خون بالارفته» (Elevated) مینامند، (اما هنوز به تعریف بیماری پرفشاری خون (hypertension) نرسیده است)، کاملا بیخطر نیست و آشکار است که با افزایش فشار خون از این حد این خطر بیشتر میشود.