درمانهای ناباروری (IVF) احتمال بارداری با بیش از یک جنین را افزایش میدهند. هنگامی که دوقلو، سه قلو یا بیشتر باردار هستید، بارداری دشوارتر میشود و احتمال اینکه همهی نوزادان سالم به دنیا بیایند، کمتر است. ریداکت جنین یا کاهش چندقلویی (multifetal reduction) به عمل جراحی میگویند که میتواند تعداد جنینها را کاهش داده و شانس بارداری سالم را افزایش دهد. این روش ایمن است و احتمال بروز عوارض در آن پایین است. با این حال، تصمیمگیری برای انجام آن میتواند بسیار دشوار باشد.
هرچه تعداد نوزادان در رحم بیشتر باشد، احتمال سقط جنین یا مردهزایی (مرگ جنین در نیمهی دوم بارداری یا هنگام زایمان) بیشتر میشود. نگرانی دیگر این است که نوزادان ممکن است زودتر از موعد به دنیا بیایند. زایمان زودرس میتواند باعث بروز مشکلاتی در ریهها، قلب، معده و مغز نوزاد شود. همچنین ممکن است نوزادان در آینده با مشکلات مادامالعمر مانند فلج مغزی، ناتوانی ذهنی، یا اختلالات بینایی و شنوایی روبهرو شوند.
مادرانی که بیش از دو جنین در رحم دارند نیز ممکن است با موارد زیر مواجه شوند:
تهوع شدید بارداری
یبوست
دیابت
پرهاکلامپسی (فشار خون بالا در بارداری)
کمخونی
جدا شدن زودرس جفت (وضعیتی خطرناک که در آن جفت از دیوارهی رحم جدا میشود)
معمولاً ریداکت جنین در سه ماههی اول بارداری (تا حدود هفتهی دوازدهم) انجام میشود؛ زمانی که جنینها هنوز در کیسههای جداگانهی قرار دارند.
نقل قول از:
It is necessary to determine whether the pregnancy is monozygotic or dizygotic and, in turn, to know whether the fetuses share a placenta or not.
ترجمه:
لازم است مشخص شود که بارداری تک تخمکی (monozygotic) است یا دوقلوی دوتخمکی (dizygotic) و همچنین باید دانست که آیا جنینها جفت مشترک دارند یا خیر.
نحوه انجام ریداکت جنین به این صورت است که پزشک تا حدود هفته دوازدهم بارداری، با سونوگرافی، جنینها را مشاهده میکند. سپس با تصویر، سوزن ظریفی را از طریق شکم یا واژن وارد بدن میکند و مقدار کمی داروی خاص به داخل یکی از کیسهها تزریق مینماید. این دارو بهسرعت باعث توقف ضربان قلب جنین میشود. معمولاً در این عمل، تعداد جنینها به دو عدد کاهش مییابد.
گاهی پزشک از روش دیگری به نام سوزاندن با امواج رادیویی (radiofrequency ablation) استفاده میکند. در این روش، وسیلهی کوچکی با استفاده از جریان برق، جریان خون بند ناف را به یک یا چند جنین قطع میکند.
اگرچه عمل کاهش جنینی تنها چند دقیقه طول میکشد، ممکن است برای راحتی و بیدردی، بیهوشی عمومی انجام شود. پس از پایان عمل، پزشک مجدداً سونوگرافی انجام میدهد تا وضعیت بقیهی جنینها بررسی شود. ممکن است نیاز باشد یک شب در بیمارستان بستری بمانید.
بسته به نحوهی انتخاب جنین یا جنینهایی که قرار است حذف شوند، دو نوع اصلی ریداکت جنین وجود دارد:
برای کمک به بقای سایر جنینها، پزشک دستورالعملهای ویژهای برای دوران بارداری شما ارائه میدهد مانند رژیم غذایی پرکالری و پرپروتئین، مصرف دارو یا استراحت بیشتر در بستر. همچنین ممکن است نیاز باشد ویزیتهای پزشکی بیشتری داشته باشید و آزمایشهای بیشتری برای بررسی سلامت خود و جنینها انجام دهید.
کاهش جنینی (Embryo reduction) احتمال زنده ماندن جنینهای باقیمانده را افزایش میدهد زیرا امکان رشد بهتر را فراهم میکند. با این حال، ریداکت جنین کاملاً بیخطر نیست و میتواند با برخی خطرات همراه باشد که عبارتند از:
بله، امکان انجام ریداکت جنین زودهنگام در حدود هفتهی هفتم یا هشتم بارداری وجود دارد. در این حالت، عمل از طریق واژن (بهصورت ترانس واژینال) انجام میشود اما در این مرحله هنوز امکان ارزیابی دقیق برای انتخاب جنینی که باید حذف شود وجود ندارد.
عمل ریداکت جنین معمولاً با سوزن انجام میشود و ممکن است بعد از آن علائمی مانند آبریزش، لکهبینی یا ترشحات واژینال ظاهر شود. آبریزش بعد از ریداکت جنین اغلب به ترشحات مایع آمنیوتیک (آب کیسه جنین) یا ترشحات طبیعی واژن اشاره دارد اما میتواند نشانهای از عوارض جدی مانند پارگی کیسه آب یا عفونت باشد. در نتیجه برای اطمینان از وضعیت خود و جنینهایتان فوراً به پزشک مراجعه کنید.
عفونت بعد از ریداکت جنین یکی از عوارض احتمالی این روش است که به دلیل دستکاری رحم و احتمال ورود باکتریها به داخل رحم یا کیسه آمنیوتیک رخ میدهد. علائم عفونت شامل آبریزش بدبو (با رنگ غیرطبیعی مانند سبز یا زرد)، تب، درد شکمی شدید، حساسیت رحم یا احساس ناخوشی عمومی است. این وضعیت میتواند برای مادر و جنینهای باقیمانده خطرناک باشد و خطر زایمان زودرس یا از دست دادن بارداری را افزایش دهد. برای پیشگیری، پزشکان معمولاً آنتیبیوتیک تجویز میکنند و توصیه به استراحت و رعایت بهداشت دارند.
هزینه عمل ریداکت جنین در سال ۱۴۰۴ به عوامل متعددی از جمله نوع خدمات پزشکی، تخصص تیم درمانی و تجهیزات مورد استفاده بستگی دارد. این هزینهها ممکن است با توجه به شرایط خاص بیمار، تعداد جنینهای درگیر در فرآیند ریداکت و نیاز به روشهای تکمیلی مانند بیوپسی جنین یا آزمایشهای ژنتیکی افزایش یابد. برای اطلاع از هزینه دقیق عمل ریدایرکت جنین به مرکز درمانی مراجعه کنید.
عمل ریداکت جنین معمولاً تنها چند دقیقه به طول میانجامد و اغلب تحت بیهوشی عمومی انجام میشود. به همین دلیل، بیمار در حین انجام این پروسه هیچگونه دردی احساس نمیکند.
تصمیم برای انجام ریداکت جنین میتواند پیچیده و از نظر عاطفی دشوار باشد، بنابراین مشاوره با متخصص زنان و زایمان و دریافت حمایت روانشناختی اهمیت زیادی دارد. با رعایت دستورالعملهای پزشکی، استراحت کافی و توجه به علائم هشداردهنده، میتوان خطرات را به حداقل رساند و شانس یک بارداری موفق را افزایش داد.