همشهری آنلاین - یکتا فراهانی: بازار مکمل‌ها این روزها بیش از هر زمان دیگری داغ است. سینا بشکوه، کارشناس تغذیه در مورد مکمل‌ها می‌گوید: تبلیغات پرزرق‌وبرق در شبکه‌های اجتماعی و توصیه‌های غیرعلمی، مردم را قانع کرده که قرص‌های ویتامینی راهی سریع برای رسیدن به سلامتی هستند. اما حقیقت آن‌قدرها هم ساده نیست. چون مصرف بی‌رویه مکمل‌ها می‌تواند تعادل بدن را بر هم بزند و باعث بروز مسمومیت‌های خطرناک شود. بشکوه به چند نکته درباره واقعیت‌های علمی، باورهای غلط و راه درست تأمین ویتامین‌ها اشاره می‌کند که در ادامه می‌خوانید.
هیچ ویتامینی بی‌خطر نیست!
ویتامین‌ها و مواد معدنی برای عملکرد طبیعی بدن حیاتی‌اند، اما هیچ ویتامینی بی‌خطر نیست اگر بیش از حد مصرف شود. تحقیقات جهانی نشان می‌دهد دوز بالای مکمل‌ها نه‌تنها سودی ندارد، بلکه ممکن است به کبد، کلیه و حتی قلب آسیب بزند.
حد مجاز مصرف روزانه ویتامین‌ها
ویتامین A: حداکثر ۳۰۰۰ میکروگرم در روز؛ بیشتر از این مقدار باعث سردرد، تهوع و آسیب کبدی می‌شود.
ویتامین D: حداکثر ۱۰۰ میکروگرم در روز (۴۰۰۰ واحد)؛ دوز بالاتر کلسیم خون را بیش از حد افزایش می‌دهد.
ویتامین E: بالای ۱۰۰۰ میلی‌گرم خطر خون‌ریزی مغزی را افزایش می‌دهد.
ویتامین C: مصرف بیش از ۲۰۰۰ میلی‌گرم ممکن است منجر به اسهال و سنگ کلیه شود.
آهن: بیشتر از ۴۵ میلی‌گرم در روز به معده و کبد آسیب می‌زند.
روی (Zinc): بالاتر از ۴۰ میلی‌گرم سیستم ایمنی را تضعیف می‌کند.
مکمل، جایگزین تغذیه نیست
به گفته این کارشناس تغذیه، بدن ما مکمل نمی‌خواهد، غذا می‌خواهد. گزارش سازمان جهانی بهداشت نیز تأیید می‌کند اغلب مصرف‌کنندگان مکمل، رژیم غذایی متعادلی ندارند. بهترین منبع ویتامین‌ها همان مواد طبیعی‌اند: میوه‌ها، سبزی‌ها تازه، لبنیات، مغزها، غلات سبوس‌دار و منابع پروتئینی مثل ماهی، تخم‌مرغ و حبوبات.
وقتی این گروه‌های غذایی در رژیم روزانه وجود داشته باشند، بدن به شکل طبیعی و بی‌خطر ویتامین‌ها را جذب می‌کند و خطر مسمومیت وجود ندارد.
بشکوه در پاسخ به این سوال که چرا مردم بیش از حد مکمل مصرف می‌کنند، می‌گوید: تبلیغات بی‌پایه در فضای مجازی، باور غلط «هرچه بیشتر، بهتر» را بین مردم جا انداخته است. بسیاری از کاربران شبکه‌های اجتماعی، بدون آگاهی از ترکیبات مشابه در مکمل‌ها، چند نوع قرص را هم‌زمان مصرف می‌کنند؛ بنابراین نتیجه آن چیزی نیست جز آسیب تدریجی به بدن.
او هشدار می‌دهد: مکمل‌ها فقط باید در شرایط خاص مثل بارداری، سالمندی یا بیماری خاص و حتماً زیر نظر پزشک یا متخصص تغذیه مصرف شوند.
بیشتر بخوانید:
- امید تازه برای بیماران آلزایمر؛ با این ویتامین نورون‌های از دست رفته مغز بازیابی می شود!
- با این غذاها کبدتان چرب نمی‌شود
- ارزان‌ترین مکمل کلسیمی را بشناسید | اثرات قابل توجه پوسته تخم مرغ بر استخوان و مفاصل
نکات مهم پیش از مصرف مکمل‌ها
پیش از هر مصرف، آزمایش خون بدهید و با پزشک مشورت کنید.
هرگز چند مکمل با ترکیبات مشابه را هم‌زمان نخورید.
در صورت مصرف دارو، از تداخل آن با مکمل‌ها آگاه شوید.
ویتامین‌ها را جایگزین غذای سالم نکنید.
سلامت واقعی از بشقاب غذا نه داروخانه!
به گفته بشکوه، تغذیه سالم از داروخانه نمی‌آید؛ بلکه از بشقاب غذای شما حاصل می‌شود. در واقع ویتامین‌ها وقتی مفیدند که جای خالی را پر کنند، نه اینکه جای غذای خوب و تغذیه سالم را بگیرند. مکمل‌ها می‌توانند نجات‌بخش باشند، اما تنها زمانی که با آگاهی و در صورت نیاز واقعی مصرف شوند. سلامتی بدن حاصل تعادل، تنوع غذایی و سبک زندگی سالم است.
او تاکید می‌کند: به‌طورکلی قرص‌ها همان‌گونه که می‌توانند در درمان مفید واقع شوند همیشه پاسخگوی سلامتی نیستند و گاهی حتی خودشان آغازگر مشکلات دیگری خواهند شد.
