به گزارش خبرنگار حوزه بهداشت و سلامت گروه علمی فرهنگی هنری خبرگزاری صدا و سیما به نقل از روابط عمومی وزارت بهداشت، آقای دکتر حمید سوری رییس کمیته کشوری همه گیری شناسی کرونا با اشاره به آخرین وضعیت همه گیری کرونا در کشور، گفت: به دنبال اجرای اقدامات موثر در کنترل همه گیری از جمله طرح محله محور مقابله با کرونا و همچنین اعمال محدودیت‌های سخت کرونایی، طی ۳ ماه گذشته شاهد روند چشمگیر کاهش موارد ابتلا، بستری و مرگ‌های ناشی از آن بودیم، با این حال متاسفانه شواهد اخیر نشان دهنده تحرکات و تغییرات روند اپیدمی در برخی از مناطق کشور است.
وی با بیان اینکه این تغییرات از چند جهت قابل توجه و بررسی است، عنوان کرد: مسأله اول اینکه بروز جهش در ویروس و به تبع آن همه گیری طبیعی بوده و به طور مرتب رخ می‌دهد؛ با این حال برخی جهش‌ها بر روی قابلیت بیماری زایی ویروس، برخی بر روی شدت بیماری‌زایی و برخی بر هر دو اثرگذار است؛ در این شرایط به طور طبیعی جامعه آسیب پذیری بیشتری نسبت به بیماری پیدا می‌کند.
این استاد همه گیری شناسی با اشاره به راهکار‌هایی برای پیشگیری از اثرگذاری جهش‌های ویروس بر طغیان همه گیری در جوامع، اظهار کرد: شناسایی سریع کانون‌های آلودگی و واکنش سریع نسبت به کنترل همه گیری در این مناطق نخستین راهکار است. این واکنش می‌تواند با توجه به شرایط همه گیری از اعمال محدودیت‌های شدید و جدی یعنی قرنطینه کامل منطقه تا اقدامات ساده‌تر را شامل شود.
وی شناسایی و رصد نقشه جغرافیایی ویروس با هدف پیشگیری از گسترش ویروس جهش یافته را اقدام اساسی بعدی دانست و گفت: در این راستا باید ورود مسافران از کشور‌های درگیر به صورت جدی رصد و رهگیری شود و خود مسافران هم باید حداقل تا دو هفته در قرنطینه بمانند و با هدف پیشگیری از شیوع ویروس جهش یافته از حضور در جمع و دید و بازدید پرهیز کنند؛ ولی متأسفانه این مسأله به علت ورود بدون نظارت افراد از مرز‌های رسمی و غیررسمی و همچنین مراعات نکردن قرنطینه از سوی مسافران با چالش‌هایی روبروست.
آقای دکتر سوری با اشاره به اقدام مهم و اثرگذار سوم، ادامه داد: علاوه بر بستن و رصد جدی مرزها، باید ثبت اطلاعات و رصد بیماری‌ها را از ابعاد و جوانب مختلف یعنی مطب‌های خصوصی، درمانگاه‌ها و حتی گزارش‌های موردی نیرو‌های مردمی، بسیج و امثال آن گسترش دهیم.
آقای دکتر سوری ساده انگاری و سهل اندیشی شرایط از سوی مردم و برخی مسولان را نکته‌ای نگران کننده در رابطه با همه گیری کرونا در کشور بیان کرد و افزود: اعلام رنگ‌بندی‌های کرونایی شرایط عادی را در ذهن مردم و حتی مسؤولان تداعی می‌کند؛ متأسفانه این ساده‌انگاری کاذب شرایط در بین مسؤولان سازمان‌ها و ادارات و همچنین توده مردم مشاهده می‌شود که بازگشایی‌های زودهنگام، سفر‌های متعدد و غیرضروری، حضور در اجتماعات، مراسمات مختلف و همچنین مراکز خرید و ... نشان دهنده همین عادی انگاری شرایط و رها سازی شیوه نامه‌های بهداشتی است که اثر مستقیم آن در شیوع بیشتر بیماری و در نهایت طغیان همه گیری عیان می‌شود.
وی با بیان اینکه افزایش میزان مواجهه مبتلایان با افراد حساس با احتمال گسترش اپیدمی ارتباط مستقیم دارد، مطرح کرد: بنابراین موضوع مهم و تأثیر گذار بعدی در شرایط همه گیری "رفتار مردم" و "لغو نابهنگام محدودیت‌ها" است.
رییس کمیته کشوری همه گیری شناسی کرونا در ادامه به اقدامات صورت گرفته در این راستا اشاره کرد و گفت: تشکیل گروه واکنش سریع کرونا در وزارت بهداشت نخستین اقدامی بود که طی دو هفته اخیر در این راستا انجام شد؛ به دنبال تشکیل گروه واکنش سریع، تیم‌های مربوطه با هدف گزارش‌دهی سریع تغییرات روند همه گیری و کانون‌های آلودگی به مسؤولان و اتخاذ تصمیمات اجرایی، در سطح دانشگاه‌های علوم پزشکی تشکیل شد.
وی با تاکید بر ضرورت افزایش میزان آزمایش‌های تشخیصی در زمان مواجهه با ویروس جهش یافته، توضیح داد: به طور طبیعی در این شرایط باید ضمن افزایش تعداد آزمایش‌های تشخیصی و شناسایی زودرس موارد مثبت؛ بالافاصله مساله قرنطینه و جداسازی مبتلایان هم اعمال شود که خوشبختانه این سیاست در حال اجراست و در این میان موارد تأیید شده از ویروس جهش یافته تحت مراقبت شدید قرار دارند.
رییس تیم واکنش سریع کرونا در خصوص وضعیت خوزستان نیز بیان کرد: به دنبال بازدید تیم واکنش سریع وزارت بهداشت، چندین شهر خوزستان قرمز اعلام شد؛ ولی هنوز به صورت قطعی مشخص نیست که علت طغیان همه گیری در این منطقه ویروس جهش یافته بوده یا خیر. البته نمونه‌های آزمایشگاهی برای بررسی مولکولی تهیه شده و رصد و رهگیری مبتلایان ادامه دارد، اما تا این لحظه گسترش ویروس جهش یافته در خوزستان تأیید شده نیست؛ هرچند که احتمال این مسأله در مناطق مرزی به خصوص به دلیل تردد‌های غیررسمی بیشتر است.
وی با بیان اینکه کانون‌های آلوده خوزستان تحت کنترل تیم واکنش سریع کرونا وزارت بهداشت درآمده است، گفت: انجام آزمایش‌های بیشتر، رصد و رهگیری مبتلایان و اقدامات سخت‌گیرانه به صورت جدی در حال اجراست.
سوری در عین حال، بیان کرد: متأسفانه سطح رعایت شیوه نامه‌ها بهداشتی نیز در این مناطق بسیار کاهش یافته که این موضوع در بازدید ما از چند شهر خوزستان به طور کامل مشهود بود؛ بسیاری از ادارات و نشست‌های اداری بدون رعایت شیوه نامه‌های بهداشتی برگزار شده و سطح رعایت اصول بهداشتی همچون پوشش ماسک و حضور نیافتن در اجتماعات نیز در بین مردم کاهش چشمگیری داشته است.
این همه گیری شناس ادامه داد: به نظر می‌رسد سایر سازمان‌هایی که در این شرایط باید در کنار وزارت بهداشت باشند؛ آن‌ها نیز دچار خوش خیالی و ساده اندیشی شده‌اند و عملا نقش کمرنگ تری پیدا کرده‌اند، بعضا احساس می‌شود که برخی ارگان‌ها بحث معیشت مردم را بر سلامت آنان ترجیح داده‌اند، در حالی که اگر معیشت باعث به خطر انداختن سلامت جامعه و افزایش مرگ و میر‌ها باشد به هیچ عنوان پذیرفته و قابل قبول نیست.
این همه گیری شناس با بیان اینکه تشخیص قطعی ویروس جهش یافته حتما باید با روش (NGS) NEXT-GENERATION SEQUENCING یا توالی‌یابی انجام شود، گفت: از آنجا که علایم بالینی ویروس بسیار متنوع و متغیر است، نمی‌توان تنها با اتکا به علایم بالینی ویروس جهش یافته را تشخیص داد، بلکه باید با رهگیری آخرین تماس‌های موارد مثبت و بررسی ارتباط مستقیم یا غیر مستقیم آنان با مسافران خارج از کشور در این زمینه اقدام کنیم، بنابراین رهگیری تماس‌های نزدیک موارد مثبت کرونا و گا‌ها تا چند ده تماس قبلی، با هدف شناسایی موارد مبتلا به ویروس جهش یافته الزامی است که در دستور کار قرار گرفته است.
وی با بیان اینکه در حال حاضر موارد ویروس جهش یافته در تهران، قزوین و چند شهر دیگر به صورت پراکنده گزارش شده است، گفت: با این حال ویروس جهش یافته هنوز بر الگوی کلی همه گیری تأثیر زیادی نگذاشته، ولی خطر بالقوه آن همچنان بسیار بالاست.
رییس کمیته کشوری همه گیری شناسی کرونا با تأکید بر اینکه طغیان شدید همه گیری و یا بروز پیک چهارم به وسعت موج‌های قبلی سرنوشت محتوم کشور نبوده و قابل پیشگیری است، گفت: این مسأله به رفتار مردم و اعمال سیاست‌های کنترلی از سوی مسؤولان بستگی دارد.
وی در این رابطه به تجربیات کشور‌هایی همچون استرالیا اشاره کرد و گفت: در این کشور‌ها برغم گزارش موارد ویروس جهش یافته طغیانی رخ نداد؛ چراکه توانستند با بکارگیری تیم‌های واکنش سریع و شناسایی و کنترل شدید موارد اول، از گسترش همه گیری پیشگیری کنند؛ بنابراین ما نیز می‌توانیم با واکنش سریع نسبت به کانون‌های آلودگی و اعمال اقدامات کنترل، وضعیت را مدیریت کنیم.
وی ادامه داد: تجربه طغیان و خیز همه گیری بعد از کاهش نسبی آمارها، یکبار در اردیبهشت تجربه شد؛ بنابراین کشور هم تجربه آن زمان را دارد و هم اطلاعات، مستندات و تجربیات بین‌المللی را در اختیار دارد؛ از این رو مسأله مهم شکل‌گیری سیاست‌های صحیح و متناسب با شرایط و اعمال اقدامات لازم برای اجرای این سیاست‌هاست.
آقای دکتر سوری همراهی و همکاری مردم را مهمترین عامل برای توفیق سیاست‌های پیشگیرانه دانست و گفت: اگر تمام تمهیدات و سیاست‌ها به درستی اتخاذ شود، ولی مردم کم توجهی کرده و سایر سازمان‌ها و ارگان‌های اثرگذار همراهی نکنند، احتمال برگشت به شرایط ناگوار همه گیری بالاست.
وی با تأکید بر اهمیت رعایت شیوه نامه‌های بهداشتی از سوی مردم و همچنین تداوم محدودیت‌ها از سوی مسؤولان برای پیشگیری از طغیان احتمالی همه گیری، عنوان کرد: بویژه بی‌توجهی به مناسبت‌های پیش رو مانند سفرها، تعطیلات نوروز و امثال آن می‌تواند احتمال گسترش همه گیری را تا چندین برابر افزایش دهد.
آقای دکتر سوری در ادامه با بیان اینکه عدم توجه به خیز‌های ملایم همه گیری در مناطق مختلف کشور می‌تواند منجر به بروز موج چهارم کرونا در کشور شود، گفت: با این حال هنوز در مراحل ابتدایی پیک چهارم قرار داریم، در این شرایط واکنش سریع می‌تواند به موفقیت در کنترل تغییرات پیش رو منتهی شده و در مقابل، هر دقیقه تاخیر در اعمال و اجرای اقدامات مؤثر شرایط را بسیار دشوارتر کرده و به طور طبیعی بازگشت به شرایط عادی را مشکل‌تر و پرهزینه‌تر خواهد کرد.
رییس تیم واکنش سریع کرونا در وزارت بهداشت در پایان با تأکید بر اینکه شرط اول کنترل همه گیری مراعات مردم است، توصیه کرد: برای غلبه بر ویروس کرونا باید هوشیاری خود را بیشتر کرده و مسأله را جدی‌تر بگیریم؛ زیرا کنترل همه گیری‌هایی مانند کرونا بسیار سخت و پرهزینه بوده، ولی کوچکترین بی احتیاطی و کم توجهی می‌تواند وضعیت را بسیار نگران کننده کند؛ یادمان باشد که در همین چند ماه گذشته وضعیت همه گیری در کشور چقدر وخیم بود و بدانیم که همچنان این استعداد در جامعه وجود دارد.
