تلسکوپ فضایی جیمز وب (JWST) با فعالیت خود، به ما کمک میکند تا نهتنها در مورد کهکشانهای بسیار متفاوتتر از کهکشان راه شیری اطلاعات کسب کنیم، بلکه در مورد نحوه شکلگیری آنها نیز اطلاعاتی بهدست بیاوریم. اخیراً اخترشناسان اعلام کردهاند که از این تلسکوپ برای کشف برخی از قدیمیترین کهکشانها با قابلیتی به نام «میلههای ستارهای» استفاده کردهاند که آنها را شبیه به کهکشان مارپیچی میلهای ما میکند.
در یک کهکشان میلهای، نواری از غبار و گاز در مرکز آن تشکیل شده که اغلب در تصاویر بهصورت نواری روشن دیده میشود. گفته میشود که این ساختار با بالارفتن سن کهکشان رشد میکند؛ زیرا غبار و گاز بهسمت مرکز کهکشان کشیده میشود. بنابراین دیدن یک کهکشان میلهای از دوران بسیار اولیه که جهان تنها 25 درصد از سن کنونی خود را تجربه کرده بوده، قابلتوجه است.
در بالا، شاهد دو تصویر از کهکشان EGS23205 هستیم. در تصویر گرفتهشده توسط تلسکوپ هابل (سمت چپ)، کهکشان بیشتر شبیه به یک لکه دیسکی است که توسط غبار پوشیده شده و تحت تأثیر تابش خیرهکننده ستارگان جوان قرار گرفته است. اما در تصویر مادون قرمز گرفتهشده توسط تلسکوپ جیمز وب، این کهکشان مارپیچی زیبا با میلههای ستارهای شفاف دیده میشود.
یکی از محققان به نام «شاردا جوجی» از دانشگاه تگزاس در آستین در بیانیهای گفت:
«میلههایی که بهسختی در دادههای هابل قابلمشاهده بودند، در تصویر JWST ظاهر شدند که این امر قدرت فوقالعاده JWST برای دیدن ساختار زیرین کهکشانها را نشان میدهد.»
تصور میشود که میلهها برای توسعه کهکشانها مهم هستند؛ زیرا گاز را به اطراف میچرخانند و به تهیه مواد ساختوساز برای تشکیل ستارههای جدید کمک میکنند. جوجی در این رابطه ادامه میدهد: «میلهها مشکل زنجیره تأمین را در کهکشانها حل میکنند. درست همانطور که باید مواد خام را از بندر به کارخانههای داخلی بیاوریم که محصولات جدیدی با آنها تولید شود، یک میله نیز گاز را با قدرت به منطقه مرکزی منتقل میکند؛ جایی که گاز به ستارههای جدیدی تبدیل میشود و این فرایند معمولاً 10 تا 100 برابر سریعتر از بقیه کهکشانهاست.»