به گزارش بهداشت نیوز، برای اینکه بهترین درمان برای افسردگی انجام شود در درجه اول تشخیص نوع افسردگی اهمیت دارد.در ادامه انواع افسردگی را بررسی خواهیم کرد.
انواع افسردگی
افسردگی شدید
در افسردگی شدید یا ماژور(major depressive disorder)، فرد بیشتر اوقات برای روزها و هفته‌ها احساس افسردگی و غم شدید دارد. برخی دیگر از علائم این نوع از افسردگی عبارتند از:
از دست دادن علاقه و اشتیاق برای انجام فعالیت‌های شخصی
اضافه وزن و یا کاهش وزن
مشکلات خواب و یا خواب آلود بودن در بیشتر ساعات روز
احساس بی‌تابی و بی‌قراری و یا پایین بودن از نظر توان بدنی و روانی
خستگی و بدون انرژی بودن
احساس گناه و بی ارزشی
مشکلات تمرکز و تصمیم‌گیری
افکار خودکشی
اگر شخص از علائم بالا ۵ مورد و یا بیشتر را داشته باشد و این علائم را برای روزها تا دو هفته یا بیشتر تجربه کرده باشد، پزشک تشخیص می‌دهد که فرد به افسردگی شدید مبتلا است. حداقل یکی از این علائم باید از دست دادن علاقه به انجام فعالیت‌های روزانه یا داشتن خلق و خوی افسرده باشد.
صحبت کردن با روانشناس بسیار کمک کننده است. برای کنترل و مدیریت افسردگی هم می‌توان با یک متخصص اعصاب و روان مشورت کرد. از طرفی دیگر داروهای ضد افسردگی هم تا حدود زیادی موثر هستند
زمانی که روانشناس و داروها اثربخش نباشند، دو روش درمانی دیگر پیشنهاد می‌شود:
درمان با ضربه الکتریکی تشنج‌آور یا درمان با الکتروشوک ( Electroconvulsive therapy (ECT))
تحریک مغناطیسی مغز از راه جمجمه (Repetitive transcranial magnetic stimulation (rTMS)
در روش اول از پالس‌های الکتریکی و در روش دوم از نوع مخصوصی از امواج مغناطیسی برای تحریک قسمت‌های مشخصی از فعالیت‌های مغزی استفاده می‌شود. این کار به بخش‌هایی از مغز کمک می‌کند که کنترل خلق و خوی فرد عملی شود.
اختلال افسردگی پایدار
اگر افسردگی به مدت ۲ سال و یا بیشتر ادامه داشته باشد، فرد به اختلال افسردگی پایدار (persistent depressive disorder) مبتلا است. پیش از این از این واژه برای توصیف دو شرایط مختلف تحت عنوان کج‌خلقی، افسرده‌خویی یا دیس تایمیا ( dysthymia) و افسردگی شدید مزمن (chronic major depression) استفاده می‌شد.
در این حالت فرد ممکن است علائم زیر را داشته باشد:
تغییر در اشتها (به اندازه‌ی کافی غذا نخوردن و یا بیشتر از معمول غذا خوردن)
زیاد خوابیدن و یا کم خوابیدن
کمبود انرژی یا خستگی
کمبود اعتماد به نفس
عدم تمرکز و سخت تصمیم گرفتن
احساس ناامیدی و بی پناهی
در این شرایط فرد تحت روان درمانی و دارو درمانی و یا ترکیبی از هر دو قرار می‌گیرد.
اختلال دو قطبی
شخص مبتلا به اختلال دوقطبی ( bipolar disorder) که گاهی افسردگی شیدایی (manic depression) هم خوانده می‌شود، حالت‌ها و دوره‌های مختلف خلق و خو را تجربه می‌کند. گاهی فرد یک حالت پر انرژی و بسیار در اوج را تجربه می‌کند و گاهی بسیار کم انرژی و در پایین‌ترین حد خود، افسردگی شدید را تجربه خواهد کرد.
زمانی که فرد در پایین‌ترین سطح خود باشد، علائم افسردگی شدید را نشان خواهد داد. داروها این تغییر خلق و خو و رفتار را تحت کنترل قرار می‌دهند. در هر حالت رفتاری و سطح انرژی که فرد مبتلا به اختلال دوقطبی قرار داشته باشد، داروهای تثبیت کننده‌ی خلق و خو همچون لیتیوم پیشنهاد می‌شود.
روان‌درمانی در این مورد به فرد مبتلا و خانواده او کمک خواهد کرد.
اختلال عاطفی فصلی
اختلال عاطفی فصلی (Seasonal affective disorder) دوره‌ای از افسردگی ماژور است که معمولاً در طول ماه‌های فصل زمستان زمانی که روزها کوتاه‌تر است و فرد کم‌تر در معرض تابش نور خورشید قرار دارد، رخ می‌دهد. این نوع از افسردگی معمولاً در فصل بهار و تابستان از بین می‌رود.
در این روش درمانی فرد هر روز به مدت ۱۵ تا ۳۰ دقیقه جلوی یک جعبه‌ی نوری مخصوص می‌نشیند و در معرض نور قرار می‌گیرد.
افسردگی روان‌پریشی
افراد مبتلا به افسردگی روان‌پریشی (psychotic depression) علاوه بر داشتن علائم افسردگی، علائم روان‌پریشی را هم تجربه می‌کنند، این علائم عبارتند از:
توهم و خیال (دیدن و شنیدن چیزهایی که وجود ندارند)
پندار بیهوده (باورهای غلط)
سوظن شدید (اعتقاد بر اینکه دیگران قصد آسیب رساندن به فرد را دارند)
ترکیبی از داروهای ضد افسردگی و ضد روان‌پریشی برای درمان این نوع از افسردگی استفاده می‌شود. از طرفی دیگر ممکن است روش ECT هم برای درمان به کار رود.
افسردگی پس از زایمان
زنان مبتلا به افسردگی ماژور در هفته‌ها و ماه‌های بعد از تولد نوزاد ممکن است به افسردگی پس از زایمان (peripartum depression) مبتلا شوند. داروهای ضد افسردگی در این موارد برای رفع مشکلات افسردگی که به تولد نوزاد مرتبط نیست، کمک کننده هستند.
افسردگی پیش از قاعدگی
زنان مبتلا به افسردگی پیش از قاعدگی (PMDD) در آغاز دوره پریود خود حالت‌های افسردگی و دیگر علائم را نشان می‌دهند.
علاوه بر احساس افسردگی این حالت باعث بروز علائم زیر هم می‌شود:
تغییر خلق و خو
بی قراری و تحریک پذیری
اضطراب
عدم تمرکز
خستگی
تغییر اشتها و الگوی خواب
احساس فشار بیش از حد
داروهای ضد افسردگی و گاهی داروهای خوراکی ضد بارداری تا حدود زیادی به درمان این نوع از افسردگی کمک می‌کند.
افسردگی موقعیتی
افسردگی موقعیتی (Situational depression) یک واژه‌ی تخصصی و فنی در روانشناسی و روانپزشکی نیست. اما گاهی فرد در مواجه با موقعیت‌های استرس‌زای زندگی مانند مرگ یکی از اعضای خانواده، جدایی و یا از دست دادن شغل و ناتوانی در مقابله و مدیریت شرایط دچار حالت‌های افسردگی می‌شود. پزشکان به این حالت سندروم واکنش استرس (stress response syndrome) می‌گویند.
روان‌درمانی تا حد زیادی به فرد برای پشت سر گذاشتن این حالت کمک می‌کند.
افسردگی غیر معمول یا آتیپیکال
در افسردگی معمول فرد با حضور دائمی یک احساس غم عمیق رو به رو است، در حالی که در افسردگی غیر معمول ( atypical depression) این حالت وجود ندارد. در این نوع از افسردگی یک رخداد مثبت به صورت موقت باعث بهبود خلق و خوی فرد خواهد شد
دیگر علائم افسردگی غیر معمول عبارتند از:
افزایش اشتها
خوابیدن بیش از حد
احساس سنگینی در بازوها و پاها
حساسیت بیش از حد در برابر انتقادات
شناخت بیشتر افسردگی شدید یا ماژور
افسردگی یک اختلال در خلق و خو است که باعث ایجاد احساس غم عمیق و از دست رفتن علاقه می‌شود. افسردگی روی چیزی که فرد احساس می‌کند، چگونگی نگرش و رفتار او اثر گذاشته و در نهایت منجر به مشکلات روحی و جسمی زیادی می‌شود.
از طرفی دیگر فرد به دلیل این مشکل قادر به انجام فعالیت‌های معمول روزمره‌ی خود نیست و حتی گاهی شاید احساس کند که این زندگی ارزش ادامه دادن ندارد.
افسردگی یک ضعف ساده نیست و به سادگی هم نمی‌توان آن را نادیده گرفت. درمان افسردگی گاهی به فرایندی طولانی تبدیل می‌شود و در این مسیر نباید ناامید شد. بیشتر افراد مبتلا به افسردگی با روان‌درمانی و دارو و یا هر دوی این‌ها درمان می‌شوند.
علائم و نشانه‌های افسردگی شدید
در حالی‌که افسردگی معمولاً تنها یکبار در زندگی رخ می‌دهد ولی مردم معمولاً آن را در چندین دوره تجربه خواهند کرد. در جریان این دوره‌ها، علائم در بیشتر ساعات یک روز و تقریبا در هر روز دوره وجود دارند.
این علائم عبارتند از:
احساس غم عمیق، گریه کردن زیاد، احساس توخالی بودن یا ناامیدی
فوران خشم، بی‌قراری یا احساس بیهودگی حتی در هنگام مواجه با کوچکترین مسائل
از دست دادن علاقه و لذت از انجام کارهای معمول روزمره مانند رابطه جنسی، تفریحات و ورزش
اختلالات خواب مانند بی‌خوابی (insomnia) و یا بیش از اندازه خوابیدن
خستگی و کمبود انرژی. در این حالت حتی کوچکترین کارها هم برای فرد سخت و طاقت فرساست
کاهش اشتها و کاهش وزن یا افزایش میل به غذا و افزایش وزن
اضطراب، بی‌تابی یا بی‌قراری
کند شدن فرایند تفکر، صحبت کردن با حرکات بدنی
احساس بی ارزش بودن یا احساس گناه داشتن، فکر کردن مدام به شکست‌های گذشته و سرزنش مداوم خود
سخت شدن عمل فکر کردن، تمرکز، تصمیم گیری و یادآوری وقایع
فکر کردن مداوم به مرگ، داشتن افکار خودکشی و حتی اقدام به خودکشی
مشکلات جسمی بدون دلیل و یکباره از جمله کمر درد یا سردرد
در بسیاری از افراد مبتلا به افسردگی علائم آن چنان شدید می‌شود که مشکلات قابل توجهی در فعالیت‌های روزانه در محیط کار، مدرسه، روابط اجتماعی و فردی با دیگران ایجاد می‌کند. بسیاری از افراد مبتلا بدون اینکه دلیل آن را بدانند غم و بدبختی زیادی را در طول روز تجربه می‌کنند.
چه زمانی برای درمان افسردگی باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر احساس افسردگی می‌کنید هر چه سریع‌تر باید به یک روانشناس و یا یک روان درمانگر مراجعه کنید. اگر برای شروع فرایند درمان بی میل هستید، مشکل را با یکی از دوستان، اعضای خانواده و یا با پزشک خود در میان گذاشته و از آن‌ها بخواهید که به شما کمک کنند.
چه زمانی نیاز به کمک اورژانسی وجود دارد؟
اگر فکر می‌کنید احتمال اینکه به خود آسیب بزنید وجود دارد و یا اینکه اگر قصد اقدام به خودکشی دارید هر چه سریع‌تر با اورژانس تماس بگیرید.
در صورت داشتن افکار خودکشی می‌توانید راه‌های زیر را هم امتحان کنید
با پزشک خود تماس بگیرید
با دوست نزدیک خود و یا یکی از اعضای خانواده صحبت کنید
با یک روحانی تماس بگیرید
اگر یکی از نزدیکان شما اقدام به خودکشی کرده است و یا قصد آن را دارد، مطمئن شوید که او تنها نخواهد ماند و بعد به سرعت با اورژانس تماس بگیرید. اگر احساس می‌کنید خطری متوجه فرد نیست، خود شما هم می‌توانید آن فرد را هر چه سریع‌تر به بیمارستان منتقل کنید.
منبع: دکتر دکتر
