مطالعه بزرگی نشان داده که کافئین موجود در قهوه می‌تواند کیفیت گلبول‌های قرمز خون را کاهش دهد و در نتیجه، کارایی انتقال خون را پایین بیاورد.
طبق آمار جهانی، حدود یک میلیارد نفر یا 12.6 درصد از جمعیت جهان، قهوه می‌نوشند. روزانه بیش از 2.25 میلیارد فنجان قهوه مصرف می‌شود. تحقیقات گذشته نشان داده بود که کافئین مزایای متعددی برای سلامت دارد. اما پژوهش جدید دانشمندان «دانشگاه کلرادو انشوتز» نشان می‌دهد همین ماده رایج بر کیفیت خون اهدایی و عملکرد آن پس از انتقال به بیمار اثر منفی می‌گذارد.
«آنژلو دالساندرو»، استاد بیوشیمی دانشگاه کلرادو و نویسنده اصلی تحقیق، می‌گوید:
«سال‌ها اثر کافئین بر مغز و سیستم عصبی شناخته شده بود، اما این اولین مطالعه گسترده‌ای است که اثر آن بر زیست‌شناسی گلبول‌های قرمز را نشان می‌دهد. نتایج ما حاکی از آن است که یک فنجان قهوه صبحگاهی ساده می‌تواند برای کیفیت خون و اثربخشی آن در بیماران اهمیت داشته باشد.»
در این تحقیق، داده‌های بیش از 13 هزار اهداکننده خون بررسی شده است. پژوهشگران ابتدا میزان کافئین ذخیره‌‌شده در خون را اندازه‌گیری و سپس تأثیر آن را بر متابولیسم گلبول‌های قرمز (RBC)، شکنندگی سلولی و نتیجه انتقال خون ارزیابی کردند. داوطلبان با سطح بسیار بالا یا بسیار پایین شکنندگی RBC بار دیگر برای اهدا فراخوانده شدند. همچنین در یک آزمایش کوچک، هشت داوطلب سالم قبل و بعد از نوشیدن یک فنجان قهوه آزمایش شدند.
نتایج نهایی نشان داد گلبول‌های قرمز افراد مصرف‌کننده قهوه انرژی کمتری داشتند و مولکول‌های حیاتی در این زمینه مانند ATP و 2,3-BPG در آنها کاهش پیدا کرده بود. این سلول‌ها شکننده‌تر شده و بیشتر در معرض آسیب اکسیداتیو قرار می‌گرفتند. در بیماران دریافت‌کننده نیز افزایش سطح هموگلوبین کمتر از حد انتظار بود که به زبان ساده‌تر می‌توان گفت خون آنها توان کمتری برای انتقال اکسیژن داشت.
دالساندرو می‌گوید:
«باتوجه‌به اینکه حدود 75 درصد آمریکایی‌ها قهوه مصرف می‌کنند، محدود کردن مصرف کافئین پیش از اهدای خون می‌تواند کیفیت ذخیره‌سازی و نتیجه انتقال خون را بهبود دهد. برخی کشورهای اروپایی هم‌اکنون توصیه مشابهی در دستورالعمل‌های اهدای خون دارند.»
با وجود محدودیت‌های این پژوهش از جمله نمونه‌های قدیمی یا تعداد کم داوطلبان در آزمایش مستقیم، محققان تأکید کرده‌اند که این یافته‌ها می‌تواند مسیر تازه‌ای در پزشکی باز کند. نتایج این تحقیق در Haematologica چاپ شده است.
