13 مه 1997، تلسکوپ ایکس‌ام‌ام-نیوتن برای اولین‌بار در معرض دید عموم قرار گرفت.

مأموریت ایکس‌ام‌ام-نیوتن آژانس فضایی اروپا دارای سه تلسکوپ یکسان است. مجموعه‌ای متشکل از 58 آینه، با اندازه دقیق، شکل گرفته و تو در تو در داخل دیگری، آنها را به حساس‌ترین تلسکوپ‌های اشعه ایکس تبدیل کرد که تاکنون ساخته‌ شده‌ است.

ایکس‌ام‌ام توسط سطوح انعکاسی با روکش طلا به مساحت 300 متر مربع، انقلابی در نجوم پرتو ایکس ایجاد کرده است. رصد پرتوهای ایکس از منابع کیهانی که قبلا ساعت‌ها طول می کشید تا انجام شود، اکنون می‌تواند توسط ایکس‌ام‌ام در عرض چند ثانیه انجام شود.

در ماه مه 1997، ساخت یکی از تلسکوپ‌های ایکس‌ام‌ام-نیوتن تمام شد و برای اولین‌بار طی یک نشست خبری در لیژ، بلژیک به مطبوعات و سایر بازدیدکنندگان ارائه شد. از آنجایی‌که تلسکوپ فضایی بود، بازرسی از طریق یک پنجره اتاق تمیز انجام شد.

ایکس‌ام‌ام-نیوتن در دسامبر 1999 راه‌اندازی شد. موضوع اولین مشاهدات این تلسکوپ در سال 2000، سحابی رتیل، بخشی از کهکشان همسایه ابر ماژلانی بزرگ بود.

اما تجزیه‌وتحلیل درخشش پس از انفجار پرتو گاما در نور پرتو ایکس سال 2002 بسیار جذاب‌تر بود. زیرا دانشمندان اولین شواهدی را از وجود عناصر شیمیایی که بقایای غیرقابل انکار یک انفجار ابرنواختری هستند که تنها چند روز قبل رخ داده‌ بود، به‌دست آوردند.