یک پژوهش گسترده و طولانی‌مدت به نتایج جالب توجهی دست یافته است: داشتن حس خوب و رضایت از زندگی، بیش از هر عامل دیگری می‌تواند عملکرد حافظه شما را در دوران سالمندی تقویت کند. این مطالعه که بیش از ۱۰ هزار نفر را به مدت ۱۶ سال دنبال کرده، نشان می‌دهد که حال خوب حافظه را قوی نگه می‌دارد، نه برعکس.
اگر می‌خواهید با افزایش سن، خاطرات خود را بهتر حفظ کنید، شاید راز آن نه در تمرینات پیچیده ذهنی، بلکه در یک راهکار ساده‌تر نهفته باشد: تمرکز روی احساس خوب. به گزارش Conversation، نتایج یک مطالعه بزرگ ارتباطی مستقیم و یک‌طرفه را میان وضعیت روانی مثبت و توانایی‌های شناختی در دوران پیری به اثبات رسانده است.
در این پژوهش، محققان داده‌های مربوط به بیش از ۱۰ هزار فرد ۵۰ ساله و بالاتر را به مدت ۱۶ سال بررسی کردند. آنها هر دو سال یکبار، سطح بهزیستی (شامل رضایت از زندگی، هدفمندی و احساسات مثبت) و عملکرد حافظه شرکت‌کنندگان را از طریق آزمون‌های استاندارد می‌سنجیدند. برخلاف انتظار اولیه محققان که تصور می‌کردند شاید حافظه قوی به حال خوب منجر شود، نتایج دقیقاً برعکس بود. این بهزیستی بود که عملکرد بهتر حافظه را در طی سال‌ها ایجاد می‌کرد.
نکته مهم این است که این ارتباط حتی پس از در نظر گرفتن عواملی مانند افسردگی نیز قوی و معنادار باقی ماند. این بدان معناست که حال خوب، به خودی خود و مستقل از وضعیت خلقی فرد، بر سلامت حافظه تأثیرگذار است.
نویسندگان این مطالعه به چند محدودیت نیز اذعان دارند. از جمله اینکه ارزیابی بهزیستی براساس گزارش خود افراد بوده که می‌تواند با سوگیری همراه باشد و همچنین، این یک مطالعه مشاهده‌ای است و نمی‌تواند یک رابطه «علت و معلولی» قطعی را اثبات کند.
این مطالعه در کنار یافته‌های خود، ۵ راهکار عملی و مبتنی‌بر شواهد علمی را برای افزایش احساسات مثبت و بهزیستی پیشنهاد می‌کند که می‌تواند به عنوان سرمایه‌گذاری برای آینده حافظه شما عمل کند:
۱. شکرگزاری را تمرین کنید: نوشتن روزانه در یک دفترچه شکرگزاری، یکی از مؤثرترین راه‌ها برای تمرکز بر جنبه‌های مثبت زندگی است.
۲. مهربانی کنید: انجام اعمال محبت‌آمیز، نه‌تنها حال فرد مقابل، بلکه حس رضایت و بهزیستی خود شما را نیز به شکل قابل توجهی افزایش می‌دهد.
۳. روابط مهم خود را پرورش دهید: روابط اجتماعی مثبت و معنادار، یکی از ستون‌های اصلی سلامت روان است. برای حفظ و تقویت آنها وقت بگذارید.
۴. در لحظه حال حضور داشته باشید: در دنیای پر از حواس‌پرتی، تمرین برای حضور کامل در لحظه از طریق روش‌هایی مانند مدیتیشن و ذهن‌آگاهی (Mindfulness) می‌تواند به آرامش و تمرکز شما کمک کند.
۵. در «جریان» کاری قرار بگیرید: فعالیتی را پیدا کنید که شما را کاملاً در خود غرق کند؛ حالتی که در آن، چالش و پاداش در تعادل کامل هستند و شما گذر زمان را احساس نمی‌کنید. این حالت یکی از بهترین راه‌ها برای افزایش رضایت از زندگی است.
یافته‌های این پژوهش در ژورنال Aging & Mental Health منتشر شده است.
