عصر ایران/ سواد زندگی؛ مریم طرزی- در نظام آموزشی سنتی، کلاس درس به مثابه قلب تپندهٔ یادگیری است؛ فضایی تحت کنترل با میزها و نیمکت‌های ردیف هم و تخته‌سیاهی که منبع اصلی دانش است. اما آیا این فضا به تنهایی می‌تواند دانش‌آموزان را برای پیچیدگی‌های زندگی در جامعهٔ مدرن آماده کند؟ دنیای واقعی، فراتر از دیوارهای کلاس، پر از موقعیت‌های غیرقابل پیش‌بینی، نیاز به کار تیمی، خلاقیت و تفکر انتقادی است که آموزش صرفاً تئوری اغلب قادر به پرورش کامل آن‌ها نیست.
این مقاله با نگاهی ژرف به این پرسش اساسی، استدلال می‌کند که "یادگیری در خارج از کلاس درس" یک مکمل لوکس نیست، بلکه بخشی جدایی‌ناپذیر و ضروری از فرآیند تعلیم و تربیت است.
ما در ادامه بررسی خواهیم کرد که چگونه تجربه کردن در محیط‌های واقعی—از یک پارک محلی تا یک موزه یا حتی یک کارگاه عملی—می‌تواند درکی عمیق‌تر از مفاهیم را ایجاد کند، مهارت‌های نرم حیاتی را تقویت نماید و ذهن دانش‌آموزان را برای نوآوری و سازگاری در دنیای پرشتاب فردا به چالش بکشد.
همراه ما باشید تا ببینیم چرا شکستن مرزهای کلاس درس، می‌تواند کلید ساخت پایه‌های محکم‌تر برای آینده‌ای روشن‌تر باشد.
آموزش می‌تواند در خارج از کلاس درس نیز اتفاق بیفتد.
اصل آموزش در کلاس درس و مدرسه، آماده کردن دانش‌آموزان برای زندگی پس از کلاس درس است. در جامعهٔ کنونی، تقاضای زیادی برای مهارت‌های تخصصی و خودآگاهی وجود دارد.
یک راه عالی برای کمک به دانش‌آموزان، تمرکز بر هدایت تجربیات در فضای باز است. جایگزینی یادگیری در کلاس با یادگیری در فضای باز می‌تواند به دانش‌آموزان کمک کند تا با محیط‌ها و تجربیات جدیدی سازگار شوند که مهارت‌ها و بخش نظری آن‌ها را تقویت می‌کند.
یادگیری در فضای باز با استفاده از فضاهای بیرونی انجام می‌شود که می‌تواند برای کودکان سودمند باشد. این روش، به معنی بیرون بردن کودکان و جوانان و ارائه تجربیات آموزشی هیجان‌انگیز، چالش‌برانگیز و متنوع به آن‌ها است.
«مکان‌ها» می‌توانند به یک فعالیت، مکان یا کارگاه اشاره کنند. با این حال، بدون در نظر گرفتن محل، هدف یکسان است. محیط بیرون، یک تجربه یادگیری در دنیای واقعی به دانش‌آموزان ارائه می‌دهد که آن‌ها را برای زندگی آینده آماده می‌کند.
تجربیات یادگیری خارج از کلاس درس با روش های متعارف متفاوت است. این روش به دانش‌آموزان کمک می‌کند تا طیف وسیع‌تری از مهارت‌های نرم مانند رهبری، کار تیمی و توانایی سازش را کسب کنند.
آموزش متعارف در کلاس درس، بر روش‌های آموزش مبتنی بر حفظ کردن و تکرار متمرکز است. این روش به شدت در انتقال دانش جدید موثر است و بهترین حالت برای دانش‌آموزانی است که با شنیدن بهتر یاد می‌گیرند.
اما آموزش متعارف به دانش‌آموزان در کسب سایر مهارت‌های اضافی مانند تفکر انتقادی، حل مسئله و مهارت‌های تصمیم‌گیری کمکی نمی‌کند؛ مهارت‌هایی که یادگیری در خارج از کلاس درس می‌تواند آن‌ها را ارائه دهد.
یادگیری در خارج از کلاس درس به درک عمیق‌تر مفاهیم چالش‌برانگیز کمک می‌کند. همچنین، ارائه درس‌ها در حوزه‌های مختلف را ممکن می‌سازد.
معلم، والدین یا مربیی که بر آموزش کودک تأکید دارد، نسبت به رشد مهارت‌های کودک توجه و تامل دارد. این امر بدون شک بر عملکرد شناختی و فرآیند یادگیری تأثیر خواهد گذاشت.
صرف نظر از باورهای آموزشی، تجربیات گذشته یا موفقیت‌های فرد با تکنیک‌های درون کلاسی، همگی درک می‌کنند که یادگیری در خارج از کلاس درس مزایای حیاتی دارد.
به طور متعارف، کلاس درس، محیط آکادمیک است که با پوسترها، تابلوهای اعلانات و میزهایی که در ردیف‌هایی منظم چیده شده‌اند، پر شده است.
معلم کلاس را هدایت می‌کند و دانش‌آموزان دریافت‌کننده‌های اطلاعات هستند. بنابراین، این محیط، درگیری و مشارکت زیادی را در یک محیط مدرسه به دانش‌آموز نمی‌دهد.
یادگیری در فضای باز به کودک کمک می‌کند تا از نظر آموزشی با ایده‌های جدید باز شود، به عبارت دیگر – و مستقیماً آن‌ها را در دنیای «واقعی» قرار می‌دهد. دانش‌آموزان می‌توانند مهارت‌ها و مفاهیم بهتری را که به طور مستقیم و در بافت واقعی به آن‌ها ارائه می‌شود، درک کنند.
هنگامی که کودکان «دست‌به‌کار» می‌شوند، به سطح بهتری از درک می‌رسند.
یادگیری در فضاهای بیرونی به معلمان کمک می‌کند تا مطالعه را در بستری از دنیای واقعی جذاب کنند. درس‌های بیرون از کلاس، دانش‌آموزان را در معرض طیف متنوعی از مشاغل مرتبط با علوم، فناوری، مهندسی و ریاضیات (STEM) قرار می‌دهد – این امر برای افزایش عزت نفس و مشارکت بیشتر در آموزش بسیار سودمند است.
بر اساس تحقیقات، مشخص شده که یادگیری در فضای باز به ارتقای دستاوردهای تحصیلی، بهبود رفتار در کلاس و افزایش مشارکت دانش‌آموزان، از جمله آن‌هایی که با محیط کلاس درس چالش دارند، کمک می‌کند.
همچنین مشخص شده که یادگیری در خارج از کلاس درس، به طور قابل توجهی در ارتقای استانداردها و بهبود رشد اجتماعی، شخصی و عاطفی دانش‌آموزان نقش دارد. این روش به معلمان می‌آموزد که چگونه جامع‌تر آموزش دهند.
هنگامی که مدرسه تصمیم به سازماندهی یک سفر یا موارد دیگر برای یادگیری در خارج از کلاس می‌گیرد، درجه‌ای از تحلیل سود و هزینه مطرح می‌شود.
هزینه‌های مربوطه در هماهنگی آموزش خارج از کلاس ممکن است شامل حمل و نقل، اسکان، هزینه‌های کارگاه آموزشی، بیمه و زمان برای پر کردن فرم‌ها باشد.
مزایای آن معمولاً شامل این است که دانش‌آموزان از یک سفر بیرونی، برای افزایش دانش و مهارت خود در مورد چیزهای مختلف بهره می‌برند.
در حالی که تحلیل سود و هزینه می‌تواند به تصمیم‌گیری کمک کند، معلمان اغلب مزایای متعدد بیرونی و درونی یادگیری در خارج از کلاس را فراموش می‌کنند.
این مزایا ممکن است شامل کاهش مشکلات رفتاری، پذیرش تفاوت‌های فکری و تنوع، یا برانگیختن کنجکاوی باشد.
همه اینها نمونه‌هایی از مزایایی هستند که تاثیر مثبتی دارند اما به راحتی قابل اندازه‌گیری کمی نیستند.
به همین دلیل، سازماندهی یک سفر مدرسه یا تجربیات کلاس درس در فضای باز ممکن است پرهزینه به نظر برسد.
متخصصان مدرن به والدین توصیه می‌کنند که فرزندان خود را به علاقه‌مند شدن به تجربه یادگیری در فضای باز تشویق کنند. در اینجا به خاطر داشته باشید که «یادگیری در خارج» یک اصطلاح گسترده است و به این معنی که هیچ مرز مشخصی برای آن تعیین نشده است. برخی از بزرگترین نمونه‌ها شامل آموزش محیط زیستی، بازی در فضای باز و فعالیت‌های خلاقانه و ماجراجویانه است.
تجربه یادگیری در فضای باز واقعی‌تر، انگیزه‌بخش‌تر و در دانش‌آموزان ماندگارتر است.
حتی دانش‌آموزانی که در درک مفاهیم از طریق آموزش های متعارف چالش دارند، به راحتی از طریق یادگیری خارج از کلاس یاد می‌گیرند.
یادگیری در آموزش مدرسه بیشتر فرضی است و در بیشتر موارد، دانش‌آموزان مجبورند چیزها را به صورت طوطی‌وار حفظ کنند. آموزش خارج از کلاس، به دانش‌آموزان امکان می‌دهد تا چیزها را تجسم کرده و برای یادگیری بهتر، آن‌ها را تجربه کنند.
یادگیری در فضای باز، مهارت های شنیداری، بصری و کل بدن از جمله پاها و بازوها را به کار می‌گیرد. تصویر در انتقال پیامی که فرد می‌خواهد، قدرتمندتر است. در واقع، ذهن چیزهایی را که به صورت بصری ارائه می‌شوند، بهتر درک می‌کند. آموزش خارج از کلاس، مغز را به کارآمدی واداشته و تضمین می‌کند که کودکان فعال بمانند.
با یادگیری در فضای باز، دانش‌آموزان روی مهارت‌های کار تیمی و ارتباطی خود کار می‌کنند و توانایی بهتری برای مدیریت موقعیت‌های زندگی واقعی توسعه می‌دهند.
توسعه مهارت‌های بین‌فردی و توانایی عمل مستقل
بهبود خلاقیت
ماندن در حالت انگیزشی
توانایی بهتر برای مقابله با عدم قطعیت‌ها
کاهش مشکلات رفتاری
در پایان، می‌توان گفت یادگیری خارج از کلاس درس، دریچه‌ای به سوی دنیای واقعی را به روی دانش‌آموزان می‌گشاید.
این رویکرد، آموزش را از حافظه‌محوری صرف به سمت پرورش مهارت‌های حیاتی مانند تفکر نقادانه، خلاقیت، کار تیمی و توانایی حل مسئله سوق می‌دهد.
چنین تجربیاتی نه تنها درک مفاهیم را عمیق‌تر می‌کند، بلکه با تقویت اعتمادبه‌نفس و انگیزه، دانش‌آموزان را برای مواجهه فعال و موفق با چالش‌های زندگی فردا آماده می‌سازد.
بنابراین، سرمایه‌گذاری برای خلق این فرصت‌های یادگیری، در حقیقت سرمایه‌گذاری برای تربیت نسلی توانمندتر و سازنده‌تر است.
کانال تلگرامی سواد زندگی: savadzendegi@
