همشهری آنلاین: ۱۰۴هزار شهروند شهرهای کشور در ۱۲روز جنگ تحمیلی رژیم صهیونسیتی به‌جای هر کاری بلیت سینما خریدند. مسئولان سینمایی چراغ سینماها را با تداوم نمایش فیلم روشن نگاه داشتند تا چرخ گیشه‌ها با بلیت نیم‌بها بچرخد. آیا سینما به اندازه رسانه‌های دیگر در جنگی که گذشت توانست نقش‌آفرینی کند؟ در برنامه این هفته مجله تصویر۲۴ با عنوان «سینما زیر آتش» با حضور طهماسب صلح‌جو، منتقد سینما و مسعود اطیابی، کارگردان برگزار شد،
• با شروع جنگ و تجاوز دشمن ۲دیدگاه درباره تعطیلی سینما وجود دارد؛ اول تعطیلی برای امنیت شهروندان و دوم تعطیلی به‌خاطر شرایط خاص جنگی. آیا باید در جنگ سینماها تعطیل شوند؟
طهماسب صلح‌جو: زمانی که در جنگ هشت‌ساله بودیم، مدیران و مسئولان وقت سینما نگاه دیگری داشتند. آنها سینمارفتن را نوعی خوشگذرانی می‌دانستند و فکر می‌کردند که باید سینماها تعطیل شوند. به‌نظرم نقش سینما در انسجام روحیه ملی بسیار مهم است و مدیران سینمایی و فیلمسازان هم باید این روحیه را داشته باشند. آن زمان این روحیه یک‌دست نبود، نگاهی جناحی به موضوع می‌شد و برخی نگاه‌ها نیز با روحیه ملی همراه بود. تجربه‌ای که من داشتم تماشای فیلم «اجاره‌نشین‌ها» در حساس‌ترین دوران جنگ بود. این فیلم زمانی که تهران در معرض موشک‌باران بود، اکران شد و خیلی‌ها برای تماشای فیلم به سینماها می‌رفتند. این همان روحیه اجتماعی است که باید وجود داشته باشد. آن‌زمان مردم زیر فشارهای زیادی بودند. تهدید بزرگ جنگ و تهدیدهای جانبی وجود داشت؛ اما مردم سینما می‌رفتند. جامعه‌ای سرپاست که حتی در سخت‌ترین شرایط بتواند زنگ تفریح داشته باشد.
• در جنگ ۱۲روزه فیلم «دایناسور» با چند فیلم دیگر اکران بود. اگر شما مسئول سینما بودید آیا سینمای کمدی را در این زمان تعطیل می‌کردید؟
مسعود اطیابی: نشاط و امید به زندگی است که مقاومت یک جامعه را بالا می‌برد؛ به‌عبارتی آن چیزی که مقاومت را بالا می‌برد، نشاط و امید است. اگر نتوانیم این نشاط را با ابزارهایی که در جامعه داریم تزریق کنیم، موفق نیستیم. باید سبک‌وسیاق جنگ دشمن را بشناسیم. اسرائیل تمام جنگ‌ها را با سناریو و پیش‌دستی پیش برده. دشمن ما با نقشه‌های تکراری جلو می‌آید و مردم اگر بدانند این تکرار به چه شکل است، می‌توانند رفتار درستی داشته باشند. مهم قوام و وحدت یک ملت است و سینما می‌تواند این وحدت را ایجاد کند. افزایش قدرت مردم به شکل فردی و اجتماعی است و سینما با جنس دیگری از آثار این کار را انجام می‌دهد. در این میان آثار طنز و کمدی بیشترین تأثیر را دارد.
• در دوران جنگ ۱۲روزه شاید می‌توانستیم با یک مجموعه فیلم و فروش نیم‌بها همچنان فعالیت داشته باشیم. آیا این کار مقدور بود؟
مسعود اطیابی: تصمیم‌گیری برای اکران دوهفته‌ای فیلم‌ها کار سختی است؛ چراکه هم امنیت مردم مطرح است و هم آینده پایان جنگ مشخص نبود. در این میام تلویزیون می‌توانست نقش مهمی داشته باشد. در رسانه ملی به‌شدت گاف دادیم و رسانه ملی بدترین عملکرد را در روزهای جنگ داشت. درست است که صداوسیما آسیب دید و این جای تأسف دارد، اما همین تلویزیون برای مردم و سینما چه کرد؟ کدام برنامه را روی آنتن برد که جنبه روحیه‌بخشی به مردم داشته باشد؟ نمی‌دانم چرا تلویزیون هیچ‌وقت موقعیت‌شناسی درستی ندارد؛ می‌توانست با پخش تیزرهای سینمایی یا برنامه‌های دیگر روحیه مردم را بالا ببرد. تمام کار تلویزیون تولید برنامه‌ها و گفت‌وگوهای دونفره با تحلیل‌های درست و نادرست بود. انگار تلویزیون پروتکلی در زمان جنگ و بعد از جنگ نداشت. در دوران جنگ هشت‌ساله در اوج بمباران‌ها برنامه‌های جنگ پخش می‌شد، خواننده‌ها به تلویزیون می‌آمدند و هیچ‌وقت برنامه‌های مفرح قطع نمی‌شد. اندازه‌ها رعایت می‌شد و برنامه‌های گفت‌وگومحور، برنامه‌های مذهبی، جنگ‌ها و... اندازه داشت. اما الان ۶شبکه تلویزیون هیچ کاری نکردند.
طهماسب صلح‌جو: متأسفانه مردم نادیده گرفته می‌شوند. ما در کشور نیاز به همگرایی داریم اما مردم ما هیچ سرگرمی اجتماعی ندارند. سینما می‌تواند مهم‌ترین سرگرمی باشد. تلویزیون می‌تواند با پخش برنامه‌های مفرح روحیه مردم را بالا ببرد. برای اکران مجموعه فیلم در دوران جنگ، تشخیص اینکه چه فیلمی مناسب است کار خیلی سختی است؛ به‌خصوص با این مدیریتی که می‌شناسیم. اما من یک معیار را درست می‌دانم و آن، مردم هستند. وقتی مردم به سراغ تماشای یک فیلم حتی در زمان جنگ می‌روند، باید از آن فیلم حمایت کرد؛ چرا با آن مخالفت می‌شود؟ اگر به دهه۶۰ برگردیم می‌بینیم باز هم «عقاب‌ها» در آن‌زمان می‌فروخت؛ حتی اگر مدیران مخالف کارگردانش بودند. همان بسیجی وقتی از جبهه می‌آمد، به سینما می‌رفت و عقاب‌ها را می‌دید؛ چون فیلم را دوست داشت و باور می‌کرد. به‌نظرم معیار در سینما خود مردم هستند.
